Η πιο κατανυκτική εβδομάδα της χρονιάς για όλους τους χριστιανούς πλησιάζει. Η Μεγάλη Εβδομάδα, με τους ξεχωριστούς συμβολισμούς της, χαρακτηρίζεται από τη νηστεία που όμως χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή προκειμένου να μην έχει δυσάρεστες επιπτώσεις στην υγεία μας. Δείτε, τι πρέπει να προσέξουμε.

Πλησιάζει η Μεγάλη Εβδομάδα, ίσως η πιο δύσκολη από άποψη νηστείας όλης της Σαρακοστής. Η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας επικεντρώνεται στην αποφυγή όχι μόνο ζωικών τροφίμων άλλα και ελαιόλαδου.

Αν και η αποχή από το ελαιόλαδο μπορεί να αντισταθμιστεί με τη χρήση ταχινιού και την κατανάλωση ξηρών καρπών και ελιών, είναι σημαντικό οι διατροφικές μας επιλογές να χαρακτηρίζονται από ποικιλία. Η ποικιλία στη νηστίσιμη διατροφή ελαχιστοποιεί την πιθανότητα να υπάρξει σημαντική έλλειψη κάποιου θρεπτικού συστατικού.

Ποια συστατικά λείπουν από τη διατροφή μας στη νηστεία και πώς θα τα αναπληρώσουμε;

Πιο συγκεκριμένα, τα θρεπτικά συστατικά που πιθανόν να υπολείπονται από μια νηστίσιμη διατροφή είναι: ο σίδηρος, η βιταμίνη Β12, το ασβέστιο και η βιταμίνη D. Ειδικότερα, η χαμηλή πρόσληψη σιδήρου και βιταμίνης Β12, λόγω αποφυγής του κρέατος, μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία. Επιπρόσθετα, η χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D, λόγω αποφυγής των γαλακτοκομικών προϊόντων, μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της οστικής πυκνότητας και κατ’ επέκταση οστεοπόρωση.

Τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα σκούρα πράσινα λαχανικά (μπρόκολο, σπανάκι), τα όστρακα, το σουσάμι και τα προϊόντα του (ταχίνι, κουλούρι, ταχινόπιτα, παστέλι) και ορισμένα εμπλουτισμένα με σίδηρο δημητριακά, αποτελούν σημαντικές πηγές σιδήρου. Αν μάλιστα η κατανάλωση αυτών των τροφίμων συνοδεύεται με την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε βιταμίνη C (όπως είναι το λεμόνι, τα πορτοκάλια, οι πιπεριές και οι ντομάτες), τότε αυξάνει σημαντικά η απορρόφηση του σιδήρου.

Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι ο φυτικής προέλευσης σίδηρος απορροφάται στο ένα δέκατο σε σχέση με το ζωικό σίδηρο, γι’ αυτό και η νηστεία δεν πρέπει να είναι πολύ παρατεταμένη και πολύ αυστηρή σε άτομα που πάσχουν από αναιμίες ή έχουν ιδιαίτερες ανάγκες όπως είναι οι έγκυες, οι θηλάζουσες, οι έφηβες, τα παιδιά και οι αθλητές.

Σε ότι αφορά τη βιταμίνη Β12, αυτή απαντάται μόνο σε ορισμένα εμπλουτισμένα δημητριακά, γι’ αυτό και όσοι πάσχουν από μεγαλοβλαστική αναιμία πρέπει να αποφεύγουν τη νηστεία από κρέας.Τα όσπρια, οι ξηροί καρποί, τα όστρακα, ορισμένα θαλασσινά, το σουσάμι και τα προϊόντα του (ταχίνι, κουλούρι, ταχινόπιτα, παστέλι), η σόγια και τα προϊόντα της, και ορισμένα εμπλουτισμένα με ασβέστιο δημητριακά, αποτελούν σημαντικές πηγές ασβεστίου. Όσον αφορά τη βιταμίνη D, αυτή περιέχεται σε κάποια εμπλουτισμένα τρόφιμα.

Ωστόσο, η βιταμίνη D συνθέτεται και από το δέρμα μας με την έκθεση στον ήλιο και επειδή ζούμε σε μια χώρα με αρκετή ηλιοφάνεια, ελλείψεις σε βιταμίνη D είναι σπάνιο να παρατηρηθούν.

Συμπερασματικά, η ποικιλία των τροφών που μπορούν να καταναλωθούν στη νηστεία, οδηγεί σε επαρκή πρόσληψη θρεπτικών συστατικών. Παρ’ όλα αυτά, όσοι υποφέρουν από κάποιο νόσημα, οι έγκυες, οι θηλάζουσες, τα παιδιά και οι αθλητές, καλό είναι να συμβουλεύονται τόσο τον πνευματικό τους όσο και κάποιον ειδικό διαιτολόγο σχετικά με το αν θα πρέπει να νηστέψουν, καθώς και για τη διάρκεια της νηστείας.

Τέλος, θα πρέπει να μη ξεχνάμε ότι πέραν της διατροφικής της σημασίας, η νηστεία είναι κυρίως πνευματική άσκηση. Γι’ αυτό και είναι σκόπιμο να αντιληφθούμε το νόημα της (εγκράτεια, λιτότητα, αποφυγή καταχρήσεων) και να μην υποκύπτουμε σε ένα νηστίσιμο «συμπόσιο».

Από την Ευγενία Καραγιαννίδου, Διαιτολόγο-Διατροφολόγο και επιστημονικό συνεργάτη του www.iator.gr .