Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού ήδη έκαναν την εμφάνισή τους και ο κίνδυνος ηλιακών εγκαυμάτων είναι και πάλι υπαρκτός. Δείτε, σε ποιο φωτότυπο ανήκετε καθώς και ποιες βλάβες μπορούν να προκληθούν στο δέρμα από την πολύωρη έκθεση στον ήλιο.

Με εγκαύματα σε πολλά σημεία του σώματός τους προσέρχονται στους δερματολόγους ενήλικες και παιδιά, οι οποίοι έχουν εκτεθεί στον ήλιο χωρίς τη χρήση αντηλιακού ή σε ώρες που η ακτινοβολία ήταν πολύ δυνατή και δεν φρόντισαν να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προστασίας.

Πολύς κόσμος έχει εμφανίσει από επιπόλαια μέχρι σοβαρά ηλιακά εγκαύματα, τα οποία οφείλονται στην αλόγιστη έκθεση στον ήλιο, ή ακόμη και στη χρήση φαρμάκων που προκαλούν φωτοευαισθησία και φωτοτοξικότητα. Ασθενείς που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή όπως αντιβιοτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιφλεγμονώδη, προϊόντα κατά της ακμής και άλλα σκευάσματα και γυναίκες που κάνουν χρήση αντισυλληπτικών χαπιών θα πρέπει ν’ αποφεύγουν την έκθεση στον ήλιο, διότι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν εγκαύματα, ή στην καλύτερη των περιπτώσεων να αποκτήσουν πανάδες, οι οποίες δύσκολα εξαφανίζονται. Στην εμφάνιση φωτοδερματίτιδων και άλλων βλαβών στο δέρμα συνεργούν, επίσης, και άλλοι παράγοντες, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση αρωμάτων, σαπουνιών και άλλων καλλυντικών.

Ο καρκίνος καραδοκεί

Το δέρμα, αντιδρά στο ηλιακό φως ανάλογα με την περιεκτικότητά του σε μελανίνη, τη γεωγραφική θέση, την ώρα και τη διάρκεια της έκθεσης. Ως γνωστό η υπεριώδης ακτινοβολία ενοχοποιείται για την εμφάνιση ρυτίδων, κηλίδων, εγκαυμάτων και για μη ορατές βλάβες στο DNA των κυττάρων μας, οι οποίες, εάν επαναλαμβάνονται, μπορούν να οδηγήσουν στην ανάπτυξη καρκίνου.

Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα και πρέπει να τυγχάνουν ιδιαίτερης προσοχής, καθότι έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά ότι ένα ή περισσότερα ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ή εφηβική ηλικία αυξάνουν το ποσοστό εμφάνισης μελανώματος, που αποτελεί την πιο επιθετική και θανατηφόρα μορφή καρκίνου του δέρματος, στην ενήλικη ζωή. Συνεπώς, είναι απαραίτητο η αντηλιακή προστασία ν’ αρχίζει από νωρίς και να συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.

Ασπίδα προστασίας

Τα μέρη του σώματος που δεν προστατεύονται από ρούχα πρέπει να καλύπτονται από αντηλιακό, το οποίο να περιέχει φίλτρα ακτινοβολίας UVB και UVA. Το προστατευτικό αποτέλεσμα των αντηλιακών εξαρτάται όχι μόνο από την ποιότητα του σκευάσματος, αλλά και από την ποσότητα που χρησιμοποιείται.

Για το σώμα των ενηλίκων η σωστή ποσότητα του αντηλιακού είναι περίπου 30-40 gr (δηλαδή μια γεμάτη παλάμη), ώστε να επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα. Είναι σημαντικό, επίσης, το αντηλιακό να εφαρμόζεται καλά πριν από την έκθεση στον ήλιο και να επαναλαμβάνεται μετά την κολύμβηση ή τουλάχιστον κάθε δύο ώρες. Δεν πρέπει να αφήνουμε ακάλυπτα ευαίσθητα σημεία όπως τα αφτιά, τη μύτη και τα χείλη, ενώ απαραίτητη θεωρείται, εξάλλου, η χρήση καπέλου, γυαλιών ηλίου και κατάλληλου ρουχισμού.

Οι γιατροί συστήνουν την αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο μεταξύ 10π.μ.-4μ.μ., δηλαδή τις ώρες που η ακτινοβολία είναι πολύ δυνατή. Τα μωρά ηλικίας κάτω των έξι μηνών δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στην άμεση ακτινοβολία, ενώ τα παιδιά ηλικίας μέχρι δύο ετών θα πρέπει να παραμένουν στη σκιά. Εξάλλου, η κατανάλωση νερού ή χυμών βοηθά στην αποφυγή αφυδάτωσης.

Κάθε δέρμα θέλει το αντηλιακό του

Tο αντηλιακό, που θα επιλέξετε, είναι απαραίτητο να αναγράφει ότι σας προστατεύει τόσο από τις UVB όσο και από τις UVA ακτίνες. Mάθετε το φωτότυπό σας και επιλέξτε αντηλιακό με τον ανάλογο δείκτη προστασίας.

Φωτότυπος 1: Ξανθή επιδερμίδα, συνήθως με φακίδες, που καίγεται σχεδόν πάντα από τον ήλιο και δεν μαυρίζει ποτέ. Ξανθά ή κόκκινα μαλλιά. Oι ειδικοί συνιστούν αντηλιακό με SPF 50+ στο πρόσωπο και στο σώμα όταν είστε στην παραλία.

Φωτότυπος 2: Aνοιχτόχρωμη επιδερμίδα, που καίγεται εύκολα και μαυρίζει πολύ δύσκολα. Ξανθά συνήθως μαλλιά, ίσως όμως και μαύρα. Oι ειδικοί συνιστούν αντηλιακό με SPF 40+.

Φωτότυπος 3: Mέτρια ανοιχτή επιδερμίδα που καίγεται κάποιες φορές, αλλά μαυρίζει συνήθως με ένα όμορφο απαλό χρώμα. Καστανόξανθα ή ανοιχτά καστανά μαλλιά. Oι ειδικοί συνιστούν αντηλιακό με SPF 30+.

Φωτότυπος 4: Σταρένια επιδερμίδα, που καίγεται περιστασιακά και μαυρίζει εύκολα. Συνήθως καστανά μάτια και μαλλιά. Xαρακτηριστικός μεσογειακός δερματικός τύπος. Oι ειδικοί συνιστούν αντηλιακό με SPF 20+.

Φωτότυπος 5: Πολύ σκουρόχρωμη-μελαψή επιδερμίδα, που δεν καίγεται ποτέ και μαυρίζει πολύ εύκολα. Σκούρα μάτια και μαλλιά. Oι ειδικοί συνιστούν αντηλιακό με SPF 15+.

Βλαβερές συνέπειες

Ο ήλιος είναι εχθρός του δέρματος, αφού ενδέχεται να προκαλέσει σωρεία προβλημάτων όπως:

-Αφυδάτωση: Το δέρμα χάνει τη φυσιολογική του υγρασία και ελαστικότητα και γίνεται ξερό.

-Ρυτίδες: Στην αρχή λεπτές αργότερα πολύ βαθύτερες. Ίσως να έχετε προσέξει το πρόσωπο ή τον αυχένα αγροτών ή ψαράδων (ανθρώπων υπερβολικά εκτεθειμένων στην ηλιακή ακτινοβολία).

-Κηλίδες: Στην εφηβεία οι χαριτωμένες φακίδες είναι αποτέλεσμα της έκθεσης στον ήλιο. Μετά τα τριάντα, όμως, γίνονται λεκέδες, πανάδες, εφηλίδες, ευρυαγγείες, μόνιμες πλέον και αντιαισθητικές στο πρόσωπο και στο λαιμό καθώς και στα χέρια.

-Ακτινικές υπερκερατώσεις: Το δέρμα αγριεύει σε κάποιο σημείο, το οποίο εκτίθεται στον ήλιο και αν αυτό συνεχιστεί μπορεί σε μεγαλύτερες ηλικίες να δημιουργηθούν προκαρκινικές βλάβες.

-Ηλιακό έγκαυμα μέχρι 2ου βαθμού

-Φωτοευαισθησία που ενεργοποιείται από αρώματα, διάφορα φυτά και ορισμένα φάρμακα.

-Καρκίνο του δέρματος, καθώς η ηλιακή ακτινοβολία προκαλεί αλλοιώσεις στα κύτταρα και βλάπτει το γενετικό υλικό. Μερικές μορφές καρκίνου του δέρματος είναι ιάσιμες, άλλες όμως, όπως το μελάνωμα, είναι επιθετικές και απαιτούν έγκαιρη διάγνωση, προκειμένου να θεραπευθούν.

Από τον Γεώργιο Κετώνη, Δερματολόγο-Αφροδισιολόγο και επιστημονικό συνεργάτη του www.iator.gr .