Μιλήσαμε με τον Ορφέα Περετζή, δημιουργό του ντοκιμαντέρ «Στο Κέντρο του Κύκλου», το οποίο παρακολουθεί τις ζωές των μελών της θεατρικής ομάδας ΡΟΔΑ πάνω και κάτω από το σανίδι.

H StudioBauhaus και η NEO films με χαρά ανακοινώνουν την προβολή του ντοκιμαντέρ «Στο Κέντρο του Κύκλου» στον κινηματογράφο Μικρόκοσμο (Λ. Συγγρού 106), με τις προβολές να ξεκινούν στις 5 Οκτωβρίου. Το ντοκιμαντέρ βιντεοσκοπήθηκε μέσα σε μια περίοδο επτά ετών, ξεκινώντας τον Σεπτέμβριο του 2007 ως τον Οκτώβριο του 2015. 

Μέσα σε αυτήν την περίοδο της κρίσης ο σκηνοθέτης Ορφέας Περετζής ακολούθησε με την κάμερά του τα 35 μέλη της θεατρικής ομάδας ΡΟΔΑ, στα παρασκήνια κατά τη διάρκεια καλοκαιρινών παραστάσεων σε ανοικτά θέατρα, αλλά και προσωπικές στιγμές  των μελών εκτός θεάτρου. Αξίζει να αναφέρουμε ότι κανένα από τα μέλη της ομάδας δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί και το θέατρο αποτελεί για τους περισσότερους ένα τρόπο να φτάσουν τα όριά τους σαν χαρακτήρες.

Όπως αναφέρε και ο σκηνοθέτης στην προβολή του ντοκιμαντέρ στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης ήθελε να καταγράψει αυτό που βίωσε μέσα στην ομάδα αυτά τα χρόνια. Το επίκεντρο είναι η εσωτερική αναζήτηση των μελών της ΡΟΔΑ μέσα από το θέατρο και την έκσταση που δημιουργείται στα παρασκήνια και στη σκηνή σε κάθε παράσταση.

Αν μη τι άλλο, πρόκειται για μια εξόχως ενδιαφέρουσα περίπτωση ντοκιμαντέρ που εκτείνεται σε βάθοςε οκτώ ετών και αν και αφορά κατά κύριο λόγο το θεατρόφιλο κοινό της πόλης, η αναζήτηση του εσωτερισμού που επιδιώκει μέσω της τέχνης του θεάτρου μπορεί να βρει απήχηση στον οποιονδήποτε. Αυτό είναι άλλωστε το νόημα ενός ντοκιμαντέρ. Μιλήσαμε λοιπόν με τον δημιουργό του ντοκιμαντέρ, Ορφέα Περετζή, και αφού διαβάσετε την κουβέντα μας παρακάτω, η συνέχεια δίνεται στην οθόνη του Μικρόκοσμου.

Η κρίση έχει να κάνει πιο πολύ με εμένα. Γιατί η ΡΟΔΑ δεν άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο κάνει τα πράγματα. Οι παραστάσεις δεν μειώθηκαν, οι συζητήσεις, οι πρόβες, οι ασκήσεις γίνονται με αμείωτο ενδιαφέρον και ένταση, και σίγουρα ξεπερνάει την δική μου σύγχυση όλο αυτό.

Πόσο σημαντικό είναι για το ντοκιμαντέρ σας ότι οι ηθοποιοί που παρακολουθείτε δεν είναι επαγγελματίες;

Αυτή η συνθήκη έχει τη δυνατότητα να παρουσιάσει τις μεταμορφωτικές ιδιότητες που έχει σε έναν άνθρωπο το θέατρο που δεν το κάνει επαγγελματικά, αλλά το κάνει για να αντιμετωπίσει τα εμπόδια του χαρακτήρα του. Ψάχνει τον τρόπο μέσα από το θέατρο να μπορέσει να σταθεί μπροστά σε αυτά και να ελευθερωθεί από τις δεσμεύσεις του χαρακτήρα του.

Ξέρατε πού θέλετε να καταλήξετε όταν ξεκινούσατε το ντοκιμαντέρ ή το ανακαλύψατε στην πορεία και με τη διάδραση με τα μέλη της ομάδας;

Αρχικά δεν ήμουν σίγουρος. Αλλά ένα βράδυ που έγιναν πολύ έντονα πράγματα στο παρασκήνιο ένοιωσα ότι είχα μια ταινία και με έτρωγε η ιδέα πως θα το διαχειριστώ. Ἐνας λόγος που μου πήρε τόσο καιρό να ολοκληρώσω την ταινία ήταν πως έπρεπε να κατανοήσω εγώ ο ίδιος πολλές από τις εμπειρίες των ανθρώπων. Να τις βιώσω και εκτός σκηνής. Να διαβάσω τα ημερολόγιά τους, να μπορέσω να βρω ένα μοτίβο σε όλα αυτά με έναν οργανικό τρόπο. Πώς όμως θα μπορούσα να εκφράσω την εμπειρία τους αποφεύγοντας τις συνεντεύξεις; Έπρεπε να βρω έναν εικαστικό τρόπο να τοποθετηθώ σε όλα αυτά και παράλληλα να δώσω μια κατεύθυνση και μια ερμηνεία μέσα από τη δική μου αναζήτηση στη ΡΟΔΑ.

Ποια ήταν η διαφορά από την καταγραφή στα παρασκήνια με αυτή στη σκηνή; Πόσο κομβική είναι αυτή η διαφορά;

Στα παρασκήνια υπάρχει μια αμεσότητα με τους χαρακτήρες. Πλησίαζα κοντά τους, ήταν ακόμα αναγνωρίσιμοι, οικεία πρόσωπα που έχουν την αγωνία, αυτά τα δευτερόλεπτα  λίγο πριν βγουν στην σκηνή. Στη σκηνή πάνω έχουν πια περάσει σε μια άλλη πραγματικότητα, εκεί που καλούνται να αποδώσουν τα μέγιστα και να ξεπεράσουν τον εαυτό τους. Εκεί που τα ψέμματα έχουν τελειώσει. Είναι δυο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι. Αλλά συνδέονται μέσα από μια κοινἠ αναζήτηση. Αντιλήφθηκα τελικά ότι και στο παρασκήνιο οι απαιτήσεις είναι εξίσου μεγάλες. Η συγκέντρωση πρέπει να είναι παρούσα με την ίδια ένταση.

Απαντήσεις δίνονται σε αυτούς που τις ψάχνουν. Και οι απαντήσεις που πήρα εγώ μέσα από αυτή την διαδικασία είναι σε πολύ ατομικό επίπεδο και για τον καθένα είναι μια προσωπική υπόθεση. Η ταινία έχει έντονες στιγμές που πιστεύω δημιουργούν τις κατάλληλες δονήσεις στον θεατή για να αναζητήσει πράγματα προς μια πρακτική κατεύθυνση για το τι είναι πνευματική αναζήτηση. Αυτή είναι η ευθύνη μου και εκεί σταματάει. Το τι θα κάνει ο θεατής με τις εντυπώσεις αυτές είναι προσωπικό του θέμα.

Το ντοκιμαντέρ απευθύνεται μονάχα σε θεατρόφιλους ή μπορεί να το παρακολουθήσει και κάποιος που δεν έχει ιδιαίτερη επαφή;

Το ντοκιμαντέρ απευθύνεται σε όλους. Στις προβολές που έχουν γίνει σε Κινηματογραφικά Φεστιβάλ το κοινό δεν ήταν θεατρόφιλο αλλά παρόλα αυτά δεν εμπόδισε τους θεατές να ταυτιστοὐν με την ατμόσφαιρα και τους χαρακτήρες. Είναι σημαντικό ο θεατής να δει αυτή την ταινία στο σινεμά, σε μεγάλη οθόνη, να ζήσει αυτή την εμπειρία ως ένα κινηματογραφικό δρώμενο παρατήρησης μιας τελετουργίας. Διαβάζω στις κριτικές ότι το ντοκιμαντέρ είναι για θεατρόφιλο κοινό. Δεν είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι αλήθεια γιατί το συνηθισμένο θέατρο στην Ελλάδα δεν λειτουργεί με τον τρόπο της ΡΟΔΑ. Μακάρι να αγκαλιάσουν την ταινία οι θεατρόφιλοι, αλλά πιστεύω ότι έχει τη δυνατότητα να συγκινήσει οποιονδήποτε αφού είναι μια μελέτη πάνω στην αγωνία της έκθεσης μέσα στην καθημερινότητα και εκτός θεάτρου.   

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΣΧΟΣ / [email protected]