Κριτική: Η «Aντιγόνη» της Επιδαύρου απαιτεί παραπάνω από σεβασμό στο κείμενο
Σεβασμός στο αρχαίο κείμενο, με την καλή μετάφραση του πρόσφατα χαμένου Δημήτρη Μαρωνίτη.
Είναι σίγουρα σημαντικό μια παράσταση να προσελκύει το ενδιαφέρον του κοινού και να ερεθίζει τον ενθουσιασμό του.
Έτσι όπως έγινε στην «Αντιγόνη» του Εθνικού (σε συμπαραγωγή του ΚΘΒΕ και του ΘΟΚ) γεμίζοντας -μέχρι sold out- τις κερκίδες της Επιδαύρου και προκαλώντας άφθονο χειροκρότημα που διέκοπτε ανά στιγμές τα δρώμενα.
Για την απογείωσή της, ωστόσο, δεν έφθασε μόνο ο σεβασμός στο αρχαίο κείμενο, με την καλή μετάφραση του πρόσφατα χαμένου Δημήτρη Μαρωνίτη, που μετέφερε ακέραια τα νοήματα του έργου.
Χρειαζόταν κάτι παραπάνω από μία καθαρή ανάγνωση και κάποιες ανίσχυρες ιδέες για να εκτιναχθεί το εγχείρημα σε μια άλλη σφαίρα.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Στη σκηνοθεσία του Στάθη Λιβαθινού η δράση μεταφέρθηκε σε έναν αόριστο ιστορικό χρόνο και ο Χορός μοιράστηκε σε δύο ομάδες: σε «άγουρα κορίτσια της Θήβας» και σε ώριμους, μεταφορικά και κυριολεκτικά, πολίτες (ηθοποιούς διαφορετικών υποκριτικών καταβολών που ωστόσο διακρίθηκαν για την ερμηνευτική εμπειρία τους: Κώστας Καστανάς, Νίκος Μπουσδούκος, Μαρία Σκούντζου, Αστέρης Πελέκης, Γιάννης Χαρίσης). Εμφανές λοιπόν ήταν το χάσμα μεταξύ των γενεών και η σύγκρουσή τους με την εξουσία.
Τη νεανική αθωότητα συμβόλιζε αρχικά μια κούνια πάνω σε μία ογκώδη πλατφόρμα, που στο τέλος μεταμορφώθηκε σε ικρίωμα. Σημαίνουσα σκηνογραφική λύση, αλλά αισθητικά κακόγουστη και μάλιστα για ένα αρχαίο θέατρο όπως αυτό της αργολικής πεδιάδας.
Σημαντικό πρόβλημα, όμως, παρουσίασαν τα αλλοπρόσαλλα κοστούμια: από σχολικά ρούχα για την Αντιγόνη και την Ισμήνη μέχρι σαιξπηρική φορεσιά για τον Κρέοντα και από την κορυφαία του Χορού που, όπως υποστηρίζει ο Νίκος Σαριδάκης, δανείστηκε την ενδυμασία της Αντιγόνης Βαλάκου στο «Φάλαινες του Αυγούστου» μέχρι τον παραμορφωμένο Τειρεσία.
Σ’ αυτή την άνιση παράσταση που μίκρυνε τα μεγέθη, παραπέμποντας περισσότερο σε μια επαρχιακή (ρωσική ίσως) επαρχία (η παρουσία του ηθογραφικού Φύλακα την ενισχύει) και όχι στο λαμπρό θηβαϊκό βασίλειο, ο Λιγνάδης/Κρέων με λόγο εσωτερικό, εξαιρετικά δουλεμένο κατάφερε, με όλη τη σημασία της λέξεως, να κυβερνήσει ως πραγματικός εξουσιαστής για να συντριβεί στη συνέχεια.
Η Μπέτυ Αρβανίτη, με απόλυτο έλεγχο των εκφραστικών της μέσων, έπεισε ως μάντης Τειρεσίας και ενδιαφέρουσα ήταν η ολιγόλεπτη παρουσία της Στέλας Φυρογένη (Ευρυδίκη). Με επιτυχημένες στιγμές νεανικής ορμής (όπως η σύγκρουση με τον Κρέοντα) διανθίστηκε η καλή ερμηνεία του Βασίλη Μαγουλιώτη (Αίμονας), ενώ η Δήμητρα Βλαγκοπούλου (Ισμήνη), αν και ανώριμη, αντεπεξήλθε των δυσκολιών του ρόλου της.
Η Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη, τέλος, ως Αντιγόνη έχει ταλέντο και πάθος, αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη για να τιθασεύσει τις μεταπτώσεις της.
Ελένη Πετάση / petassi@otenet