Ζούμε σε μια χώρα που παράγει πλούσιο και νόστιμο ελαιόλαδο και ελιές, με την Καλαμάτα να έχει έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ας ρίξουμε μια ματιά στα οφέλη της ελιάς που παράγει πριν την απολαύσουμε στη δροσερή χωριάτικη.

Οι ελιές της Καλαμάτας και το λάδι τους είναι διάσημα σε όλο τον κόσμο, χαρακτηριστικές για το σκούρο μοβ χρώμα τους και το αμυγδαλωτό σχήμα τους. Αποτελούν Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και ουσιαστικά είναι ο καρπός της ποικιλίας «Ελιά Καλαμάτας» ή «Καλαμών». Καλλιεργείται αποκλειστικά σε περιοχές  του νομού Μεσσηνίας, συλλέγεται με το χέρι και ωριμάζει πλήρως όταν το χρώμα του καρπού είναι σκούρο μοβ, θυμίζοντας μαύρο. Ένα σημαντικό ποιοτικό κριτήριο για τις ελιές είναι να μην παρουσιάζουν χτυπήματα δάκου και υπολείμματα άλλων ξένων σωμάτων.

Ταιριάζουν πολύ στη χωριάτικη σαλάτα, με τους τουρίστες να τις αναζητούν σε κάθε ταξίδι τους στην Ελλάδα, ενώ καταναλώνονται και σκέτες, όπως και κομμένες σε ροδέλες, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν στο φαγητό, το ψωμί κ.ο.κ.

Πριν φτάσουν στο τραπέζι μας, οι καλαματιανές ελιές ακολουθούν τη διαδικασία ξεπικρίσματος και βουλιάζονται σε άλμη για τουλάχιστον 2 μήνες. Με το πέρας των 2 μηνών, βυθίζονται σε καθαρό νερό για 1 ημέρα, προκειμένου να ξεπλυθούν κι έπειτα συσκευάζονται σε δοχεία, τα οποία γεμίζουν ξανά με άλμη, όπου προστίθεται και λάδι, ούτως ώστε να μην αναπτυχθούν μικρόβια. Θα τις βρείτε είτε στο εμπόριο σε βαζάκι ή κονσέρβα ή κατευθείαν από βαρέλι.

Η διατροφική τους αξία
Παρ’ όλο που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και λόγω της άλμης, οι καλαματιανές ελιές είναι πλούσιες σε καλά λιπαρά και φυσικά αντιοξειδωτικά. Αποδίδουν περίπου 40 θερμίδες οι 8 μεγάλες ή οι 10 μικρές και παρ’ όλο που η πρωτεΐνη τους είναι αμελητέα, μας παρέχουν 3,6 γραμμάρια λιπαρά, και 1,1 γραμμάρια φυτικές ίνες. Όπως και άλλες ελιές, οι καλαματιανές αποτελούν καλή πηγή ασβεστίου, βιταμίνης C, βιταμίνης Α, βιταμίνης Ε και βιταμίνης Κ, ειδικά αν αναλογιστούμε το μικρό τους μέγεθος. Συν τοις άλλοις, μας παρέχουν μαγνήσιο, φώσφορο και κάλιο, όπως και βιταμίνες του συμπλέγματος Β.

Πλούσιες σε μονοακόρεστα λιπαρά
Παρ’ όλο που οι ελιές έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά ανά μερίδα, στην πλειονότητά τους τα λιπαρά αυτά είναι μονοακόρεστα, γνωστά και ως καλά λιπαρά. Σε ποσότητες που αναφέραμε πιο πάνω, οι καλαματιανές ελιές έχουν 2,7 γραμμάρια μονοακόρεστα λιπαρά και 0,3 γραμμάρια πολυακόρεστα, ενώ τα υπόλοιπα είναι κορεσμένα λιπαρά. Τα μονοακόρεστα λιπαρά βοηθούν στη μείωση της χοληστερίνης, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών, ενώ θεωρούνται μια πολύ καλή αντικατάσταση στη θέση κορεσμένων ή τρανς λιπαρών.

Αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις
Οι ελιές, όπως και το ελαιόλαδο, περιέχουν φαινολικές ενώσεις, που ανήκουν στα φυσικά αντιοξειδωτικά και δίνουν στις ελιές την ξεχωριστή τους γεύση. Οι ενώσεις αυτές, ως αντιοξειδωτικά, προστατεύουν τον οργανισμό μας από τις ζημιές και τις βλάβες που του προκαλούν οι περιβαλλοντικές τοξίνες, όπως επίσης και οι ελεύθερες ρίζες. Ακόμη, φαίνεται πως αποτελούν το λόγο που σημειώνονται λιγότερα περιστατικά καρδιοπαθειών και κάποιων ειδών καρκίνου σε όσους ακολουθούν μεσογειακή διατροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε ελαιόλαδο και ελιές. Μία από τις φαινολικές ενώσεις που συναντάμε στο ελαιόλαδο, μάλιστα, η ολεοκανθάλη, παρουσιάζει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και μπορεί να παίξει ρόλο σε περιπτώσεις χρόνιας φλεγμονής, όταν καταναλώνεται τακτικά.

Προσοχή στο νάτριο
Αν και γενικότερα αποτελούν ένα υγιεινό τρόφιμο, οι ελιές Καλαμάτας παρουσιάζουν υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο, λόγω της διατήρησής τους σε άλμη και της κονσερβοποίησής τους. Η μερίδα των 8 μεγάλων ελιών περιέχει 247mg νατρίου, όταν η συνιστώμενη ημερήσια δόση για ενήλικες 30-50 ετών είναι στα 1500 mg κατά μέγιστο. Όπως είναι γνωστό, η συνεχής κατανάλωση νατρίου στη διατροφή αυξάνει τις πιθανότητες για υψηλή αρτηριακή πίεση και οστεοπόρωση, γι’ αυτό καταναλώστε τις ελιές σας με σύνεση και ψάξτε γι’ αυτές με μικρότερη περιεκτικότητα σε νάτριο.