Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ με την πολυαναμενόμενη ταινία του «Λίνκολν» μας παρουσιάζει τους τέσσερις τελευταίους μήνες της ζωής του δέκατου έκτου προέδρου των Η.Π.Α.

«Λίνκολν»

Η διήγηση επικεντρώνεται στην επίπονη διαδρομή των διαδικασιών που προηγήθησαν της ψήφισης της 13ης Τροποποίησης, η οποία σήμανε και τη λήξη του εμφυλίου πολέμου μεταξύ Βορείων και Νοτίων. Με τη 13η Τροποποίηση καταργούταν η δουλεία.

Στο παρελθόν, έχουν γυριστεί διάφορα φιλμ με θέμα τη ζωή του Λίνκολν. Χαρακτηριστικό είναι το “Young Mr.Lincoln” του John Ford (1939) το οποίο αναφέρεται στη νεότητα του προέδρου. Ο Σπίλμπεργκ, αντιθέτως, αναπαριστά την τελευταία περίοδο της ωρίμανσης του.

Η φιλμογραφία του Στίβεν Σπίλμπεργκ περιλαμβάνει ταινίες καθαρά διασκεδαστικές όπως το “Indiana Jones” ή το “Jurassic Park” και ταινίες που υιοθετούν ένα σοβαρό τόνο, βασισμένες σε αληθινά και ιστορικά γεγονότα όπως «Η λίστα του Σίντλερ», το «Μόναχο» κ.ά. Η ταινία «Λίνκολν» ανήκει στην τελευταία, βέβαια, κατηγορία αναφερόμενη στην κρίσιμη πολιτική περίοδο των Η.Π.Α. που επισφραγίστηκε με τη δολοφονία του προέδρου Αβραάμ Λίνκολν. Η οπτική γωνία προσέγγισης του σκηνοθέτη σε αυτό το φιλμ εστιάζει πάνω στο διάσημο πρόεδρο ακολουθώντας την αφηγηματική τεχνική «focalisation sur un personage» κατά την οποία η κάμερα παρακολουθεί ένα πρόσωπο σε κάθε του βηματισμό, το απομονώνει και το εκθειάζει.

Έτσι, ο Σπίλμπεργκ αποδίδει ένα κινηματογραφικό πορτραίτο του Λίνκολν επιχειρώντας να φέρει στην επιφάνεια και κάποιες μυστικές πλευρές του χαρακτήρα του. Για αυτήν την ταινία βασίστηκε στο βιβλίο «Team of Rivals: The Political Genius of Abraham Lincoln» του Doris Kearns Goodwin και στο σενάριο του Tony Kushner, σεναριογράφου και της ταινίας «Μόναχο».

Η παρουσία του Αβραάμ Λίνκολν στοιχειώνει την οθόνη όπως και όσους τον περιστοιχίζουν. Το εν λόγω ιστορικό πρόσωπο βρίσκεται στο επίκεντρο, είτε ως δεινός ρήτορας που σαγηνεύει τις μάζες είτε ως πολιτικός μαχητικός και πιστός στις ιδέες του. Υπογραμμίζεται η χαρισματική προσωπικότητα ενός ανθρώπου ο οποίος προχωρά σε μεταρρυθμίσεις, σίγουρος για τις αποφάσεις του, επιδιώκοντας τη διάσωση της Ομοσπονδίας και πρεσβεύοντας τις αρχές της ισότητας, της ενότητας και της ελευθερίας.

Εκθειάζεται, επίσης, η ανθρώπινη πλευρά αυτής της μυθικής προσωπικότητας, οι σχέσεις με τη σύζυγο και τα παιδιά του, όπως και μερικές στιγμές της καθημερινότητάς του. Ο Σπίλμπεργκ αναδεικνύει έναν άνθρωπο απλό, ταπεινό και σοφό ταυτόχρονα, που χαίρεται να μιλά με παραβολές για να γίνει κατανοητός από τον περίγυρο, όπως είχε κάνει ο Χριστός.

Η σκηνοθεσία δεν παρουσιάζει κάποια πρωτοτυπία, είναι ακαδημαϊκή, γεμάτη από διαλόγους που διαδέχονται συνεχώς ο ένας τον άλλον. Κάτι που είναι εύλογο αν σκεφτούμε ότι πρόκειται για μια ταινία πολιτικών και ιστορικών αναφορών. Τα πλάνα της εξαντλούνται σε αίθουσες συνεδριάσεων, σε γραφεία και στο προσωπικό δωμάτιο του προέδρου. Αν και αρκετά μεγάλη σε διάρκεια (146 λεπτά), ωστόσο, το ενδιαφέρον των θεατών μπορεί να διατηρηθεί ζωντανό από τους ζωηρούς διαλόγους, τους μεστούς από επιχειρήματα, κατηγορητήρια και ειρωνείες. Περιτριγυρισμένος από σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες της εποχής, ο πρόεδρος Λίνκολν δίνει έναν «αγώνα» με τους άλλους πολιτικούς, αντιπάλους και μη, για την απόδοση λύσης στο ζήτημα του πολέμου και της δουλείας. Η αναπαράσταση αυτής της «μάχης» γίνεται μέσα σε ένα ντεκόρ προσεγμένο που καταφέρνει να επιτύχει την ανασύσταση της εποχής του 19ου αιώνα.

Αρχικά, ο σκηνοθέτης είχε προτείνει στο Λίαμ Νίσον (“H Λίστα του Σίντλερ”) να υποδυθεί το κεντρικό πρόσωπο. Όμως, αυτός αρνήθηκε λόγω της προχωρημένης ηλικίας του. Τελικά, ο ρόλος αποδόθηκε στο Ντάνιελ Ντέι Λούις. Ο ηθοποιός Ντάνιελ Ντέι Λούις σαγηνεύει με την ερμηνεία του ενσαρκώνοντας ένα Λίνκολν ευφυή, μυστηριώδη, τρυφερό και διεισδυτικό. Οι υπόλοιποι ηθοποιοί, επίσης, είναι πειστικοί στην ερμηνεία τους, «κερδίζοντας την παράσταση» από όλους ο Τόμι Λι Τζόουνς (στο ρόλο του Thaddeus Stevens).

Ο Στίβεν Σπίλμπεργκ, με την ταινία «Λίνκολν», υπογράφει ένα ιστορικό ντοκουμέντο πάνω σε ένα σημαντικό σταθμό της ιστορίας για την πολιτική εξέλιξη των Η.Π.Α. και, κατά προέκταση, των άλλων χωρών. Υιοθετεί ένα σοβαρό τόνο κατάδειξης των διαφόρων γεγονότων καθ’ εικόνα της σοβαρότητας του κεντρικού προσώπου, του προέδρου Λίνκολν. Η ταινία κυκλοφορεί λίγες μέρες μετά την επανεκλογή του Ομπάμα φέροντας μηνύματα ελπίδας για τις Η.Π.Α.

Παίζουν: Ντάνιελ Ντέι Λιούις, Σάλι Φιλντ, Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ, Τομι Λι Τζόουνς. Η ταινία προβάλλεται από την Odeon.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ