Ο Νίκος Πορτοκάλογλου μιλά για το νέο του άλμπουμ, «Λιμάνια ξένα»

Μέσα από εικοσιπέντε παλιά ελληνικά τραγούδια που έρχονται από το μέλλον, ο τραγουδοποιός - ερμηνευτής Νίκος Πορτοκάλογλου διασκευάζει όσα αγαπά, για να μας ταξιδέψει σε «Λιμάνια ξένα», και μας μιλά για τη νέα του δισκογραφική δουλειά.
Με μια ομότιτλη συναυλία - γιορτή, με όλα τα αγαπημένα του τραγούδια κι ένα αφιέρωμα στο καινούριο του άλμπουμ, ο Νίκος Πορτοκάλογλου και οι Φτερωτές Κιθάρες αποχαιρετούν το καλοκαίρι στο  Κηποθέατρο Παπάγου, την Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου, στις 8.30 το βράδυ.

Στο διπλό άλμπουμ, με τίτλο «Λιμάνια ξένα», που κυκλοφορεί από τη Feelgood Records, o Νίκος Πορτοκάλογου επιλέγει τραγούδια από την Ανατολή και τα σμιλεύει με όργανα, γραμμές και χρώματα της Δύσης. Με τη φρέσκια του ματιά που κρατά την ισορροπία ανάμεσα στο παραδοσιακό και το μοντέρνο, παντρεύοντάς τα αρμονικά, μιλά για αυτή τη δημιουργία και για την άγνωστη πατρίδα μας.

Τι περιλαμβάνει το νέο σας άλμπουμ;

Διασκευές σε αγαπημένα μου τραγούδια. Είναι ένα αφιέρωμα στα τραγούδια των προγόνων μου και των δασκάλων μου, δηλαδή δημοτικά, μικρασιάτικα, ηπειρώτικα, ρεμπέτικα, λαϊκά και δύο ελαφρά. Είναι, όμως, κι ένα αφιέρωμα στο αγαπημένο μου όργανο, την κιθάρα.

Σε ποια «λιμάνια» θα θέλατε να μας ταξιδέψει;

Ο τίτλος του άλμπουμ είναι “Λιμάνια ξένα”. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους. Πρώτα από όλα, είναι  ο τίτλος από το τραγούδι του Τσιτσάνη, που είναι ο αγαπημένος μου λαϊκός συνθέτης και έχω διασκευάσει τρία τραγούδια του σε αυτόν τον δίσκο. Δεύτερον, γιατί για πρώτη φορά “ταξιδεύω σε λιμάνια ξένα”, πρώτη φορά κάνω έναν δίσκο αποκλειστικά με τραγούδια άλλων.

Διάλεξα τραγούδια που, σε διάφορες εποχές και σε διάφορες ηλικίες, με έχουν σημαδέψει και με έχουν συγκινήσει βαθιά. Επίσης, διάλεξα τραγούδια, που αισθάνθηκα ότι μπορώ να τα δω με ένα άλλο μάτι και να τα πειράξω. Γιατί υπάρχουν και τραγούδια που αγαπάω, αλλά είτε δε μπορώ να τα τραγουδήσω καθόλου ή αισθάνομαι ότι δεν μου έρχεται καμιά ιδέα, για να τα διασκευάσω. Είναι μερικά τραγούδια, που παίζοντάς τα στις παρέες, με φίλους, αισθανόμουν πάντα ότι μπορούν να πάρουν και μια άλλη μορφή. Δεν θέλω να αποδείξω τίποτα με αυτές τις διασκευές, ούτε θέλω να κάνω καμιά βαρυσήμαντη δήλωση ή κατάθεση ψυχής. Πιστεύω απλά ότι είναι πολύ δημιουργικό και διδακτικό το να παίζουμε με την παράδοσή μας και να μην την αντιμετωπίζουμε με μια σοβαροφάνεια και έναν ψεύτικο σεβασμό.

Πώς παντρεύετε ηχητικά την Ανατολή με τη Δύση;

Αυτό είναι ένα στοίχημα, που ισχύει από τότε που ξεκίνησα να ασχολούμαι με τη μουσική. Γι’ αυτό και σε ένα από τα πρώτα τραγούδια μου, το “Ρίσκο”, υπάρχει ο στίχος: “Δυο αγάπες πολεμάνε μέσα μου βαθιά, μη μ’ αφήσουν πως φοβάμαι, μα δεν αφήνω και καμιά, πόσο τη βρίσκω μ’ αυτό το ρίσκο”. Τότε, όλοι νόμιζαν ότι μιλούσα για δυο γυναίκες, αλλά εγώ μιλούσα για την Ανατολή και τη Δύση. Παίζοντας, φυσικά, και με το ερωτικό στοιχείο, γιατί όλα έχουν σχέση με αυτό. Πρόκειται για μια ισορροπία, που πάντοτε την έψαχνα μέσα στη μουσική μου και στα τραγούδια μου.

Σε αυτόν τον δίσκο, δεν ξέρω αν έχω κερδίσει το στοίχημα τελικά, αλλά όσο καιρό δούλευα κάτω στο στούντιο μόνος μου,  αισθανόμουν ότι έκανα κάτι, στο οποίο συμμετείχαν όλοι οι αγαπημένοι μου. Από τον Τσιτσάνη, τον Βαμβακάρη, τον Γιοβάν Τσαούς, τον Τούντα, μέχρι τον Hendrix, τον John Lee Hooker, τον Lennon, αλλά και πιο σύγχρονους αγαπημένους, όπως οι Black Keys, οι Arcade Fire, οι Arctic Monkeys, μια νέα γενιά ροκ συγκροτημάτων, που με έκαναν να αγαπήσω ξανά το ροκ, γιατί το είχα βαρεθεί για κάποια χρόνια.

Πόσο μοναχική ήταν η δημιουργική διαδικασία αυτής της δουλειάς;

Ήταν η πιο μοναχική δουλειά, που έχω κάνει ποτέ. Ήμουν εντελώς μόνος μου στο στούντιο. Ήμουν ηχολήπτης, καφετζής, τηλεφωνήτρια, κιθαρίστας, μπασίστας, ντράμερ, ενορχηστρωτής, παραγωγός. Στο τέλος μόνο, ήρθε ο Βασίλης Κορρές και κάναμε τις μίξεις. Αλλά, παραδόξως, αισθανόμουν ότι είχα όλους αυτούς τους ανθρώπους που προανέφερα γύρω μου, από Ανατολή και Δύση, καθώς και τους δικούς μου. Τον πατέρα μου, τον παππού μου, τη γιαγιά μου που μου έλεγε ιστορίες από τη Σμύρνη, ειδικά όταν δούλευα τα σμυρναίικα. Αισθανόμουν ότι είχα μια μεγάλη παρέα.

Όπως αναφέρω και στο σημείωμα, που έχω γράψει μέσα στον δίσκο, πολλές φορές συμβαίνει οι πιο δικοί μας άνθρωποι, τα πιο δικά μας μέρη, τα πιο δικά μας πράγματα να είναι και τα πιο άγνωστα. Είναι τόσο κοντά μας, που παύουμε πια να τα βλέπουμε. Έχουμε τη μανία να ατενίζουμε τους ορίζοντες, χωρίς να κοιτάμε τι είναι δίπλα μας. Είναι ένα συναίσθημα, που το είχα από πολύ παλιά. Υπάρχει και σαν στίχος στο “Ταξίδι”, από την εποχή τον Φατμέ, που λέει: “Είδα την άγνωστη πατρίδα, χαμένη Ατλαντίδα, στις χωματερές, μόνος οδηγάω μόνος…”. Αλλά και τώρα, το σημείωμα του δίσκου τελειώνει με τη φράση: “Έλα μαζί μου να εξερευνήσουμε τα πιο δικά μας μέρη, σαν λιμάνια ξένα”. Είναι, ταυτόχρονα, πάρα πολύ δικά μας και, παράλληλα, είναι ξένα. Είναι ωραίο αυτό. Είναι δημιουργικό να μπορείς να βλέπεις τα πολύ κοντινά σου πράγματα σαν ξένα, με ένα νέο μάτι.

Ποια είναι αυτά, που πρέπει να  κερδίσουμε μόνοι μας ξανά ή να  δημιουργήσουμε από την αρχή;

Αυτά, που πρέπει να κερδίσουμε ξανά, είναι τα παλιά πράγματα, η παράδοση. Έχουμε ένα θέμα με την παράδοσή μας. Είτε τη βάζουμε στη γυάλα, χωρίς να την αγγίζουμε, δήθεν από μεγάλο σεβασμό, αχρηστεύοντάς την τελικά, είτε την πετάμε στα σκουπίδια, γιατί θέλουμε να είμαστε μοντέρνοι. Μια δημιουργική σχέση με την παράδοση είναι ένας συνεχής διάλογος με το παρελθόν. Ένας συνεχής διάλογος, που μου είναι πολύ χρήσιμος σήμερα. Γιατί κάποια πράγματα, που μπορεί να ήταν εμπόδια για τον παππού σου τότε ή πολύ χρήσιμα για την επιβίωσή του, για σένα σήμερα να είναι τροχοπέδη. Αυτό, το τι κρατάω και τι πετάω, είναι ένας συνεχής διάλογος με το παρελθόν. Και πάντα πίστευα ότι υπάρχει τρόπος να είμαστε και παραδοσιακοί και μοντέρνοι, ταυτόχρονα. Γιατί, όταν είμαστε παραδοσιακοί μόνο, γινόμαστε βαρετοί, μίζεροι, συντηρητικοί και αντιδημιουργικοί τελικά. Από την άλλη, όταν είμαστε μόνο μοντέρνοι, γινόμαστε σαχλοί και νούμερα, όπως συνέβη και στο πρόσφατο παρελθόν.

Πολλά πράγματα. Το φως που βλέπουμε τώρα, που καθόμαστε εδώ έξω. Oι δημιουργικοί άνθρωποι, είτε νέοι, είτε μεγαλύτεροι. Τα παιδιά, που έχουν μια πιο φρέσκια ματιά και είναι απαλλαγμένα από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος και από τη δικτατορία των ιδεολογιών, που έζησα εγώ ως πιτσιρικάς, είτε ήταν αριστερές, είτε δεξιές. Και τις δύο τις βίωσα σαν δικτατορίες. Όταν βλέπω μεγάλους ανθρώπους να είναι δραστήριοι και δημιουργικοί. Πολλά πράγματα…

Συντελεστές συναυλίας
Βαγγέλης Μαρκαντώνης (μπάσο, κιθάρες, τραγούδι), Χάρης Μιχαηλίδης (κιθάρα, τραγούδι), Αλέκος Βουλγαράκης (κιθάρα), Θάνος Μιχαηλίδης (τύμπανα), Άκης Πασχαλάκης (ηχοληψία).

Πληροφορίες: Κηποθέατρο Παπάγου: Κορυτσάς 6, τηλ.: 210 6520412. Τιμές εισιτηρίων: προπώληση: 12 ευρώ, ταμείο: 14 ευρώ, ανέργων: 10 ευρώ. Σημεία προπώλησης: καταστήματα: Public, Seven spots, Παπασωτηρίου, Ianos, Reload Stores, Δημοτική Κοινότητα Παπάγου: Αναστάσεως 90, τηλ.: 213 2027186  - 7 (εργάσιμες ημέρες: 8:00 - 14:00), κατάστημα Δαναός: Μεσογείων 230 - Χολαργός, τηλ.: 210 6528301, ηλεκτρονικά: viva.gr.

Γιώργος Σ. Κουλουβάρης