Γιούλικα Σκαφιδά: «…βλέπω νέους ανθρώπους που έπαψαν να ονειρεύονται»
Προσπαθώντας να επαναστατήσει μέσα σε μια ανδροκρατούμενη συντηρητική κοινωνία, η Γιούλικα Σκαφιδά δέχεται τα πυρά του κοινωνικού συνόλου, υποδυόμενη την Κάρολ και μιλά στο click@Life.
Με τους ήρωές του να βουλιάζουν στην απόγνωση, τη μοναξιά και τις μεθυστικές μελωδίες ενός περιπλανώμενου μουσικού, το -εμπνευσμένο από τον αρχαιοελληνικό μύθο- έργο του Τένεσι Ουίλλιαμς, «Ο Ορφέας στον Άδη», παρουσιάζεται από το Εθνικό Θέατρο, στη Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος».
Το σκοτεινό και ποιητικό έργο του Ουίλλιαμς μάς ταξιδεύει σε μία μικρή πόλη, όπου όλα μένουν ίδια, μέχρι τη στιγμή που κάνει την εμφάνισή του ένας γοητευτικός μουσικός. Όταν συναντά μια παθιασμένη γυναίκα με τραγικό παρελθόν και αποτυχημένο παρόν, η μοναξιά, η επιθυμία, η καταπιεσμένη σεξουαλικότητα και η λαχτάρα για ελευθερία θα πυροδοτήσουν τη βία που παραμονεύει στα σπλάχνα της μικρής αυτής κοινωνίας.
Η Γιούλικα Σκαφιδά -ψάχνοντας με όλους τους ήρωες του έργου να βρει μια θέση στην κόλαση, για να μπορέσει να επιζήσει- μιλά για την παράσταση, αλλά και για τη σύγχρονη δική μας κόλαση.
Πώς εμπνέεται ο Ουίλλιαμς από τον αρχαιοελληνικό μύθο;
Ο Ορφέας, γιος της μούσας Καλλιόπης, είναι ο πιο ξακουστός ποιητής και μουσικός. Παίζει τη λύρα του τόσο όμορφα, που μαγεύει τους πάντες. Όταν η αγαπημένη του, Ευρυδίκη, πεθαίνει από δάγκωμα φιδιού, κατεβαίνει στον Άδη με τη λύρα του, με σκοπό να την πάρει πίσω. Ο Άδης και η Περσεφόνη μαγεύονται από τη μουσική του και του επιτρέπουν να πάρει μαζί του την Ευρυδίκη, με τον όρο ότι δεν θα γυρίσει να την κοιτάξει, πριν φτάσει στην επιφάνεια της γης. Ο Ορφέας, όμως, κάνει το λάθος και στρέφεται προς την Ευρυδίκη και, έτσι, τη χάνει για πάντα. Ο Βαλ, μουσικός στο επάγγελμα, κατεβαίνει στη σημερινή κόλαση, τον -αφιλόξενο προς οτιδήποτε διαφορετικό- αμερικάνικο νότο. Εκεί, θα αναζητήσει τη δική του Ευρυδίκη και, όταν τη βρει, θα πρέπει να έχει την υπομονή να μην την «κοιτάξει κατάματα», αλλιώς θα τη χάσει για πάντα.
Πού και πώς εκτυλίσσεται το έργο;
Το έργο εκτυλίσσεται σε μια πόλη του νότου της Αμερικής. Ένας νεαρός με ελεύθερο πνεύμα εισβάλλει σε μια τοπική κοινωνία, και προκαλεί την ίδια αναταραχή που προκαλεί μια αλεπού όταν εισβάλλει σε ένα κοτέτσι. Σε δεύτερο επίπεδο, το έργο μιλάει για δυο κατηγορίες ανθρώπων. Αυτούς που, σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους, συνεχίζουν να θέτουν ερωτήματα για τη ζωή και σε αυτούς που αποδέχονται τις έτοιμες απαντήσεις και συμβιβάζονται για λόγους συμφέροντος.
Ποια εικόνα της πατρίδας του παρουσιάζει ο συγγραφέας;
Ο νότος, σε αντίθεση με τον κοσμοπολίτικο, προοδευτικό και βιομηχανικό βορρά, αποτελεί, αναμφίβολα, το πλέον φορτισμένο και, συνάμα, ιδιόμορφο κομμάτι του μωσαϊκού των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο συγγραφέας μάς παρουσιάζει την εικόνα μιας κλειστής κοινωνίας, βίαιης, συντηρητικής και θρησκόληπτης, μέσα στην οποία οι άνθρωποι καταπιέζονται και καταπιέζουν. Ζουν, αναπνέουν και αλληλοεξοντώνονται.
Πώς προσεγγίζει το έργο η σκηνοθέτις Barbara Weber;
Αποφύγαμε τα λυρικά στοιχεία της γραφής του συγγραφέα και επιμείναμε πιο πολύ στους χαρακτήρες.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του ρόλου σας;
Η Κάρολ είναι το μαύρο πρόβατο της πιο πλούσιας οικογένειας στην πόλη. Φαίνεται να είναι θρασεία, χωρίς ηθικούς φραγμούς, αλλά, κατά βάθος, είναι μια από τις κλασσικές ηρωίδες του Τένεσι Ουίλιαμς, μια γυναίκα που προσπαθεί να επαναστατήσει μέσα σε μια ανδροκρατούμενη συντηρητική κοινωνία, αλλά, τελικά, αποτυγχάνει, γιατί ο καιρός δεν είναι ακόμα ώριμος. Στην ηρωίδα μου, φαίνονται όλες οι καταστροφικές συνέπειες που μπορεί να προκαλέσει το κοινωνικό σύνολο σε έναν άνθρωπο, απλώς επειδή σκέφτεται και ονειρεύεται διαφορετικά από την πλειοψηφία.
Σε ποια κόλαση είναι βυθισμένοι οι ήρωες;
Στην κόλαση μια ρατσιστικής-συντηρητικής κοινωνίας, μακριά από την αλήθεια και την αναζήτηση του πραγματικού νοήματος της ζωής.
Τι σας τρομάζει εδώ, στη δική μας σύγχρονη κόλαση της οικονομικής κρίσης;
Οι επιπτώσεις της κοινωνικής αδικίας που νιώθουν πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι, πάντα, ήταν συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους και, δυστυχώς, μεγάλη μερίδα τους έχει ενστερνιστεί απόψεις που, φαίνονται πατριωτικές, αλλά είναι ακραίες και έχουν ως εξιλαστήρια θύματα αλλοδαπούς και ανθρώπους κατατρεγμένους.
Βλέπετε κάτι ελπιδοφόρο για το μέλλον;
Το μόνο που βλέπω είναι γενιές ολόκληρες να θυσιάζονται, νέους ανθρώπους που έπαψαν να ονειρεύονται, πολιτικούς να ζητάνε δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες, ψηφοφόρους να τους τις δίνουν, μορφωμένους νέους ανθρώπους με όρεξη για δουλειά να φεύγουν από τη χώρα, κοινωνική ανισότητα, νόμους που δεν τηρούνται και παραβάτες που δεν τιμωρούνται. Δεν βλέπω κάποιο φως στο τούνελ αυτήν τη στιγμή.
Ταυτότητα παράστασης: μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας, σκηνοθεσία: Barbara Weber, σκηνικά: Michel Schaltenbrandt, κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη, μουσική: Άγγελος Τριανταφύλλου, φωτισμοί: Νίκος Βλασσόπουλος, δραματουργική συνεργασία: Armin Kerber, βοηθός σκηνοθέτη: Ξένια Θεμελή. Παίζουν: Νίκος Αλεξίου, Μισέλ Βάλλεϋ, Γιώργος Κοτανίδης, Ανδρέας Κωνσταντίνου, Θέμις Μπαζάκα, Άλκηστις Πουλοπούλου, Γιούλικα Σκαφιδά, Άγγελος Τριανταφύλλου, Λυδία Φωτοπούλου, Μηνάς Χατζησάββας.
Πληροφορίες: Εθνικό Θέατρο - Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος», Αγίου Κωνσταντίνου 22-24, Αθήνα, τηλ.: 210 5288170-171, 210 7234567. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 21.00, Σάββατο: 18.00 και 21.00, Κυριακή: 19.00. Τελευταία παράσταση 9 Δεκεμβρίου. Τιμές εισιτηρίων: 16, 12 (φοιτητικό), 13 (κάθε Πέμπτη) ευρώ.
ΓΙΩΡΓΟΣ Σ. ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ