Η Ιωάννα Κλεφτόγιαννη γράφει κριτική για την sold-out παράσταση «Η μεγάλη Χίμαιρα του Μ. Καραγάτση», που παρουσιάζεται έως τις 17 Ιουλίου, στο Φεστιβάλ Αθηνών, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Τάρλοου-του εγγονού του Μ. Καραγάτση. To έργο θα επαναληφθεί το φθινόπωρο στο θέατρο Πορεία.

Πώς παρουσιάζεται, πώς μεταφέρεται επί σκηνής η λογοτεχνία; Ένα βασανιστικό ερώτημα που γεννάει η θεατρική μεταφορά της Μεγάλης Χίμαιρας του Μ.Καραγάτση από τον εγγονό του ηθοποιό Δημήτρη Τάρλοου.

Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να μην προδώσεις το ύφος, το πνεύμα, την ιδεολογία και το περιεχόμενο ενός βιβλίου στο πεπερασμένο, περιορισμένο ζωντανό «εδώ και τώρα» της σκηνής; 

Η φεστιβαλική παράσταση, για τα ελληνικά δεδομένα μια μίνι υπερπαραγωγή, τη μια παραπέμπει σε οσκαρική χολιγουντιανή ταινία –βοηθούν σε αυτό και οι εξαιρετικές, ατμοσφαιρικές  κινηματογραφικές σκηνές  του Χρήστου  Δήμα- , την επομένη  θυμίζει προσεγμένη τηλεοπτική μεταφορά –όπως αυτή του καραγατσικού «10».

Η μοναδική ρωγμή, με την εμφάνιση του Δημήτρη Ροδόπουλου,  του ίδιου του Καραγάτση, ένα κλείσιμο του ματιού στον θεατή -έξοχος ο ίδιος ο Τάρλοου στο ρόλο-, σκηνή που εισέβαλε και στο κινηματογραφικό σκέλος της σκηνικής πρότασης, ήταν η καλύτερη στιγμή μιας επίπεδης  δουλειάς.

Το πρόβλημα της παράστασης που ευτύχησε στην κεντρική πρωταγωνίστρια -η Αλεξάνδρα Αιδίνη, τόσο στην κινηματογραφική όσο και στην θεατρική υπόστασή της είναι μια ηθοποιός με τεράστιες δυνατότητες και αποδεικνύεται  μια ιδανική Μαρίνα Μπαρέ- είναι η επίπεδη, ανέμπνευστη δραματουργία του Στρατή Πασχάλη. Γραμμική, ευθύγραμμη,  «στοιχισμένη»  δεν τόλμησε να προβεί σε άλλες ρωγμές –σχόλια, αλλά κυρίως δεν τόλμησε να συμπυκνώσει κοφτά και καίρια το απόσταγμα του βιβλίου.

Η δουλειά του πλατειάζει με ένα τρόπο που δεν υποστηρίζεται επί σκηνής. Οι δυο άνδρες, ο Όμηρος Πουλάκης και ο Νίκος Ψαρράς, με σκηνική φυσική γοητεία, όπως και η Αϊδίνη, είχαν καλές στιγμές. Σωστή μάνα η Σοφία Σεϊρλή. Υπερβολική, στο context της παράστασης, η εξαιρετική ηθοποιός Αλίκη Αλεξανδράκη.

Το σκηνικό της Ελένης Μανωλοπούλου ίσως θα έπρεπε, όπως και η δραματουργία, να είναι πιο αφαιρετικό. Οι μεγάλες αρετές της παράστασης είναι η κινηματογράφηση του Δήμα, η οποία  προδίδει  τη δυναμική μιας ολοκληρωμένης ταινίας πάνω στο μυθιστόρημα. Σχολιάζει ακόμη και την ψυχική κατάσταση των ηρώων μέσα από την εικόνα της θάλασσας, σταθερό φόντο πίσω από τη σκηνή. Και η μουσική της   ταλαντούχας Κατερίνας Πολέμη .

Η παράσταση του Δημήτρη Τάρλοου , παρόλα τα εμπόδια που του έθεσε σαν τρικλοποδιά η δραματουργία, εντέλει, με ένα τρόπο, απέδωσε το όραμα της μεγάλης Χίμαιρας που βασάνιζε τον Καραγάτση.

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη