Φουτουρισμός και τεχνολογία, αρχαία ελληνική και σύγχρονη τέχνη, φωτογραφία, pop art, εγκαταστάσεις σε αρχαιολογικούς χώρους αλλά και η μεγαλύτερη εικαστική έκθεση στον κόσμο. 10 εκθέσεις που θα σας βγάλουν από το σπίτι –και ας μην είναι η παραλία ο προορισμός.

Tρεις εκθέσεις της pop up γκαλερί FreshEggs του Βερολίνου στο Τριανόν

Ο ιστορικός κινηματογράφος της Πατησίων φιλοξενεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα την pop up γκαλερί FreshEggs που για δύο ακόμα εβδομάδες μεταφέρει την έδρα της από το Βερολίνο στην ελληνική πρωτεύουσα. Ο αεικίνητος γκαλερίστας, συλλέκτης και εικαστικός Stephan Schroer (Στέφαν Σρερ) παρουσιάζει τρεις εκθέσεις που απαρτίζουν έργα της σημαντικής σε αξία συλλογής του:

Η πρώτη έκθεση με έργα της φωτογράφου Ilse Ruppert (Ίλζε Ρούπερτ) –«I Love Chaos» αναφέρεται στην πανκ σκηνή του Βερολίνου της δεκαετίας του ’80. Η δεύτερη έκθεση με τίτλο «Δώδεκα σύγχρονοι χαράκτες από το Μεξικό» παρουσιάζει σατυρικές, πολιτικές και ερωτικές εκτυπώσεις και εικονογραφήσεις βιβλίων που με τη σειρά τους φωτίζουν την αισθητική και την καλλιέργεια της μεσαίας τάξης του Μεξικό που, παρά τις οικονομικές αντιξοότητες, συνεχίζει να στηρίζει την τέχνη σε μία από τις πιο δημιουργικές, λαοπρόβλητες και προσιτές μορφές της όπως είναι η χαρακτική. Η τρίτη έκθεση με τίτλο «Ο Μεγάλος Πόλεμος» αναφέρεται στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και στη γενιά εκείνη των Γερμανών καλλιτεχνών που αρχικά πίστεψαν στις σειρήνες της εθνικής ολοκλήρωσης μέσω ενός επιθετικού επεκτατισμού και συχνά άφησαν την τελευταία τους πνοή στα πεδία των μαχών.

Ρειstart, πρώην συνεργείο Peugeot, Λεωφ. Συγγρού 114
(έως τις 30 Ιουνίου)

Η γλύπτρια και ζωγράφος Μαριάννα Λύρα επιστρέφει στα εικαστικά δρώμενα ύστερα από 20 χρόνια σιωπής με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο, μεταμορφώνοντας ένα εγκαταλελειμμένο συνεργείο αυτοκινήτων (ιστορικό κτίριο της δεκαετίας του 1920 που είχε χτιστεί ειδικά για να στεγάσει την πρώτη έκθεση-συνεργείο αυτοκινήτων της Fiat στην Ελλάδα), σε χώρο τέχνης. Θέμα του ρειstart είναι ένα οικογενειακό δείπνο με φόντο μια φανταστική πόλη, το οποίο διακόπτεται ξαφνικά από μια αστραπή. H λάμψη της λειτουργεί ως στοιχείο ανατροπής ωθώντας τις ζωγραφισμένες μορφές να εγκαταλείψουν τον δισδιάστατο καμβά και να απλωθούν ως γλυπτά στον χώρο. H έκθεση χωρίζεται σε ενότητες –η καθεμία τους θα μπορούσε να λειτουργεί και ως αυτόνομο έργο– που «διηγούνται» τις δικές τους ιστορίες και ολοκληρώνονται τόσο μέσα από οπτικοακουστικές προβολές, όσο και μέσα από τη δράση των περφόρμερ, οι οποίοι, ως κινούμενες πηγές φωτός, ξεναγούν τους θεατές σε πρόσθετες αφηγήσεις μέσω των σκιών που προκύπτουν από την κίνησή τους στον χώρο.

Τοmorrows, στη Διπλάρειο Σχολή, από τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
(έως τις 16 Ιουλίου)

Παίρνοντας ως αφετηρία την «Ηλεκτρονική Πολεοδομία» του αρχιτέκτονα Τάκη Χ. Ζενέτου και την«Οικουμενόπολη» του αρχιτέκτονα και πολεοδόμου Κωνσταντίνου Δοξιάδη, εικαστικοί, αρχιτέκτονες και designers πλάθουν διαφορετικές ιστορίες για το μέλλον των πόλεων. Μέσα από βίντεο εγκαταστάσεις, αρχιτεκτονικές αφηγήσεις, σχέδια, μακέτες και μοντέλα υποθετικών συστημάτων, φορέσιμα και αντικείμενα τρισδιάστατης εκτύπωσης, η έκθεση παρουσιάζει ουτοπικά και δυστοπικά σενάρια που αξιοποιούν το μέλλον ως εργαλείο κατανόησης για το ίδιο το παρόν. Η έκθεση φιλοξενεί 33 συμμετοχές με ατομικά ή ομαδικά έργα, νέες παραγωγές, αλλά και σημαντικά έργα που εκτίθενται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και έρχεται να απαντήσει σε ερωτήματα πολιτικά, κοινωνικά, ηθικά με τον πλέον φυσικό τρόπο. Πόσο κοντά βρισκόμαστε στη μετα-ανθρώπινη κατάσταση; Πώς προσεγγίζεται το μέλλον που έρχεται ταχύτατα προς το μέρος μας; Το Τomorrows φέρνει το μέλλον των πόλεων πιο κοντά από ποτέ.

Athens Photo Festival, στο Μπενάκη της Πειραιώς
(έως τις 30 Ιουλίου)

Με 30 χρόνια συνεπούς παρουσίας στη διεθνή φωτογραφική σκηνή, το Athens Photo Festival αποτελεί το κορυφαίο φεστιβάλ φωτογραφίας της νοτιοανατολικής Ευρώπης και ένα από τα πέντε παλαιότερα στον κόσμο. Φέτος, υπό το γενικό τίτλο «Still Searching», το φεστιβάλ, διαρκώς αναστοχαστικό ως προς τον ρόλο του στη σημερινή εποχή, εστιάζει στο μέλλον, αναδεικνύοντας καλλιτεχνικές πρακτικές που αντικατοπτρίζουν τις σύγχρονες αναζητήσεις και πειραματισμούς στη σύγχρονη φωτογραφία. Tο εκθεσιακό πρόγραμμα του φεστιβάλ επικεντρώνεται με διερευνητικό και κριτικό χαρακτήρα γύρω από τα ζητήματα και τους προβληματισμούς της σημερινής κοινωνικής πραγματικότητας. Στους δύο ορόφους του Μουσείου Μπενάκη, θα δείτε φωτογραφικά έργα, βίντεο, αρχειακό υλικό και φωτογραφικά βιβλία 30 καλλιτεχνών από 85 χώρες, καθώς και ένα σύνολο δράσεων –προβολές, εκπαιδευτικά προγράμματα, portfolio reviews, ομιλίες, παράλληλες εκδηλώσεις και εκθέσεις– που διευρύνουν τον διάλογο και την ενεργό συμμετοχή.

Θεϊκοί διάλογοι. Ο Cy Twombly και η ελληνική αρχαιότητα, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
(έως τις 3 Σεπτεμβρίου)

Για πρώτη φορά, έργα του σύγχρονου Αμερικανού καλλιτέχνη Cy Twombly, εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία και την επαφή του με την Ελλάδα θα παρουσιαστούν δίπλα σε έργα της αρχαιότητας, ανοίγοντας ένα μοναδικό και πρωτότυπο διάλογο μεταξύ της αρχαίας ελληνικής και της σύγχρονης τέχνης. Μεταξύ των αρχαιοτήτων που θα εκτεθούν, περιλαμβάνεται το αγγείο François, γνωστό και ως Κρατήρας του Κλειτία, ένα ορόσημο στην ανάπτυξη της αρχαίας ελληνικής κεραμικής και αγγειογραφίας που για πρώτη φορά παρουσιάζεται εκτός του αρχαιολογικού μουσείου της Φλωρεντίας. Για το αγγείο François έχει λεχθεί ότι η μοναδικότητά του είναι τέτοια ώστε ακόμη και αν χάνονταν όλα τα άλλα αγγεία και διατηρείτο μόνο αυτό, θα ήταν μόνο του ικανό να μιλήσει για την ελληνική μυθολογία και για τον κώδικα της αρχαίας ελληνικής τέχνης.Την έκθεση επιμελούνται ο Καθ. Νικόλαος Σταμπολίδης, Διευθυντής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης και ο Jonas Storsve, Επιμελητής στο Centre George Pompidou στο Παρίσι.

The Theater of Disappearance, στον Λόφο των Νυμφών και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
(έως τις 24 Σεπτεμβρίου)

Ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ παρουσιάζει τον σπουδαίο σύγχρονο καλλιτέχνη Adrián Villar Rojas σε μια μεγάλης κλίμακας in situ εγκατάσταση που απλώνεται σε ολόκληρη την έκταση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (4.5000 τμ). Το The Theater of Disappearance δημιουργεί ένα καινούργιο περιβάλλον, ένα απρόβλεπτο σύμπαν, με πολλαπλές αναφορές στην ανθρώπινη ύπαρξη. 160 χρόνια μετά το άνοιγμα του Αστεροσκοπείου, ο Adrián Villar Rojas επεμβαίνει ριζοσπαστικά και αλλάζει το χώρο αυτό, αποπροσανατολίζοντας την εσωτερική γεωγραφία του, καθώς ολόκληρη η περιοχή υπόκειται σε μετασχηματισμό – αρχιτεκτονικό, φυτοκομικό και συναισθηματικό. Αυτή η ανάθεση τον βρίσκει να διαπραγματεύεται για πρώτη φορά με έναν αρχαιολογικό χώρο και είναι η πρώτη ατομική έκθεση του στην Ελλάδα.

Monster, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών
(έως τις 16 Ιουλίου)

Η έκθεση χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες και αποτελείται από ζωγραφικές εγκαταστάσεις, βίντεο και περφόρμανς. Το έργο του σύγχρονου Έλληνα εικαστικού Κώστα Βαρελά εξερευνά την έννοια του «εμμονικού αυτοπροσδιορισμού» αλλά και την κουλτούρα της «διόγκωσης της ταυτότητας του ανθρώπου» στο πλαίσιο της παραγωγικής διαδικασίας. Χρησιμοποιεί μια εικονογραφία που παίζει με το ακατέργαστο και το απλοϊκό ως μέσα υπονόμευσης της έννοιας του πώς θα έπρεπε να δείχνει η τέχνη. Έντονα χρώματα, σύμβολα, αφηρημένα και ρεαλιστικά στοιχεία, μορφές και πλάσματα συγχωνεύονται και μεγεθύνονται σαν να έχουν φτιαχτεί από ένα γιγάντιο χέρι σε μια σωματική περφόρμανς. Αφηρημένες εικόνες γίνονται στοιχεία μεγάλης κλίμακας και αυτό που μέχρι πρότινος θα μπορούσε να παραβλεφθεί γίνεται τώρα το επίκεντρο της προσοχής.

Put on your dancing shoes, στο Radisson Blu Park Hotel Athens
(έως τις 31 Ιουλίου)

Εφευρετικός, πειραματιστής, ανήσυχος, πρωτοπόρος αλλά και αντισυμβατικός, ο Χάρης Λάμπερτ αποτελεί κυρίαρχη μορφή του κινήματος της pop art στην Ελλάδα. Γνήσιος κοσμοπολίτης με επιρροή από κάθε χώρα όπου έζησε και εργάστηκε (Ν. Ζηλανδία, Ελλάδα, Γαλλία, Ιαπωνία) με έμφυτη ευγένεια, τολμηρός και ανεξάντλητος, δημιούργησε μια δική του πραγματικότητα με ιδιαίτερη καθαρή προσωπική γραφή. Επίκεντρο της έρευνας και θεματολογίας του υπήρξε ο άνθρωπος. Στην έκθεση, δημιουργεί έναν ολόκληρο κόσμο από την μυθολογία του κινηματογράφου, των comics αλλά και της pop μουσικής με έντονα πλακάτα χρώματα, black light και νότες χαράς ξαναζωντανεύουν, απομυθοποιώντας με τρόπο καυστικό και ειρωνικό την υπερκαταναλωτική κοινωνία και θέτοντας ερωτήματα κοινωνικά και πολιτικά. .

Γκίκας–Craxton–Leigh Fermor: Η γοητεία της ζωής στην Ελλάδα, στο Μουσείο Μπενάκη
(έως τις 10 Σεπτεμβρίου)

Η έκθεση παρουσιάζει τις ζωές τριών σημαντικών δημιουργών και στενών φίλων, του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα (1906-1994), του John Craxton (1922-2009) και του Patrick Leigh Fermor (1915-2011), από τα πρώτα χρόνια γνωριμίας τους, στα μέσα της δεκαετίας του '40, έως το τέλος της ζωής τους. Μέσα από έργα τέχνης, αποσπάσματα από κείμενα, φωτογραφίες, επιστολές, χειρόγραφα και εκδόσεις, παρακολουθούμε την προσωπική τους σχέση και την καλλιτεχνική τους πορεία, με κοινό πάντοτε παρονομαστή την αγάπη τους για την Ελλάδα. Η έκθεση, εκτός από χρονολογική διαδρομή, διαρθρώνεται θεματικά με άξονα τους τόπους που τους ενέπνευσαν –την Ύδρα, την Καρδαμύλη, την Κρήτη και την Κέρκυρα–, φιλόξενοι τόποι όπου έζησαν και δημιούργησαν.

Documenta 14
(έως τις 16 Ιουλίου)

Όσοι δεν έχετε επισκεφθεί ακόμα κάποιον από τους 46 δημόσιους κι εκθεσιακούς χώρους της μεγαλύτερης εικαστικής έκθεσης στον κόσμο (ή της δεύτερης μεγαλύτερης μετά την Μπιενάλε της Βενετίας), ίσα που προλαβαίνετε να το κάνετε μέχρι τα μέσα Ιουλίου που «τα μαζεύει και φεύγει» για να συνεχίσει την πορεία της στην πόλη-μάνα της, το Κάσελ της Γερμανίας. Η διογράνωση για την οποία εδώ και μήνες χύνεται άπλετο μελάνι, μετακόμισε στην Αθήνα για πρώτη φορά στις 8 Απριλίου, εγείρωντας παντός τύπου δράσεις και αντιδράσεις για το πολιτικό, ιδεολογικό και καλλιτεχνικό της στίγμα. Αν, λοιπόν, επιθυμείτε να επισκεφθείτε έστω και τελευταία στιγμή κάποιο/α από τα έργα των 160 Ελλήνων και διεθνών συμμετεχόντων καλλιτεχνών, προτείνουμε, εκτός από τους εκθεσιακούς «πυλώνες» της έκθεσης (ΕΜΣΤ, Ωδείο Αθηνών, Πάρκο Ελευθερίας, ΑΣΚΤ, Μουσείο Μπενάκη, Ίδρυμα Τσαρούχη), να εξερευνήσετε τις μικρές και μεγάλες δράσεις που απλώνονται σε ολόκληρη την πόλη προκειμένου να βιώσετε στο έπακρο την εμπειρία της 14ης documenta που σε μερικές εβδομάδες ρίχνει τη αυλαία της.

ΣΟΦΙΑ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ / [email protected]