Λήδα Μανιατάκου: «Όλοι κρύβουμε μέσα μας έναν αδηφάγο λύκο…»
Πρωταγωνιστώντας στη σκληρή περιπέτεια κατανόησης του κόσμου, όπως αυτός φαντάζει στα μάτια ενός παιδιού που λυπάται τον κακό λύκο, η Λήδα Μανιατάκου μιλά στο click@Life.
Μετά την περσινή του επιτυχία, το έργο της Μαργαρίτας Καραπάνου, «Η Κασσάνδρα και ο λύκος», παρουσιάζεται για δεύτερη χρονιά, στο θέατρο Φούρνος έως τις 16 Νοεμβρίου, κάθε Παρασκευή στις 9.15 το βράδυ.
Μπαίνοντας σε αυτήν την αποκαλυπτική διείσδυση στην παιδική ηλικία, όπου η Κασσάνδρα παλεύει απεγνωσμένα να αρθρώσει λόγο, να βάλει μια στοιχειώδη τάξη και να συνδεθεί με τον κόσμο γύρω της, η Λήδα Μανιατάκου μιλά για την παράσταση και το ταξίδι προς το φως και την καθαρότητα.
Πώς είναι ο κόσμος, που αναδύεται μέσα από τα μάτια της μικρής ηρωίδας;
Στο πρόσωπο της Κασσάνδρας, αναγνωρίζουμε τον εσωτερικό, ευαίσθητο και ευφυή κόσμο ενός παιδιού, που είναι όμως σημαδεμένος από τις ρωγμές μιας πραγματικότητας που παραπέμπει σε ένα εξαιρετικά σκληρό και συγκεχυμένο περιβάλλον. Τα αντιφατικά μηνύματα του γύρω κόσμου συνθέτουν στο μυαλό της Κασσάνδρας μια αλήθεια τόσο αληθινή μα και τόσο φαντασιακή, ώστε τα πιο ακραία συναισθήματα και οι πλέον αντίθετες έννοιες χάνουν τα όριά τους και γίνονται στο παιδικό της μυαλό μια συγκεχυμένη εμπειρία, την οποία και πασχίζει να βάλει σε τάξη. Βία και τρυφερότητα, αγάπη και τρόμος, φαντασίωση και πραγματικότητα δεν ξεχωρίζουν μέσα της και τη στοιχειώνουν. Όμως, η Κασσάνδρα δεν αφήνεται στο σκοτάδι της. Δράττοντας τις λιγοστές εναπομείνασες ακτίνες φωτός, αγωνίζεται να κατακτήσει την καθαρότητα.
Ποια είναι αυτά, που δεν θα έπρεπε να γνωρίζει ένα παιδί;
Καλώς ή κακώς, τα παιδιά είναι πολύ πιο ευφυή από ό,τι νομίζουμε ή μας συμφέρει να νομίζουμε και, συχνά, γνωρίζουν πολύ περισσότερα και από μας, τους «μεγάλους». Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι και έτοιμα να έρθουν σε επαφή με την αλήθεια και την πραγματικότητα του κόσμου μας, που συχνά δεν είναι άλλη από μια απέραντη σκληρότητα και βιαιότητα, για την οποία οι μόνοι υπεύθυνοι είμαστε εμείς. Το τι πρέπει, λοιπόν, να γνωρίζει ή να μη γνωρίζει ένα παιδί συνδέεται άμεσα με τη δική μας ευθύνη: να πλάσουμε έναν καλύτερο κόσμο για τα παιδιά μας, να τα προστατεύσουμε από τη σκληρή πραγματικότητα ή, αν αυτό είναι δύσκολο και ουτοπικό, να τους δώσουμε εκείνα τα πνευματικά και ψυχικά εφόδια, ώστε να μπορούν να αφομοιώσουν, να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν τη -γεμάτη πόνο- αλήθεια των μεγάλων.
Πώς η ιστορία της Κασσάνδρας παραπέμπει στα παιδικά βιώματα της ίδιας της συγγραφέως;
Η «Κασσάνδρα και ο λύκος» δεν είναι ένα αμιγώς αυτοβιογραφικό κείμενο, θα ήταν όμως άτοπο να μην αναγνωρίσουμε στο πρόσωπο της Κασσάνδρας την ίδια τη συγγραφέα. Η σχέση λατρείας και μίσους με τη μητέρα της, η απουσία των αγαπημένων προσώπων, οι περιγραφές της από το μεγαλοαστικό οικογενειακό περιβάλλον αλλά και τα ανέμελα καλοκαίρια στις γειτονιές του νησιού, η νοητική και συναισθηματική σύγχυση της Κασσάνδρας και οι εκδηλώσεις ψυχωσικής συμπεριφοράς είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία, που μας παραπέμπουν στη ζωή της ίδιας της Μαργαρίτας Καραπάνου, την καθοριστική σχέση με τη μητέρα της και συγγραφέα Μαργαρίτα Λυμπεράκη, τα σκληρά και γεμάτα απουσίες παιδικά της χρόνια και την ατέρμονη πάλη της με την «αρρώστια» της, σε μια πορεία προς την εξυγίανση και το φως.
Πού αποδίδετε την επιτυχία της παράστασης;
Η παράσταση της «Κασσάνδρας και του λύκου» φτιάχτηκε με αφετηρία την απέραντη αγάπη και το σεβασμό στο πρόσωπο της Μαργαρίτας Καραπάνου και με σκοπό να αναδειχτούν τα λεπτά και παράλληλα επίπεδα της γραφής της, χωρίς καμία σκηνοθετική και εκφραστική υπερβολή. Για αυτήν ακριβώς την απλότητα και την αλήθεια της αγαπήθηκε από το κοινό, που μας τίμησε με την παρουσία του και που στόμα με στόμα διέδωσε την είδησή της, μπολιάζοντας την αγάπη που αυτή κουβαλάει.
Σε αυτό το «παραμύθι ανυπέρβλητης πραγματικότητας» που βιώνουμε σήμερα, ο λύκος ποιος είναι;
Η Κασσάνδρα λέει: «Τον λύκο λυπόμουνα συνήθως. Πώς θα τα καταπιεί τόσα γουρουνάκια μονομιάς;». Στον γεμάτο σύγχυση κόσμο της, ο θύτης και το θύμα είναι σχετικά και η βία δεν απέχει πολύ από την τρυφερότητα. Ίσως βιαστούμε και ισχυριστούμε για μας ότι, στη σύγχρονη σκληρή και αλλοτριωμένη εποχή μας, τα γουρουνάκια - θύτες είμαστε εμείς. Μήπως, όμως, όλοι δεν κρύβουμε μέσα μας έναν αδηφάγο λύκο, έτοιμο να κατασπαράξει και να επιβιώσει; Αλλά και από την άλλη, δεν κρύβουμε όλοι μέσα μας και έναν λύκο για τον ίδιο μας τον εαυτό; Οι φόβοι μας, οι ανασφάλειες μας, τα πάθη μας, οι αδυναμίες και οι ατέλειές μας δεν είναι εκείνα, που συχνά μπορούν να μας κάνουν το μεγαλύτερο κακό;
Ποια είναι τα χρήσιμα μηνύματα, που μας δίνει η μικρή Κασσάνδρα;
Η μορφή της Κασσάνδρας φέρει την έννοια της ελπίδας και της αγωνιστικότητας. Και όπως και η Κασσάνδρα της ελληνικής μυθολογίας γεννήθηκε για να φέρει και να τιμά το φως ως ιέρεια του Απόλλωνα, έτσι και η Κασσάνδρα της Καραπάνου είναι πλασμένη για την καθαρότητα. Μπορεί να υπέστη χωρίς τη θέλησή της ένα νοητικό και ψυχικό μίασμα, όμως αγωνίζεται να ενωθεί πάλι με υλικό, για το οποίο είναι πλασμένη.
Τα παιδιά είναι η μόνη μας ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο;
Αν εμείς οι ίδιοι κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για τα παιδιά και τον κόσμο μας, τότε έχουμε δικαίωμα να ελπίζουμε σε έναν καλύτερο κόσμο.
Πιστεύετε ότι κάποια στιγμή θα φτάσουμε στο φως και την καθαρότητα, μέσα από αυτό το επώδυνο ταξίδι;
Ίσως κάποιοι ναι, άλλοι πάλι όχι, αλλά σίγουρα αυτό που πάντα μετράει είναι το ταξίδι.
Ταυτότητα παράστασης: σκηνοθεσία: Γεωργία Ανδρέου, μουσική σύνθεση - ερμηνεία: Εύη Κουρτίδου, δραματουργική επεξεργασία: Έλλη Κήτα, κοστούμια: Εδουάρδος Γεωργίου, εικαστική επιμέλεια: Ευαγγελία Γούλα, σχεδιασμός φώτων: Αποστόλης Τσατσάκος. Ερμηνεία: Λήδα Μανιατάκου.
Πληροφορίες: Θέατρο Φούρνος, Μαυρομιχάλη 168 – Αθήνα, τηλ. κρατήσεων: 210 6460748. Διάρκεια παράστασης: 1.10’. Τιμές εισιτηρίων 12, 10 (φοιτητικό), 5 ευρώ (ΑΜΕΑ και άνεργοι ΟΑΕΔ).
ΓΙΩΡΓΟΣ Σ.ΚΟΥΛΟΥΒΑΡΗΣ