Η ηθοποιός μιλά στο clickatlife με αφορμή την μουσικοθεατρική παράσταση Pieta, που θα παρουσιαστεί στο Φεστιβάλ Ρεματιάς.

Εμπνευσμένη από το αριστούργημα του Michelangelo, η πολυβραβευμένη μουσικοθεατρική παράσταση Pietà πραγματεύεται την απώλεια. Μέσα από μια παλλόμενη, αγαλμάτινη ακινησία, δυο ερμηνεύτριες, η ηθοποιός Εβελίνα Αραπίδη και η σοπράνος Μάιρα Μηλολιδάκη, αποτυπώνουν τρεις βιβλικές γυναικείες μορφές που κραυγάζουν, ψιθυρίζουν και τραγουδούν τη ζωή τους, όπως την έζησαν και την έχασαν, συνδυάζοντας το συμβολικό τους λόγο με ιστορίες που αναβλύζουν από το αίμα και την άβυσσο του 20ου αιώνα (Άουσβιτς, Αμμόχωστος, Νανκίν) - μια ζωή σκληρή, απρόβλεπτη, εφιαλτική, μοναδική.

Με αφορμή την παρουσίαση της παράστασης στο Φεστιβάλ Ρεματιάς 2020 - Νύχτες Αλληλεγγύης, η Εβελίνα Αραπίδη συστήνεται στο clickatlife.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, στο Παγκράτι. Σπούδασα στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν & στη Θεατρολογία Αθήνας.

Σήμερα ζω στο Χαλάνδρι πολύ κοντά στο Θέατρο της Ρεματιάς. Το Ρέμα Χαλανδρίου είναι μια όαση.  Με συγκινεί το ηλιοβασίλεμα που το αναγγέλλουν οι πράσινοι παπαγάλοι με τις φωνές και το χρώμα τους. Το Τροπικό Χαλάνδρι. Αγαπώ πολλά στο Χαλάνδρι. Είναι αστικό κέντρο, αλλά ακούς και κόκκορες, ζει ένα άλογο στη κατάληψη Πραποπούλου που είναι δίπλα μας… είναι κάπως σουρρεάλ η περιοχή. Το μόνο που δε μου αρέσει πάντα, είναι ότι είναι σχετικά μακρυά από το κέντρο. Ξεκούραστο από τη μια αλλά μου λείπει να περπατώ αυτονόητα στο κέντρο της Αθήνας.

Η αλήθεια είναι πως πάντα ηθοποιός ήθελα να γίνω. Υπήρχε μια φάση όταν ήμουν πολύ μικρή που ήθελα να γίνω αεροσυνοδός... λατρεία για τα αεροπλάνα κι εν γένει τα ταξίδια, γαρ…

Δεν ήταν απόφαση στιγμής αλλά ζωής το να ασχοληθώ επαγγελματικά με το θέατρο. Μπαινόβγαινα στα θέατρα από πολύ μικρή. Ο μπαμπάς μου ήταν μουσικός, εργαζόταν και σε θεατρικές παραστάσεις. Τότε είχαν ακόμη ζωντανή ορχήστρα πολλά θέατρα: στο Ελεύθερο Θέατρο, στις παραστάσεις της Αλίκης Βουγιουκλάκη. Πήγαινα πολύ συχνά μαζί του και τριγυρνούσα στα απόκρυφα σημεία των θεάτρων. Η πολύ χαρακτήριστικη μυρωδιά του θεάτρου, των παρασκηνίων, των κοστουμιών, της πούδρας, της κουίντας, των καμαρινιών. Μυήθηκα στη μαγεία του. Ένιωθα κι ακόμη νιώθω πως είναι το σπίτι μου.

Έχω μπολιαστεί με τα μιούζικαλ. Υπήρχε μόνιμο streaming στο σπίτι μας με όλα τα κλασικά μιούζικαλ, Jean Kelly, Fred Astair, Judy Garland. Επίσης η μητέρα μου είναι λάτρης και πηγαίναμε πολύ στο θέατρο.. Επίδαυρο κάθε καλοκαίρι απαράβατα, σαν τάμα... ιερός τόπος... μέσα μου κατοικούν φωνές μεγάλων Ελλήνων και ξένων ηθοποιών.

Το έργο Pietá είναι εμπνευσμένο από την Pietá του Michelangelo. Η Παναγία που κρατά στην αγκαλιά της το νεκρό Χριστό. Ο άνθρωπος που κρατά στην αγκαλιά του την απώλεια. Πραγματεύεται την απώλεια και τι μένει όταν τα χάνουμε όλα…όταν μένουμε γυμνοί ο ένας από τον άλλο, από την ύλη, αλλά κι από επιθυμίες, προσδοκίες, ελπίδες. Η αφήγηση γίνεται μέσα από τρεις γυναικείες μορφές - σύμβολα, και την ιστορία τους, έτσι όπως ο συγγραφέας, (Γιώργος Στεφανακίδης), την αντιλαμβάνεται. Μιλούν η πρωτόπλαστη Εύα, η Ρεβέκκα της Παλαιάς Διαθήκης, η Μαρία Μαγδαληνή ενώ παρεμβάλλονται ηχογραφημένες και τρεις γυναικείες αφηγήσεις, μια Εβραία από το Άουσβιτς, μια Κύπρια από την Αμμόχωστο και μια Κινέζα από τη Νανκίν, στην γλώσσα τους η καθεμία και καταλήγει μέσα από το λόγο κάθε γυναίκας, κάθε ανθρώπου, το Εγώ.

Επειδή ο Γιώργος είναι κατά κύριο λόγο μουσικός, η γραφή του είναι ποιητική, μουσική σχεδόν και σε συνδυασμό με την πρωτότυπη μουσική του που δημιουργεί ένα μόνιμο ηχοτοπίο στην παράσταση, σε ταξιδεύει στις ιστορίες και στο μήνυμα του με έναν μαγικά ελεύθερο τρόπο. Επίσης το γεγονός πως στη σκηνή είμαστε δυο Pietá, ένα είδος αντανάκλασης η μια της άλλης, μια ηθοποιός και μια υψίφωνος (Μάιρα Μηλολιδάκη), που φέρουμε το λόγο μέσα απο μια παλέτα λέξεων και ήχων. Είναι και για τις δυο μας μεγάλη πρόσκληση μέσα από μια σχεδόν αγαλμάτινη ακινησία να φέρουμε ένα τόσο “κινητικό” λόγο και να είμαστε σε διαρκή σύνδεση και επικοινωνία χωρίς ποτέ να κοιταζόμαστε.

Το έργο αυτό γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2016. Από τότε κάθε φορά όπου και να παρουσιάζεται είναι σα να μιλάει στο απόλυτο τώρα. Δεν υπάρχει χρόνος ή εποχή, στο κείμενο γι αυτό. Εξερευνά και ψηλαφίζει ερωτήματα αιώνια για τον άνθρωπο. Ποιος είμαι όταν δεν έχω τίποτα για να πιαστώ… όταν απεκδύομαι κάθε ταυτότητα, μνήμη, ρίζα, συναίσθημα, γνώση, εμπειρία, προσδοκία, ελπίδα… Όταν δεν είμαι μια προσωπική αφήγηση μια αυτοβιογραφία. Τί μένει; Αυτή η ερώτηση είναι πάντα επίκαιρη. Όταν ήρθε ο κορονοϊός και μείναμε στα σπίτια μας, μόνοι μας, όταν η ταυτότητα μας αμφισβητήθηκε και κλωνίστηκε, με αυτό δεν ήρθαμε αντιμέτωποι; Ήταν, είναι, μια μεγάλη ευκαιρία να αναρωτηθούμε… να μην επιστρέψουμε στην κανονικότητα όπως εμείς ναρκισσιστικά τη δημιουργήσαμε. Να επαναπροσδιοριστούμε. Αυτό διερευνά η παράσταση. Αυτό το άυλο που μέσα του κατοικούμε και μέσα μας κατοικεί. 

Ιερό θέατρο. Αυτο το θέατρο θέλω να κάνω. Να υπηρετώ μεγάλα κείμενα να ανακαλύπτω τρόπους έκφρασης καθολικούς.. μέσα από το Σώμα. Με κεφαλαίο Σ. Να εξερευνώ τα εργαλεία μου διαρκώς για να μπορώ να είμαι στην υπηρεσία της Τέχνης. Χωρίς καμία σοβαροφάνεια αλλά με τη συγκέντρωση του αθλητή, με τη συγκέντρωση της προσευχής.

Υπάρχουν κάποια πραγματοποιημένα όνειρα κι είμαι ευγνώμων. Συνεργάστηκα με τον Θόδωρο Τερζόπουλο, σπουδαίο μύστη του θεάτρου, στις Τρωάδες του Ευριπίδη. Η μέθοδος του είναι ένα εργαλείο- θησαυρός, που κρατώ καλά κι επεξεργάζομαι και ανακαλύπτω σε όλη μου την πορεία στο θέατρο. Επίσης  μέσα από την Pietà αλλά και με διάφορες άλλες συνεργασίες μου όπως αυτή με τη Τατιάνα Λύγαρη και το μονόλογο Women of Passion, της Ευγενίας Αρσένη, έχω ταξιδέψει σε πολλές γωνιές του πλανήτη, Κίεβο, Βρυξέλλες, Ινδία, Αυστραλία. Όνειρο και στόχος παντοτινός να ταξιδεύω με την τέχνη σε όλο τον πλανήτη & να συνδιαλέγομαι με όλλους πολιτισμούς. Να ταξιδεύω μέσα μου κι έξω από μένα.

Επόμενα σχέδια; Αυτή τη στιγμή, όλα κρέμονται από μια κλωστή με τις παρούσες συνθήκες. Αποδεικνύεται η ευθραυστότητα του θεάτρου. Ετοιμάζουμε μια παράσταση πάνω σε μια σύνθεση κειμένων των Ελεύθερων Πολιορκημένων του Διονύσιου Σολωμού και πρωτότυπο κείμενο και μουσική του Γιώργου (Στεφανακίδη), που καλώς εχόντων των πραγμάτων θα παρουσιαστεί μέσα στον 2021. Δε μπορώ να πω ακόμη λεπτομέρειες αλλά υπάρχουν σκέψεις για κάποιους πολύ ενδιαφέροντες χώρους συνδεδεμένους με μνήμες της ιστορίας μας.

Ήμουν σε πολύ δραστήρια περίοδο, όταν έγινε το lockdown λόγω της πανδημικής κρίσης του κορονοϊού. Βρισκόμουν εν μέσω παραστάσεων στο Stamboul Train του Graham Green στο Τρένο στο Ρουφ, σε πρόβες για μια συναυλία- performance στο Φίλιππο Νάκα και σε προετοιμασία για μια ταινία της Άσπας Σιώκου. Όλα πάγωσαν φυσικά.

Η καραντίνα ήταν μια αναγκαστική παύση στην οποία στράφηκα συνειδητά προς τα μέσα. Αναρωτήθηκα κι εγώ, όπως πολλοί, τι είναι φυσιολογικό και τί όχι στις ζωές μας. Έκανα απολογισμούς σε σχέση με τους στόχους μου και τη διαδρομή μου. Αναθεώρησα τις σχέσεις μου με τους ανθρώπους μου. Παρατήρησα πολύ τις αντιδράσεις μου και των κοντινών μου απέναντι σε όλη αυτή την παγκόσμια ανατροπή. Αναλάβαμε τους γονείς και ηλικιωμένους μας γείτονες και η διαδικασία της τροφοδοσίας, σούπερ μάρκετ κλπ, ήταν μια εβδομαδιαία εκστρατεία. Ήταν συγκινητικό το πως έβλεπες τη στήριξη των άνθρωπων μεταξύ τους.. υπήρχε φυσικά και το αντίθετο του, δυστυχώς.. Έγραψα πολύ. Μαγείρεψα πολύ. Είδα πολλές ταινίες και σειρές, κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες, παραστάσεις διαδικτυακά, διάβασα, ήρθα σε επαφή με αγαπημένους μου που μένουν στο εξωτερικό κι είχαμε χαθεί. Ο αναγκαστικός περιορισμός, παραδόξως, ανέδειξε μια τεράστια εσωτερική ελευθερία. Μπήκα στη διαδικασία να αναρωτηθώ τι είναι μια γιορτή όταν δε μπορεί, όχι από προσωπική επιλογή, να εορταστεί με τον γνωστό παραδοσιακό τρόπο. Παρατήρηση κι αναρώτηση. Ταξίδι προς τα μέσα.

Το «μένουμε σπίτι» και τώρα το «μένουμε ασφαλείς» μας υπενθυμιζει την προσωπική ευθύνη που έχουμε όχι μόνο απέναντι στην υγεία τη δική μας και των γύρω μας, αλλά και απέναντι στις επιλογές μας. Τί σύμπαν έχω δημιουργήσει γύρω μου, πόσο ζω σε αρμονία με τη φύση, τί θέση έχει η ευγνωμοσύνη στη ζωή μου, τι πραγματικά σημαίνει,“η ελευθερία μου σταματάει εκεί που αρχίζει η δική σου”; Ήταν εκκωφαντικά οδυνηρό το γεγονός του ότι αυξήθηκε η ενδοοικογενειακή βία μέσα σε αυτό το διάστημα.. πως έχει αλλοτριωθεί η ανθρώπινη φυλή! Πόσο θεωρούμε τους εαυτούς μας κέντρο του σύμπαντος! Αν δεν υπήρξε όλο αυτό μια αφορμή για επανεκκίνηση στη διαδρομή μας σε αυτόν τον πλανήτη, χάσαμε μια τεράστια ευκαιρία. Τώρα, το “μένουμε ασφαλείς”, είναι σα να είναι η φυσική συνέχεια του “μένουμε σπίτι”. Θα φανεί αν καταλάβαμε κάτι μέσα από αυτή την αναγκαστική παύση.. αν έμεινε ίχνος συνειδητοποίησης κι επαναπροσδιορισμού. Δεν είμαι πάντως και πολύ αισιόδοξη παρατηρώντας γύρω μου..

Και στον τομέα της Τέχνης, στις συνθήκες της λειτουργίας των καλλιτεχνών, έγινε μια τεράστια συνειδητοποίηση. Αποκαλύφθηκαν όλα τα κακώς κείμενα. Τα σαθρά θεμέλια των συνθηκών της εργασίας μας. Ευθύνες αναλογούν σε όλους μας, σε πολιτειακό και προσωπικό επίπεδο. Επανασυγκροτήθηκαν οι καλλιτέχνες μέσα κι από τα σωματεία τους αλλά και μέσα από  δράσεις όπως οι support art workers. Χρειάζεται να είμαστε σε διαρκή συνείδηση του τι γίνεται γύρω μας και να προσαρμοζόμαστε με τη ροή, να παίρνουμε την ευθύνη που μας αναλογεί και να λειτουργούμε μέσα στα νέα πλαίσια. Ποιούμε ήθος μέσα από την τέχνη, υπηρετούμε κάτι ανώτερο από μας, οπότε ο σεβασμός είναι αρχή του ήθους. Δε γίνεται γύρω μας να κινδυνεύει κόσμος κι εμείς να είμαστε βυθισμένοι στον εγωκεντρισμό της τέχνης μας. Πρόκειται για κάτι μεγαλύτερο από μας. Δε λέω πως είναι εύκολο, μπορεί να χρειαστεί να επιβιώσουμε και με άλλους τρόπους. Κι εγώ ηθοποιός είμαι 25 χρόνια, αυτό είναι η εργασία μου, αλλά έχω επίγνωση πως μπορεί να μη μπορώ να δουλέψω στο θέατρο τους ερχόμενους μήνες. Δε μπορούμε να απορροφηθούμε όλοι στα μεγάλα θέατρα, μακάρι να γινόταν. Και δεν πρέπει να είναι αποδεκτό να επιστρέψουμε στις προηγούμενες συνθήκες εργασίας. Αυτές των απλήρωτων προβών και των εξευτελιστικών συνθηκών στο όνομα της τέχνης. Μπορεί να χρειαστεί να επανεφεύρουμε τους εαυτούς μας. Χρειάζεται να διατηρούμε την ανθρωπιά μας και να καλλιεργούμε ποιότητες μέσα μας όπως ο πραγματικός αφουγκρασμός της στιγμής, του διπλανού μου, του ανθρώπου μου, του γονιού μου, του παιδιού μου, του γείτονα μου, του συναδέλφου μου. Έχουν κάνει πολύ φασαρία τα Εγώ μας για αιώνες, καιρός να τα ησυχάσουμε λίγο.

Έχω προβληματιστεί πολύ πάνω στο θέμα της εξ αποστάσεως πολιτιστικής εμπειρίας, όχι μόνο λόγω των τεχνολογικών ευκολιών που ανέδειξε η ανάγκη της παρούσας περιόδου. Τώρα ίσα ίσα, ήταν και λυτρωτική η υποστήριξη της τεχνολογίας. Είχαμε την ευκαιρία να έχουμε πρόσβαση σε μεγάλα αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης εξαιτίας της τεχνολογικής εξέλιξης. Η τεχνολογία έχει μπει στην υπηρεσία της τέχνης εδώ και χρόνια ούτως ή άλλως. Έχει διεκδικήσει να αντικαταστήσει το ανθρώπινο δυναμικό, ειδικά τώρα, λόγω της πολύ ιδιαίτερης συνθήκης “streaming” των παραστάσεων. Δεν πιστεύω πως το θέατρο και οι συναυλίες μπορούν να αντικατασταθούν πλήρως από το streaming. Η ανάσα του ερμηνευτών και των θεατών δεν αντικαθίσταται. Ο κραδασμός που δημιουργείται στο πραγματικό live, στην εγγύτητα καλλιτεχνών και θεατών είναι αδύνατο να “μαγνητοσκοπηθεί”. Το θέατρο, οι συναυλίες, τα κοντσέρτα  είναι βιωματική αμφίδρομη εμπειρία.  Στο σινεμά ίσως είναι πιο εύκολο. Το home cinema άλλωστε εδώ και χρόνια είναι μια τάση. Αλλά και πάλι είμαι αρκετά ρομαντική ώστε να πιστέψω πως η τέχνη, σε όλες τις μορφές της, θα γίνει μια εξ αποστάσεως εμπειρία. Ίσως κάποτε βέβαια όλα αυτά να μοιάζουν σαν από άλλη εποχή. Μας ξεπερνά η εξέλιξη.

Θα ήθελα κάποια στιγμή επιτέλους να αγκαλιάσω τους αγαπημένους μου χωρίς φόβο για τον ιό. Θα ήθελα επίσης πολύ να κάνω ενα μεγάλο ταξίδι χωρίς μάσκα, χωρίς φοβικές σκέψεις. 

Κείμενο, μουσική, σκηνοθεσία: Γιώργος Στεφανακίδης

Κοστούμια: Ελευθερία Δομένικου (aka Hallelujah)

Φωτισμοί: Γιώργος Στεφανακίδης

Ερμηνεύουν: Εβελίνα Αραπίδη (ηθοποιός), Μάιρα Μηλολιδάκη (υψίφωνος)

Ακούγονται οι φωνές των: Hadar Barabash, Παυλίνας Στυλιανού, Zhiyue Xu

***Καθολικά προσβάσιμη μουσικοθεατρική παράσταση. Θα πραγματοποιηθεί με ταυτόχρονη διερμηνεία στην  Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, ΕνδογλωσικούςΥπέρτιτλους για (Κ)κωφους/ές και βαρήκοους/ες και Ακουστική περιγραφή για τυφλούς/ες και άτομα με προβλήματα όρασης. Με την επιμέλεια και πιστοποίηση της Κίνησης Ανάπηρων Καλλιτεχνών.

Info: Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς Πεζόδρομος Προφήτη Ηλία, Πολύδροσο Χαλανδρίου. 7 Αυγούστου στις 21.00. Είσοδος δωρεάν. Κράτηση δελτίων (ελεύθερης) εισόδου στο: www.viva.gr.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΦΑΡΑΖΗ