Ο Αλέξανδρος Σταύρου, ο δημοφιλής ηθοποιός πολλών επιτυχημένων τηλεοπτικών σειρών, επιστρέφει στις ρίζες του, στο θέατρο, ερμηνεύοντας έναν από τους πιο απαιτητικούς ρόλους στην καριέρα του. Με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Σταύρου Τσακίρη καταδύεται στον ταραγμένο ψυχισμό του Σταυρόγκιν, του εμβληματικού ήρωα του Ντοστογιέφσκι στους «Δαιμονισμένους».

Η παράσταση που  παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο είναι βασισμένη στη θεατρική διασκευή του έργου από τον Αλμπέρ Καμύ, σε μετάφραση της Δήμητρας Πετροπούλου.

«Η πρόταση που μου έγινε από τον Σταύρο Τσακίρη αποτέλεσε μια εξαιρετικά μεγάλη πρόκληση για μένα, αφού το έργο είναι συγκλονιστικό και ο ρόλος του Σταυρόγκιν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον», δηλώνει ο πρωταγωνιστής της παράστασης, Αλέξανδρος Σταύρου.

Το έργο του Ντοστογιέφσκι διαθέτει δραματική ένταση, με τους παράφορους ήρωες να δοκιμάζονται και να συντρίβονται από τα ηθικά και πολιτικά ερωτήματα μιας κοινωνίας σε βαθιά κρίση.

«Ο Ντοστογιέφσκι είναι ένας κόσμος ολόκληρος που μπαίνεις μέσα του και δεν θέλεις να βγεις. Δεν είχα διαβάσει το συγκεκριμένο έργο του, όμως χάρη στην παράσταση ανακάλυψα έναν θησαυρό για άλλη μια φορά. Είχε όμως τύχει παλαιότερα να διαβάσω άλλα έργα του Ντοστογιέφσκι και πραγματικά τον λατρεύω.

Η ατμόσφαιρα των έργων του είναι μοναδική, σε καθηλώνουν οι περιγραφές και το βάθος των νοημάτων του. Οι χαρακτήρες είναι ζωντανοί και ουσιαστικοί. Όλες αυτές οι θεωρίες που υπάρχουν στο έργο για το πώς μπορεί να επιτευχθεί μια κοινωνική αλλαγή και τι σημαίνει αυτό, έχουν φοβερό βάθος και αλήθεια», τονίζει ο Αλέξανδρος Σταύρου.

Ο Ντοστογιέφσκι είχε αποτυπώσει τα σπαρασσόμενα μέρη της ρωσικής κοινωνίας και τα ιδεολογικά ρεύματα της εποχής στα πρόσωπα των ηρώων του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο χαρακτήρας του Πιερ Πιερχοβένσκι  τον οποίο λέγεται ότι είχε εμπνευστεί ο συγγραφέας από τον Σεργκέι Νετσάγιεφ.

Ο Νετσάγιεφ πίστευε ότι ο επαναστατικός σκοπός αγιάζει τα μέσα και είχε δολοφονήσει τον φοιτητή Ιβάνοφ επειδή διαφωνούσε με τις ακραίες πρακτικές του. Ήταν μια υπόθεση που είχε συγκλονίσει την κοινή γνώμη της Ρωσίας. Στους «Δαιμονισμένους», ο Βερχοβένσκι θέλει να χρησιμοποιήσει για τα επικίνδυνα πολιτικά του σχέδια τον Σταυρόγκιν.

«Πάνω στον Σταυρόγκιν προβάλλονται οι επιθυμίες των άλλων προσώπων. Ειδικά ο Πιερ Βερχοβένσκι πιστεύει ότι ο Σταυρόγκιν είναι ο κατάλληλος να παίξει τον ρόλο του Μεσσία. Για τον Βερχοβένσκι είναι απλώς ένας ρόλος που του χρειάζεται για να παίξει το παιχνίδι του. Ο ίδιος ο Σταυρόγκιν φυσικά, δεν πιστεύει κάτι τέτοιο για τον εαυτό του, ούτε τον απασχολεί αυτό το ζήτημα» σχολιάζει τη σχέση των δύο ηρώων ο Αλέξανδρος Σταύρου.

Υπάρχουν αντιστοιχίες ανάμεσα στους «δαίμονες» που ταλανίζουν τους ήρωες του έργου, με τους «δαίμονες» της ελληνικής πραγματικότητας; «Οι «Δαιμονισμένοι» σε ένα επίπεδο, μοιάζει σαν να γράφτηκαν  τώρα για την Ελλάδα. Είμαστε κι εμείς, αντίστοιχα, σε μια πολύ δύσκολη εποχή. Απαιτείται πολλή σκέψη και καλό ζύγισμα στις αποφάσεις μας, τόσο σε ατομικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο», σχολιάζει ο Αλέξανδρος Σταύρου.

Αντιφατικός, με σκοτεινά μυστικά, διαρκώς αμφιταλαντευόμενος, ο Σταυρόγκιν αποτελεί έναν από τους εμβληματικούς χαρακτήρες του Ντοστογιέφσκι. Πώς τον αντιλαμβάνεται όμως ο Αλέξανδρος Σταύρου;

«Ο Σταυρόγκιν βασανίζεται από το βάρος του παρελθόντος, από τη ζωή που έχει κάνει, από τις επιλογές ή τις μη επιλογές του. Όπως λέει και ο ίδιος «έζησα μέσα στην ακολασία» κι αυτό είχε ένα τίμημα-κάτι που πληρώνουν  οι άνθρωποι με ψυχή, όπως ο Σταυρόγκιν», απαντά ο ίδιος και προσθέτει: «νομίζω ότι ο δαίμονας που  βασανίζει περισσότερο τον άνθρωπο είναι  το μυαλό του. Είναι οι υπολογιστικές σκέψεις, ότι πρέπει να κάνουμε το ένα ή το άλλο για να αποκτήσουμε κάτι».

Σημείο κλειδί για την κατανόηση του χαρακτήρα και των φαινομενικά αλλοπρόσαλλων επιλογών του αποτελεί η σκηνή της εξομολόγησης στον μοναχό Τύχωνα. Στην παράσταση αποδίδεται με έναν ιδιαίτερα φορτισμένο μονόλογο.

«Αποτελεί μια από τις δυσκολότερες σκηνές της παράστασης. Άλλωστε για κάθε άνθρωπο η εξομολόγηση είναι  μια από τις πιο δύσκολες στιγμές, παρότι αποδεικνύεται λυτρωτική. Η εξομολόγηση είναι μια επώδυνη διαδικασία, απαιτεί να σκάψεις πολύ μέσα στον εαυτό σου.

Αυτό συμβαίνει στον ήρωα που υποδύομαι και αυτό καλούμαι να κάνω κι εγώ, οπότε εκ των πραγμάτων είναι κάτι ιδιαίτερα απαιτητικό. Εξάλλου είναι ο μονόλογος  θεατρικά πάντα παρουσιάζει μια μεγαλύτερη δυσκολία. Πόσο μάλλον, όταν μιλάμε για έναν ρόλο με τόσο βάθος» υποστηρίζει ο Αλέξανδρος Σταύρου.

Ο Σταύρος Τσακίρης επέλεξε μια λιτή σκηνοθετική γραμμή, με λίγα σκηνικά αντικείμενα και μια περιστρεφόμενη βάση. Εκεί κινούνται η γεμάτη ενέργεια Δήμητρα Χατούπη (η Βαρβάρα Πετρόβνα στο ρόλο της μητέρας του Σταυρόγκιν), ο Κώστας Καστανάς (Στεπάν Τρφίμοβιτς, προστατευόμενος της Βαρβάρας Πετρόβνα), ο Ιωάννης Παπαζήσης (Πιερ Βερχοβένκι) και τα υπόλοιπα μέλη του καλοκουρδισμένου θιάσου.

«Ο Σταύρος Τσακίρης έχει  εκπληκτικό ταλέντο  στο να δίνει συναρπαστικές προεκτάσεις σε όλα τα πράγματα. Για παράδειγμα, οι προεκτάσεις που μας έδωσε για τους ρόλους μας νομίζω ότι έχουν περάσει και στην παράσταση. Οι συνδέσεις του με διάφορες θεωρίες και συστήματα αξιών ήταν πολύ σημαντικές. Ήθελε πάρα πολύ αυτή την παράσταση, την πίστευε και νομίζω ότι μας έβαλε όλους σε αυτό ταξίδι» δηλώνει ο Αλέξανδρος Σταύρου για τη συνεργασία του με τον σκηνοθέτη.

Η τηλεόραση αποτελεί ένα μεγάλο κεφάλαιο της καριέρας του Αλέξανδρου Σταύρου. Πώς επηρεάζει και την πορεία του στο θέατρο; «Ένα κομμάτι των θεατών γνωρίζει τη δουλειά σου μέσα από την τηλεόραση και είναι πιο εύκολο να σε ακολουθήσει και στο θέατρο. Βέβαια υπάρχει και η περίπτωση-όπως όλοι γνωρίζουμε- να σε χαρακτηρίσει κάποιος ως τηλεοπτικό ηθοποιό. Υπάρχουν κι αυτά αλλά νομίζω ότι κατά βάση λειτουργεί βοηθητικά».

Όσο για την κρίση που έχει χτυπήσει και την τηλεόραση, καθώς σπανίζουν πλέον οι νέες σειρές, δηλώνει ότι διατηρεί κάποιες ελπίδες:  «Δεν βλέπω ρόδινα τα πράγματα αλλά νομίζω ότι κάτι θα γίνει. Φυσικά δεν θα φτάσουμε στα παλαιότερα επίπεδα, τουλάχιστον από άποψη ποσότητας.

Από εκεί που γυρίζονταν σαράντα σίριαλ τώρα έχουμε για παράδειγμα πέντε. Είναι τρομακτική η διαφορά. Όμως ευελπιστώ ότι τουλάχιστον θα γίνονται στην τηλεόραση έστω οι μισές δουλειές, σε σχέση με το παρελθόν». Το προσωπικό του αντίδοτο στην κρίση: «Μπορεί η χώρα μας να περνάει αυτή την κρίση-όπως και άλλες χώρες  στο εξωτερικό, αλλά η οικογένειά μας είναι ένα υγιές κομμάτι που αν θέλουμε, μπορούμε να το κρατήσουμε. Για μένα η έννοια της οικογένειας είναι ευρύτερη, αφού σε αυτή συμπεριλαμβάνω και τους φίλους μου. Λειτουργεί ως αντίδοτο στην κρίση και νομίζω ότι το ίδιο ισχύει και για πολλούς ανθρώπους».

Ταυτότητα παράστασης: κείμενο στηριγμένο στη διασκευή για το θέατρο του Αλμπέρ Καμύ. Μετάφραση:  Δήμητρα Πετροπούλου. Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία:  Σταύρος Σ. Τσακίρης. Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ. Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη. Μουσική: Μίνως Μάτσας. Βοηθός σκηνοθέτη: Έφη Ρευματά. Β’ βοηθός σκηνοθέτη: Λυδία Τσακαλάκη. Φωτογραφίες: Ιωάννα Τζετζούμη.

Παίζουν οι : Δήμητρα Χατούπη, Αλέξανδρος Σταύρου, Ιωάννης Παπαζήσης, Κερασία Σαμαρά, Βίκυ Μαραγκάκη, Δημήτρης Μαύρος, Αλμπέρτο Φάις, Σταύρος Καραγιάννης, Αλέξανδρος Μπαλαμώτης, Στάθης Μαντζώρος, Έφη Ρευματά
και ο Κώστας Καστανάς στο ρόλο του Στεπάν.

Πληροφορίες: «Δαιμονισμένοι» στο Σύγχρονο Θέατρο, Ευμολπιδών 45, Γκάζι (κοντά στο μετρό Κεραμεικού), τηλ. 210-3464380. Πέμπτη 19:00, Παρασκευή  20:30, Σάββατο 21:00,  Κυριακή  18:30. Γενική είσοδος: 20 ευρώ και 10 ευρώ (για ανέργους, για φοιτητές, νεανικό έως 18 ετών και άνω των 65 ετών). Μόνο την Πέμπτη και την Κυριακή, γενική είσοδος 15 ευρώ και 10 ευρώ (για ανέργους, για φοιτητές, νεανικό έως 18 ετών και άνω των 65 ετών). Διάρκεια παράστασης: 160 λεπτά περίπου.

Μάνια Στάικου