Η Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Πηνελόπη Λαγούρου από το diatrofi.gr μας διαφωτίζει για μια αγαπημένη μας συνήθεια, το αλκοόλ.

Όλοι θα πιούμε ένα ποτάκι κάποια στιγμή μέσα στην εβδομάδα, αλλά γιατί οι επαγγελματίες υγείας χρησιμοποιούμε τη φράση «με μέτρο»;

Το ενεργό συστατικό στα αλκοολούχα ποτά ονομάζεται αιθανόλη. Γενικά αναφέρεται ως «αλκοόλ» και η αιθανόλη είναι η ουσία που σας κάνει να πιείτε. Παράγεται από ζυμομύκητες όταν χωνεύουν τη ζάχαρη σε ορισμένες τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες, όπως σταφύλια (κρασί) ή σπόρους (μπύρα).

Το αλκοόλ είναι πλούσιο σε κενές θερμίδες, που σημαίνει ότι περιέχει πολλές θερμίδες χωρίς βιταμίνες, μέταλλα και άλλα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σας. Αυτό δεν συμβάλει μόνο σε διατροφικές ανεπάρκειες, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού βάρους με την πάροδο του χρόνου.

Μελέτες δείχνουν ότι η βαριά κατανάλωση μπορεί να εμποδίσει την καύση λίπους και να εμποδίσει την απώλεια βάρους. Αυτό συμβαίνει επειδή όταν πίνετε αλκοόλ, το σώμα σας το μεταβολίζει πριν από άλλες θρεπτικές ουσίες για να το χρησιμοποιήσει ως καύσιμο, επιβραδύνοντας την καύση λίπους και έτσι προκαλεί επιπλέον υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λίπη στη διατροφή σας να αποθηκευτούν ως λιπώδης ιστό.

Το αλκοόλ μεταβολίζεται με σταθερό ρυθμό, αλλά μερικοί άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται τις συνέπειες του αλκοόλ για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι συγκεντρώσεις αλκοόλ στο αίμα μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ανθρώπων και των καταστάσεων. Η συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα (BAC) αναφέρεται στην ποσότητα αλκοόλης στο αίμα σας σε σχέση με την ποσότητα νερού στο αίμα σας. Για παράδειγμα, εάν δύο άτομα έχουν επίπεδα οινοπνεύματος στο αίμα των 20 mg/dL, το αλκοόλ θα μεταβολίζεται σε περίπου μία ώρα σε κάθε άτομο, αλλά τα BAC τους μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά.

Περίπου το 20% της αλκοόλης από ένα μόνο ποτό μεταφέρεται απευθείας στα αιμοφόρα αγγεία. Από εκεί, μεταφέρεται στον εγκέφαλό σας. Το υπόλοιπο 80% πηγαίνει στο λεπτό έντερο και στη συνέχεια απευθείας στο αίμα σας.

Οι ασθένειες του ήπατος που προκαλούνται από την κατανάλωση αλκοόλ ονομάζονται συλλογικά αλκοολικές ηπατικές νόσοι.
Το ήπαρ είναι ένα αξιόλογο όργανο με εκατοντάδες λειτουργίες στο σώμα. Μία από τις κύριες λειτουργίες του είναι να εξουδετερώνει όλα τα είδη των τοξικών ουσιών που καταναλώνουμε. Για το λόγο αυτό, είναι ιδιαίτερα ευάλωτο στη βλάβη από την πρόσληψη αλκοόλ. Το λιπώδες ήπαρ αναπτύσσεται στο 90% των ατόμων που καταναλώνουν περισσότερα από 16 γραμμάρια αλκοόλ ανά ημέρα και είναι συνήθως χωρίς συμπτώματα και πλήρως αναστρέψιμα. Σε βαρείς πότες, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο ήπαρ. Σε χειρότερα σενάρια, τα ηπατικά κύτταρα πεθαίνουν και αντικαθίστανται με ιστό ουλής, οδηγώντας σε μια σοβαρή κατάσταση που ονομάζεται κίρρωση .

Εγκέφαλος και αλκοόλ
Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο. Η αιθανόλη μειώνει ουσιαστικά την επικοινωνία μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων, μια βραχυπρόθεσμη επίδραση που είναι υπεύθυνη για πολλά από τα συμπτώματα της μεθυστικής.

Η συσχέτιση της πρόσληψης και κατάθλιψης αλκοόλ είναι στενή αλλά περίπλοκη
Ενώ η πρόσληψη αλκοόλ και η κατάθλιψη φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο και προς τις δύο κατευθύνσεις, η κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να είναι ο ισχυρότερος αιτιώδης παράγοντας .Πολλοί άνθρωποι που υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη πίνουν με πρόθεση να μειώσουν το άγχος και να βελτιώσουν τη διάθεση. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει για μερικές ώρες, αλλά θα επιδεινώσει τη συνολική ψυχική υγεία και θα οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο.

Η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι μία από τις κύριες αιτίες της κατάχρησης αλκοόλ και της αναπηρίας στις ΗΠΑ και ένας ισχυρός παράγοντας κινδύνου για διάφορες ασθένειες. Πολλοί παράγοντες μπορούν να προδιαθέσουν τους ανθρώπους στην προβληματική κατανάλωση, όπως το οικογενειακό ιστορικό, το κοινωνικό περιβάλλον, η ψυχική υγεία και τα γονίδια.

Πρόσληψη βάρους
Η παχυσαρκία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα υγείας. Το αλκοόλ είναι στην πραγματικότητα το δεύτερο πλούσιο σε ενέργεια θρεπτικό συστατικό μετά το λίπος, παρέχοντας περίπου 7 θερμίδες ανά γραμμάριο. Η μέτρια έως υψηλή κατανάλωση οινοπνεύματος και μπύρας και οινοπνευματωδών ποτών συσχετίστηκαν με αργότερα υψηλή περιφέρεια μέσης, ενώ η μέτρια έως υψηλή κατανάλωση κρασιού μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Σε σύγκριση με τους άνδρες, αρχικά οι γυναίκες με κανονικό βάρος που κατανάλωναν ελαφρά έως μέτρια ποσότητα αλκοόλ κέρδισαν μικρότερο βάρος και είχαν μικρότερο κίνδυνο υπερβολικού βάρους ή/και παχυσαρκίας κατά τη διάρκεια των 12,9 ετών παρακολούθησης.

Καρδιαγγειακά νοσήματα
Η ελαφρά έως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο πολλαπλών καρδιαγγειακών αποτελεσμάτων.

Διαβήτης 2
Η κατανάλωση αλκοόλ με μέτρο φαίνεται να μειώνει την αντίσταση στην ινσουλίνη, βοηθώντας στην καταπολέμηση των κυριότερων συμπτωμάτων του διαβήτη.

Ως αποτέλεσμα, η κατανάλωση αλκοόλ με τα γεύματα μπορεί να μειώσει την αύξηση του σακχάρου στο αίμα κατά 16-37% σε σύγκριση με το νερό .Το σάκχαρο στο αίμα μεταξύ των γευμάτων (γλυκόζη αίματος νηστείας) μπορεί επίσης να μειωθεί.

Το πάγκρεας βοηθά στη ρύθμιση της χρήσης ινσουλίνης στο σώμα σας και της απόκρισης στη γλυκόζη. Όταν το πάγκρεας και το συκώτι σας δεν λειτουργούν σωστά, διατρέχετε τον κίνδυνο να παρουσιάσετε χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα ή υπογλυκαιμία. Ένα κατεστραμμένο πάγκρεας μπορεί επίσης να εμποδίσει το σώμα να παράγει αρκετή ινσουλίνη για να χρησιμοποιήσει τη ζάχαρη. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπεργλυκαιμία ή υπερβολική ζάχαρη στο αίμα.

Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί:

• Να αυξήσει την HDL (την «καλή») χοληστερόλη στην κυκλοφορία του αίματος
• Να οδηγήσει σε μείωση της αρτηριακής πίεσης, σημαντικού παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις .
• Να μειώσει τη συγκέντρωση του ινωδογόνου στο αίμα, μια ουσία που συμβάλλει στον σχηματισμό θρόμβων αίματος .
• Να μειώσει τον κίνδυνο διαβήτη, ενός άλλου σημαντικού παράγοντα κινδύνου για καρδιακή νόσο.
• Να μειώσει προσωρινά το άγχος

Οι συστάσεις για την πρόσληψη αλκοόλ βασίζονται συνήθως στον αριθμό των συνήθων ποτών ανά ημέρα. Το πρόβλημα είναι, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν ιδέα τι σημαίνει ο όρος «πρότυπο ποτό». Για να χειροτερεύσει τα πράγματα, ο επίσημος ορισμός ενός τυπικού ποτού διαφέρει μεταξύ των χωρών.

Στις ΗΠΑ, ένα πρότυπο ποτό είναι οποιοδήποτε ποτό που περιέχει 14 γραμμάρια καθαρού οινοπνεύματος (αιθανόλη).

• 150ml κρασιού
• 350ml μπύρας
• 45 ml οινοπνευματώδους ποτού

Η μέτρια κατανάλωση ποτών ορίζεται ως 1 πρότυπο ποτό ανά ημέρα για τις γυναίκες και 2 ποτά για τους άνδρες.

Πηνελόπη Λαγούρου
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
www.diatrofi.gr