Για πολλά χρόνια παλιότερα, σε χώρες της Λατινική Αμερικής, εξήραν τους σπόρους chia για τις θρεπτικές τους ιδιότητες, ειδικά για εξαιρετικά δραστήριους ανθρώπους. Ίσως ήρθε η ώρα λοιπόν, να λάβουμε αυτόν τον καρπό σοβαρά υπόψη μας και σήμερα.

Πριν πολλά χρόνια, οι σπόροι chia ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της διατροφής των Αζτέκων και των Μάγια στη Λατινικής Αμερική και βασική τροφή του στρατού των Αζτέκων, ενώ επίσης χρησιμοποιούνταν και για ιατρικούς λόγους. Για πολλά χρόνια, οι άνθρωποι εξήραν τους σπόρους chia για τις θρεπτικές τους ιδιότητες, ειδικά για εξαιρετικά δραστήριους ανθρώπους. Ίσως ήρθε η ώρα λοιπόν, να λάβουμε αυτόν τον καρπό σοβαρά υπόψη μας.

Το ανθοφόρο φυτό chia, ανήκει στην οικογένεια της μέντας και ευδοκιμεί στο κεντρικό και νότιο Μεξικό και τη Γουατεμάλα. Υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι καλλιεργούνταν από τους Αζτέκους κατά την προ Κολομβιανή εποχή και πως ήταν τόσο σημαντικό, όσο και το καλαμπόκι, στην καλλιέργεια τροφίμων. Είναι ακόμη δημοφιλές στο Μεξικό και τη Γουατεμάλα, ενώ οι σπόροι του συχνά αλέθονται, είτε χρησιμοποιούνται ολόκληροι για θρεπτικά ποτά και για τον εμπλουτισμό διατροφικών προϊόντων.

Αυτοί οι μικροί σπόροι, αποτελούν μια πραγματική υπερτροφή με πολλά οφέλη για την υγεία. Είναι πλούσιοι σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (α-λινολενικό οξύ). Από τα λιπαρά τους, το 60% είναι ω-3, το 15% ω-6, το 5% ω-9 και το 20%, κορεσμένο λίπος.

Μόλις 1 κουταλιά της σούπας σπόροι chia, περιέχει 5 γρ. φυτικών ινών, 3 γρ. πρωτεΐνης, 2282 mg ωμέγα 3 και 752 mg ωμέγα-6 λιπαρά οξέα! Επίσης, οι «θαυματουργοί» αυτοί σπόροι έχουν 15 φορές περισσότερο μαγνήσιο από το μπρόκολο, τρεις φορές περισσότερο σίδηρο από το σπανάκι, έξι φορές περισσότερο ασβέστιο από το γάλα και δύο φορές περισσότερο κάλιο από τις μπανάνες.

Σήμερα, οι σπόροι chia καλλιεργούνται για εμπορικούς σκοπούς στο Μεξικό και στη Βολιβία, την Αργεντινή, τον Ισημερινό, την Αυστραλία και τη Γουατεμάλα. Το 2008, η Αυστραλία ήταν η μεγαλύτερη παραγωγός χώρα chia στον κόσμο.

Οι σπόροι chia διατίθενται σε διάφορες ποικιλίες και μπορούν να καταναλωθούν ωμοί, ψητοί, αλεσμένοι ή αναμεμειγμένοι με νερό. Επίσης, είναι ιδανικό προϊόν για τον εμπλουτισμό διάφορων διατροφικών προϊόντων όπως οι παιδικές τροφές, τα μπισκότα, το γιαούρτι, οι σάλτσες, κ.λπ. Το ζελέ chia μπορεί να αναμιχθεί με λεμόνι και κάποιο γλυκαντικό για την παρασκευή του «chia fresca», ενός δημοφιλούς ποτού στο Μεξικό.

Δείτε μερικά σημαντικά οφέλη τους για την υγεία μας…

Βελτιώνουν τη χοληστερόλη ορού και την υγεία της καρδιάς

Οι σπόροι chia είναι πλούσιοι σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και α-λινολενικό οξύ, καθώς επίσης και σε φυτικές ίνες, αμινοξέα, αντιοξειδωτικά, μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά. Τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, αυξάνουν τα επίπεδα HDL (καλής χοληστερόλης), ενώ μειώνουν την LDL (κακή χοληστερόλη) και τα τριγλυκερίδια. Τα φυσικά αντιοξειδωτικά των chia, τους δίνουν ένα τεράστιο πλεονέκτημα έναντι όλων των άλλων πηγών ωμέγα 3 λιπαρών οξέων. Επίσης, η βελτίωση της χοληστερόλης του ορού βοηθά στην υγεία της καρδιάς, καθώς η κακή χοληστερόλη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρδιακές παθήσεις.

Οι σπόροι chia είναι επίσης πλούσιοι σε διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες. Οι πρώτες έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης. Όταν αναμιγνύονται με νερό, οι διαλυτές ίνες στους σπόρους chia σχηματίζουν έναν τύπο ζελέ, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πυκνωτικό στη μαγειρική και ως εναλλακτική λύση λαδιού στο ψήσιμο. Χρησιμοποιήστε το σε συνδυασμό με λάδι, βούτυρο ή μαργαρίνη, για να μειώσετε τα επιβλαβή επίπεδα λίπους στη διατροφή και να αυξήσετε τις φυτικές ίνες και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.

Ενισχύουν τα επίπεδα ενέργειας

Οι Αζτέκοι, κατανάλωναν σπόρους chia και τους αποκαλούσαν ως «η τροφή του τρεξίματος», λόγω του ότι δίνουν ενέργεια και επίσης διαθέτουν υδρόφιλες ιδιότητες που βοηθούν στην ρύθμιση των ηλεκτρολυτών. Οι σύνθετοι υδατάνθρακες στους σπόρους chia, σπάνε σιγά-σιγά, διατηρώντας τα επίπεδα ενέργειας για τη βελτίωση της δύναμης και της αντοχής. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ενισχύουν επίσης την πνευματική ενέργεια και διάθεση.

Βελτιώνουν τα συμπτώματα του διαβήτη

Ο γλυκαιμικός δείκτης των σπόρων chia, είναι πολύ χαμηλός κι έτσι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα δε φτάνουν στα ύψη, όπως με τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Επιπλέον, επειδή τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα παραμένουν πιο σταθερά, η λαχτάρα για τροφές πλούσιες σε ζάχαρη μειώνεται. Η πρωτεΐνη, οι φυτικές ίνες και οι σύνθετοι υδατάνθρακες στους σπόρους chia, επιβραδύνουν την πέψη και ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα να μας δημιουργούν το αίσθημα πληρότητας για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Βοηθούν στην απώλεια βάρους

Οι σπόροι chia περιέχουν τόσο διαλυτές και αδιάλυτες φυτικές ίνες. Οι διαλυτές φυτικές ίνες απορροφούν το νερό και διαστέλλονται για να σχηματίσουν έναν τύπο ζελέ, που δημιουργεί το αίσθημα της πληρότητας κι έτσι μας βοηθά να καταναλώνουμε λιγότερες θερμίδες. Οι ίνες και η πρωτεΐνη, επιβραδύνουν τη διαδικασία της πέψης κι έτσι η πείνα δεν ενεργοποιείται τόσο γρήγορα, όσο με τα σάκχαρα, το άμυλο και άλλους απλούς υδατάνθρακες. Η αδιάλυτη ίνα, η οποία δεν χωνεύεται, βοηθά στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και πεπτικών διαταραχών.

Μειώνουν τη φλεγμονή

Τα υψηλά επίπεδα των απαραίτητων λιπαρών οξέων που περιέχουν οι σπόροι chia, έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, βοηθώντας στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών και τη μείωση της c αντιδρώσας πρωτεΐνης, ενός δείκτη φλεγμονής. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μειώνουν τη δυσκαμψία και τον πόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η μειωμένη φλεγμονή μειώνει τον κίνδυνο για καρδιακή νόσο, αρθρίτιδα και ορισμένους τύπους καρκίνου.

Πόπη Αθανασοπούλου

[email protected]