Ζωικά φάρμακα και κατάλοιπα ορμονών, βαρέα μέταλλα και βιομηχανικά απόβλητα, είναι μερικοί μόνο από τους λόγους που μπορεί να κάνουν τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, επικίνδυνα για την υγεία μας. Δείτε ποιοι άλλοι υπάρχουν και πώς μπορούμε να τους καταπολεμήσουμε.

Η ασφάλεια στον τομέα των τροφίμων, αποτελεί διαρκή επιδίωξη σε παγκόσμιο επίπεδο. Και παρά τις προσπάθειες, νέες απάτες αποκαλύπτονται και νέα κάθε φορά σκάνδαλα για τρόφιμα που έχουν μολυνθεί με διάφορες χημικές ουσίες, βακτήρια, βαρέα μέταλλα και κατάλοιπα φυτοφαρμάκων. Χημικές, τοξικές ουσίες όπως το DDT και οι διοξίνες, κινούνται μέσω της τροφικής αλυσίδας και καταλήγουν στην ανθρώπινη διατροφή σε ανησυχητικό ποσοστό. Μολύνσεις από βιομηχανικά απόβλητα και εργοστάσια παραγωγής, βλάπτουν τη διαδικασία ανεφοδιασμού τροφίμων, το περιβάλλον και την υγεία μας.

Δείτε ποιες είναι οι σημαντικότερες αιτίες μόλυνσης των τροφίμων μας και «πολεμήστε» τες…

10. Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα

Οι πρώτοι γενετικά τροποποιημένοι σπόροι έκαναν την εμφάνισή τους στη γεωργία τη δεκαετία του ’90 και συνεχίζουν να καλλιεργούνται παρά την αποδεδειγμένη επικινδυνότητα της κατανάλωσής τους. Τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανεκτικότητα στα φυτοφάρμακα, τα οποία παρασκευάζονται από τις ίδιες εταιρείες που παράγουν και τους μεταλλαγμένους σπόρους. Η κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφίμων εισάγει στον οργανισμό νέα αλλεργιογόνα, τοξίνες και μολυσματικές ουσίες, αυξάνει την αντίστασή του στα αντιβιοτικά, ενώ την ίδια στιγμή αλλοιώνεται και η διατροφική προσφορά των τροφών. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής σόγιας και καλαμποκιού προέρχεται από μεταλλαγμένες καλλιέργειες ενώ την ίδια κατεύθυνση έχουν πάρει, δυστυχώς και οι καλλιέργειες ρυζιού.

9. Ρύποι επεξεργασίας

Κατά τη διάρκεια επεξεργασίας των τροφίμων, οι χημικές αντιδράσεις που συμβαίνουν μεταξύ των φυσικών και τεχνητών στοιχείων, όταν τα τρόφιμα ζεσταίνονται ή μαγειρεύονται, αλλά ακόμα και τα μεταλλικά στοιχεία των συσκευών που χρησιμοποιούνται στην επεξεργασία των τροφών, οδηγούν τελικά στη ρύπανσή τους. Η ανάπτυξη καρκινογόνων στοιχείων στα στάδια επεξεργασίας ενός τροφίμου, είναι συχνό φαινόμενο και ακόμα συχνότερα, δε λαμβάνεται σοβαρά υπόψη ούτε από τις εταιρείες, αλλά ούτε και από τους καταναλωτές.

8. Ζωικά φάρμακα και κατάλοιπα ορμονών

Πολλές είναι οι εταιρείες που έχουν αποκλείσει από τις τροφές τους τις γενετικά τροποποιημένες αυξητικές ορμόνες των βοοειδών και συγκεκριμένα την rBGH. Η rBGH είναι συνθετική ορμόνη που παρέχεται στα βοοειδή για την αύξηση της παραγωγής γάλακτος και παράχθηκε αρχικά από την αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Monsanto ενώ είναι απαγορευμένη ουσία σε πολλές χώρες όπως η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ιαπωνία. Παρά τις αντιδράσεις όμως, υπάρχουν εταιρείες που συνεχίζουν να το περιλαμβάνουν στα συστατικά τους.

7. Στρατόπεδα και στρατιωτικές επιχειρήσεις

Τα στρατιωτικά εδάφη είναι από τα πιο πρόσφορα σε μόλυνση και ρύπους. Οι περιοχές που χρησιμοποιούνται για δοκιμές οπλικών συστημάτων, αλλά και όσες πλήττονται ευθέως από στρατιωτικά πυρά, είναι εμποτισμένες με μόλυβδο, αντιμόνιο, χαλκό και ψευδάργυρο, που είναι και τα κύρια συστατικά των πυρομαχικών. Ακόμα, συστατικά που περιέχονται στα λιπαντικά, τις μπογιές και τα υλικά που χρησιμοποιούνται για το καθάρισμα των ηλεκτρονικών συστημάτων των στρατιωτικών μονάδων, εμφανίζουν σωρεία τοξικολογικών επιδράσεων στον ανθρώπινο οργανισμό, από την εμφάνιση καρκίνου μέχρι και θάνατο. Φυσικά οι ρύποι δεν περιορίζονται στα όρια ενός στρατοπέδου, αφού η μόλυνση εξαπλώνεται και στο υπόλοιπο έδαφος, αλλά και στο νερό της περιοχής όπου εδρεύει η μονάδα.

6. Συσκευασίες

Το αντιμόνιο και άλλα βλαβερά χημικά όπως ο μόλυβδος, χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πλαστικών και βιομηχανικών ρητινούχων ουσιών που αποτελούν βασικά συστατικά στις συσκευασίες των τροφίμων. Και ενώ έχουν χαρακτηριστεί επικίνδυνες ουσίες για την υγεία εμβρύων και παιδιών, συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται από τις περισσότερες βιομηχανίες. Τα περιτυλίγματα των fast-food τροφών, τα κουτάκια από τις κονσέρβες και πολλά άλλα είδη συσκευασιών περιέχουν ουσίες που μεταφέρονται στα τρόφιμα και καταλήγουν στον οργανισμό. Όταν δε, ζεσταίνεται το προϊόν, οι βλαπτικές ουσίες εκκρίνονται 55 φορές ταχύτερα στο φαγητό. Η πιο συχνά εμφανιζόμενη ουσία, είναι η δισφαινόλη Α η οποία ευθύνεται για την εμφάνιση προβλημάτων στην αναπαραγωγή, εγκεφαλικών βλαβών και καρκίνους στο στήθος και τον προστάτη. Για όλους τους παραπάνω λόγους καλό είναι να αποφεύγεται η χρήση του πλαστικού στο φούρνο μικροκυμάτων, αν και ήδη το 95% των Αμερικανών παρουσιάζουν στοιχεία δισφαινόλης Α στον οργανισμό τους.

5. Αγροχημικά

Η σύγχρονη αγροτική καλλιέργεια χρησιμοποιεί συστατικά όπως εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, λιπάσματα και διαλύτες που ενώ ο αρχικός τους σκοπός είναι η καταπολέμηση των αγροτικών προβλημάτων, εν τέλει δημιουργούν περισσότερα και πιο σοβαρά. Προς χάριν μεγαλύτερης παραγωγής και αντιμέτωποι με τις μεγάλες εταιρείες, πολλοί είναι οι αγρότες, ερασιτέχνες και επαγγελματίες, που καταφεύγουν στην επανειλημμένη χρήση χημικών. Χημικά όπως το ευρέως χρησιμοποιούμενο DDT, συνδέονται με ασθένειες όπως αναπτυξιακές διαταραχές, καρκίνοι, αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα και ορμονικές διαταραχές. Αν και υπάρχει ανώτατο όριο χρήσης τέτοιων χημικών στις καλλιέργειες, η κατανάλωσή του από συνδυασμό τροφίμων, μπορεί να έχει σωρευτικά, εξαιρετικά βλαβερές συνέπειες. Οι αυξημένες περιπτώσεις αυτισμού, ελλειμματικής προσοχής, υπερκινητικότητας και καρκίνου στα παραγωγικά όργανα οφείλονται σε αυτή την εκτεταμένη χρήση των αγροχημικών.

4. Βαρέα μέταλλα όπως ο υδράργυρος και ο μόλυβδος

Μερικές από τις συνηθέστερες προσμείξεις στα βιομηχανικά τρόφιμα είναι τα βαρέα μέταλλα όπως ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το κάδμιο. Πιο συγκεκριμένα ο υδράργυρος είναι από τα πέντε συνηθέστερα συστατικά στα τρόφιμα και είναι υπεύθυνος για περιστατικά κώφωσης, τύφλωσης και εγκεφαλικής δυσλειτουργίας. Η μεγαλύτερη, ωστόσο, πηγή υδραργύρου στον οργανισμό μας είναι μέσω των βιομηχανικών αποβλήτων που καταναλώνονται από τα ψάρια και τα όστρακα και εν τέλει καταλήγουν σε εμάς. Ο μόλυβδος εισέρχεται στο σώμα μας μέσω του νερού και τροφίμων ενώ το κάδμιο, χωρίς να είναι στις πρώτες θέσεις των ουσιών που καταναλώνουμε, συναντάται περισσότερο στα τοπικά βιομηχανικά προϊόντα.

3. Βιομηχανία και βιομηχανικά απόβλητα

Τα υποπροϊόντα των εταιρειών και τα χημικά απόβλητα των βιομηχανιών, διοχετεύονται σε λίμνες, ποτάμια και υπόγεια ύδατα. Αυτή η τακτική των εργοστασίων ανά τον κόσμο έχει μολύνει τις θάλασσες του πλανήτη με υδράργυρο και μόλυβδο. Υψηλά επίπεδα διοξίνης, ενός από τα πιο τοξικά και επικίνδυνα χημικά στοιχεία που έχουν εντοπισθεί, παρατηρούνται στην τροφική αλυσίδα με κύρια πηγή τις εκπομπές από τις καύσεις των αποβλήτων.

2. Επικίνδυνες πρακτικές διαχείρισης λυμάτων και αποχέτευσης

Το νερό είναι ο ιδανικότερος τρόπος μόλυνσης του εδάφους και του ανθρώπινου οργανισμού, και όχι μόνο, καθώς μέσω αυτού μεταφέρονται και εν τέλει απορροφούνται τα βακτήρια. Πλήθος βλαβερών χημικών στοιχείων, βακτηρίων και παρασίτων, συσσωρεύονται στα αποχετευτικά δίκτυα όταν δεν τηρούνται οι απαραίτητες συνθήκες ασφαλείας και καθαριότητας σε αυτά. Τρία είναι τα συνηθέστερα είδη βακτηρίων που εντοπίζονται στα μολυσμένα νερά και αυτά είναι το E. coli, το clostridium και ο εντερόκοκκος, που εμφανίζονται στα περιττώματα ανθρώπων και ζώων.

1. Bακτήρια

Εκατομμύρια άτομα αρρωσταίνουν –και αρκετά από αυτά πεθαίνουν- από τροφική δηλητηρίαση κάθε χρόνο, από την κατανάλωση μολυσμένων από βακτήρια τροφών. Τέτοια βακτήρια βρίσκονται στο κρέας, αλλά και στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Μεταξύ αυτών των βακτηρίων είναι και τα: Escherichia coli, Salmonella typhimurium, Staphylococcus aureus, Vibrio cholera κ.ά.

Η παρατεταμένη έκθεση σε τέτοιου είδους βακτήρια, έχει συνδεθεί με τον καρκίνο του μαστού και άλλους τύπους καρκίνου, την αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, διαταραχές του νευρικού συστήματος, την αναπαραγωγική βλάβη και τη διατάραξη των ορμονικών συστημάτων στους ανθρώπους. Πολλές από αυτές τις ουσίες έχουν απαγορευτεί, ωστόσο, αρκετές χώρες συνεχίζουν να τις χρησιμοποιούν, ενώ συνεχώς εμφανίζονται νέες. Οι τοξίνες συσσωρεύονται με το χρόνο στο ανθρώπινο σώμα με αποτέλεσμα μια ενδεχόμενη «τοξική υπερφόρτωση. Προτιμήστε λοιπόν τα τοπικά και βιολογικά προϊόντα και καταναλώστε λιγότερο επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα.