Μετά τη διεθνή αναγνώριση, το ντοκιμαντέρ κάνει ψηφιακή πρεμιέρα στο Onassis Channel στο YouTube.

Ένα ντοκιμαντέρ για την ιστορία της αθηναϊκής πολυκατοικίας και της ανοικοδόμησης (της πόλης) μέσα από τη ζωή των ανώνυμων λαϊκών ανθρώπων της αντιπαροχής.

Ψηφιακή Πρεμιέρα: Παρασκευή 28.03.2025, στις 12:00

Ποιοι είναι οι επαρχιώτες που ήρθαν στην Αθήνα με τις γυναίκες τους μετά τον Εμφύλιο και «τσιμέντωσαν» την πόλη; Μετά την πρεμιέρα του στο Επίσημο Διαγωνιστικό Τμήμα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας «Νύχτες Πρεμιέρας» 2021, την προβολή του στη Μικρή Σκηνή της Στέγης και τη διεθνή πορεία του, το ντοκιμαντέρ «Χτίστες, Νοικοκυρές και η Οικοδόμηση της Σύγχρονης Αθήνας» του Τάσου Λάγγη και του Γιάννη Γαϊτανίδη, έρχεται στο Onassis Channel στο YouTube στις 28 Μαρτίου 2025.

Ποιοι «γκρέμισαν» τα νεοκλασικά και γιατί γέμισαν το λεκανοπέδιο με πολυκατοικίες; Πώς έμαθαν και ανέπτυξαν την τέχνη τους, από πού προέρχονται, ποιες τεχνικές και γνώσεις είχαν μαζί τους; Πώς τροποποίησαν τα εργαλεία τους για να ικανοποιήσουν τις νέες ανάγκες που αναδύονταν; Πώς επικοινωνούσαν και διαπραγματεύονταν με τους μορφωμένους αρχιτέκτονες; Τι ζητούσαν οι γυναίκες τους; Με άλλα λόγια, ποια ήταν η ιστορία της συνάντησής τους με το «σχέδιο του μοντερνισμού»; Όσο παραμένουν αόρατοι αυτοί και αυτές οι «συν-δημιουργοί», η ιστορία της σύγχρονης Αθήνας εξακολουθεί να είναι ελλιπής, αν όχι και βαθιά παραπλανητική.

Όπως αναφέρουν οι σκηνοθέτες της ομώνυμης ταινίας, Τάσος Λάγγης και Γιάννης Γαϊτανίδης, «η Αθήνα είναι η πόλη μας, εκεί που γεννηθήκαμε και ζούμε, και την αγαπάμε σαν να είναι “το χωριό μας”. Είναι όμως αντιφατική και σχεδόν άγνωστη, καθώς η επαναλαμβανόμενη υφή των πολυκατοικιών απλώνεται τριγύρω κλωνοποιημένη. [...] Με αφορμή και οδηγό το βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου, ψάξαμε στις ρωγμές της σύγχρονης αστικής μας ιστορίας για να βρούμε ποιοι και ποιες ήταν αυτοί οι εσωτερικοί μετανάστες, συνδημιουργοί του χτισμένου περιβάλλοντός μας. Ξεκινήσαμε με τις ίδιες προκατειλημμένες ιδέες (ότι δηλαδή αυτοί κατέστρεψαν την Αθήνα, η “αντιπαροχή του Καραμανλή” κ.λπ.). Δεν γνωρίζουμε αν αυτές οι προκαταλήψεις και οι μύθοι για την Αθήνα θα πάψουν να υπάρχουν. Απλώς, τώρα πια προστέθηκε μία ακόμα ιστορία, για τη δημιουργία της πιο παλιάς καινούριας πρωτεύουσας της Ευρώπης».

Παρακολουθείστε το ντοκιμαντέρ με Aκουστική Περιγραφή, εδώ.

Μια παραγωγή του Onassis Culture

Το ντοκιμαντέρ είναι βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Ιωάννας Θεοχαροπούλου, το οποίο κυκλοφορεί σε νέα έκδοση από το Ίδρυμα Ωνάση.

Το βιβλίο και η ταινία, παρουσιάστηκαν στη Βραζιλία, τη Νέα Υόρκη, το Τορόντο, το Βανκούβερ, το Λος Αντζελες, την Ουάσινγκτον, το Σικάγο, τη Χιλή και το Ρότερνταμ.

Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας
Παρουσίαση βιβλίου & Συζήτηση

Στο πλαίσιο του παρουσίασης της ελληνικής έκδοσης του βιβλίου της Ιωάννας Θεοχαροπούλου, «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας», η Στέγη φιλοξένησε μια συζήτηση σχετικά με τη σημασία αυτής της σύγχρονης πόλης, την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της και την ιστορία της.

Οι ιστορικοί της αρχιτεκτονικής τείνουν να υποτιμούν την έλλειψη επίσημου σχεδιασμού και τη φαινομενική ομοιομορφία των κτιρίων-«κουτιών» από μπετόν. Θεωρώντας τα παραπάνω ως ένα μοναδικό στοιχείο άτυπης αστικοποίησης με συγκεκριμένα τοπικά χαρακτηριστικά –ως ένα φαινόμενο που εν γένει απαντάται σε όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα στον «αναπτυσσόμενο»–, το βιβλίο της Θεοχαροπούλου προσφέρει μια κριτική επαναξιολόγηση της πόλης με άξονα την επιτυχημένη προσαρμογή της στη χρονική συγκυρία· παράλληλα, ενισχύει την αντίληψή μας για την αστικοποίηση ως γνήσια συλλογική σχεδιαστική δραστηριότητα. 

Συμμετέχουν οι:
Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού Ιδρύματος Ωνάση

Ιωάννα Θεοχαροπούλου, Επισκέπτρια Λέκτορας Τμήματος Αρχιτεκτονικής, Τέχνης και Πολεοδομίας στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ, συγγραφέας του βιβλίου «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας»

Τάσος Λάγγης, Σκηνοθέτης

Γιάννης Γαϊτανίδης, Σκηνοθέτης

Πάνος Δραγώνας, Αρχιτέκτων, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής & Αστικού Σχεδιασμού, Πανεπιστήμιο Πατρών

Michael Herzfeld, Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και Ομότιμος Καθηγητής Κριτικών Σπουδών Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν

Δείτε τη συζήτηση εδώ

37 ιστορίες αθηναϊκών πολυκατοικιών
Παρουσίαση βιβλίου & Συζήτηση
Μια ξεχωριστή έκδοση με κείμενα 26 συγγραφέων, αφιερωμένη στον πιο χαρακτηριστικό τύπο κτιρίου της Αθήνας, την πολυκατοικία. Αφηγήσεις, μνήμες, προσωπικά βιώματα, φωτογραφίες και οικοδομικοί κανονισμοί ξεδιπλώνονται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου «37 ιστορίες αθηναϊκών πολυκατοικιών», παρουσιάζοντας το πορτρέτο της σύγχρονης πόλης..

Πώς ξεκίνησε να χτίζεται η πολυκατοικία; Ποιοι έμεναν εκεί; Ποιες είναι οι νέες εμπειρίες συγκατοίκησης στην Αθήνα; Ποιο είναι το προφίλ των σύγχρονων ενοίκων; Μέσα από τις εμπειρίες και τις ιστορίες παλαιότερων και νέων κατοίκων, ανακαλύπτουμε όσα κρύβουν αυτά τα κτίρια-σύμβολα μιας ολόκληρης εποχής.

Συμμετέχουν οι:
Ντίνα Βαΐου: Ομότιμη Καθηγήτρια του ΕΜΠ (Τομέας Πολεοδομίας και Χωροταξίας)

Πάνος Δραγώνας: Αρχιτέκτονας, Καθηγητής Αρχιτεκτονικής & Αστικού Σχεδιασμού στο Πανεπιστήμιο Πατρών

Ιωάννα Θεοχαροπούλου: Λέκτορας, Ανθρωπιστικές Σπουδές στις Τέχνες, Department of Art History and Archaeology, Columbia University, συγγραφέας του βιβλίου «Χτίστες, νοικοκυρές και η οικοδόμηση της σύγχρονης Αθήνας»

Θωμάς Μαλούτας: Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, Ομότιμος Καθηγητής στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, συνεπιμελητής της έκδοσης

Δημήτρης Μπαλαμπανίδης: Δρ Κοινωνικής Γεωγραφίας στο Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκόπειου Πανεπιστημίου, συνεπιμελητής της έκδοσης

Δήμητρα Σιατίτσα: Μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, συν-συγγραφέας της έκδοσης

Σταύρος-Νικηφόρος Σπυρέλλης: Κύριος Ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, συν-συγγραφέας της έκδοσης

Τη συζήτηση συντονίζει ο Νίκος Σουλιώτης, Κύριος Ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών

Διάρκεια: 120 λεπτά

Δείτε τη συζήτηση εδώ