Η Δήμητρα Γιαννακού μας ...οδηγεί στο δρόμο προς την ελευθερία, όπως την οραματίστηκε ο σκηνοθέτης Τζάστιν Τσάντγουικ.

Πολλά κρούσματα βίας και εγκλήματα μίσους στο όνομα του ρατσισμού ακούμε ότι γίνονται καθημερινά, επιβεβαιώνοντας ότι οι φυλετικές και κοινωνικές διακρίσεις εξακολουθούν να ζουν και να βασιλεύουν ακόμη και σήμερα σε μια πληθώρα χωρών από τις οποίες δεν εξαιρείται η Ελλάδα.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, κυκλοφορεί η ταινία «Μαντέλα: Ο Δρόμος Προς την Ελευθερία» και έρχεται να μας υπενθυμίσει –ή να μας κάνει γνωστές- με τις εικόνες της τους σκληρούς αγώνες που δόθηκαν για τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων και την ελευθερία.

Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Τζάστιν Τσάντγουικ γυρίζει μια ταινία, φόρο τιμής στην ιστορική φυσιογνωμία του Νέλσον Μαντέλα, η οποία κυκλοφορεί στις αίθουσες μερικές εβδομάδες μετά το θάνατό του (ο Μαντέλα απεβίωσε στο Γιοχάνεσμπουργκ στις 5 Δεκεμβρίου του 2013).

Το σενάριο βασίζεται στην αυτοβιογραφία του «Long Walk to Freedom» που δημοσιεύτηκε το 1995.

Ο θεατής παρακολουθεί όλη σχεδόν τη διαδρομή ζωής αυτής της μυθικής φιγούρας που σημάδεψε την ιστορία με το πέρασμά της καθώς αγωνίστηκε με αυτοθυσία, υπερασπιζόμενος υπέρτατες αξίες και ιδανικά για ένα δικαιότερο και καλύτερο κόσμο.

Η παιδική ηλικία του Μαντέλα (ή «Madiba» όπως τον αποκαλούσαν οι δικοί του), η στράτευσή του στο Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο, οι καθοριστικές μάχες του ενάντια στην πολιτική των φυλετικών διακρίσεων του Απαρτχάιντ, τα δύσκολα 27 χρόνια της φυλάκισής του και στη συνέχεια η περίοδος της απελευθέρωσής του, όλα δίνονται μέσα από περιγραφικά πλάνα που παρατάσσονται στη σειρά με έναν πολύ κλασικό, αρκετά συμβατικό τρόπο αφήγησης.

Θα περιμέναμε, ωστόσο, από το νοτιο-αφρικανό παραγωγό Anant Singh, αντίστοιχα οπαδό του κινήματος κατά του Απαρτχάιντ, να απαιτήσει μία πιο πρωτότυπη, πιο αντι-συμβατική αναπαράσταση των απομνημονευμάτων του μεγάλου ηγέτη και ειρηνιστή. 

Με χρονικές ελλείψεις, η αφήγηση μεταπηδά σε διάφορες περιόδους, στιγμές της προσωπικής του ζωής δίνονται αναμεμειγμένες με εκείνες της πολιτικής και της αγωνιστικής του δράσης, αποδεικνύοντας ότι η μία πλευρά επηρέαζε την άλλη.

Χαρακτηριστικές είναι οι εικόνες που συλλαμβάνει η κάμερα, όταν διατρέχει –συχνά- από ψηλά διάφορες εκτάσεις της αφρικανικής εξοχής, που παραδίδονται σε ζωηρά χρώματα, συνθέτοντας τοπία πάνω στα οποία «πέφτουν» τα λόγια του Μαντέλα για την ανθρώπινη φύση.

Αξιοσημείωτα είναι επίσης τα κάδρα με λήψεις από ψηλά (plongés) μέσα στα οποία στριμώχνεται μια λαοθάλασσα ανθρώπων, καταδεικνύοντας με αυτόν τον τρόπο την αναμφισβήτητα τεράστια επιρροή του πρώτου δημοκρατικά εκλεγμένου Προέδρου της Νότιας Αφρικής.

Ο Ίντρις Έλμπα με το επιβλητικό παράστημα δίνει ζωή στη μορφή του Μαντέλα με μια απίστευτη φυσικότητα, αποτέλεσμα προσωπικής του εξάσκησης, όπως είπε και ο ίδιος, στις κινήσεις και τον τρόπο έκφρασης του Μαντέλα.

Δεν είναι τυχαίο που ο Έλπμα ήταν υποψήφιος Χρυσής Σφαίρας Αʼ Ανδρικού Ρόλου σε Δράμα. Η Ναόμι Χάρις ερμηνεύει με πειστικότητα την αντίστοιχα αντιδραστική και επαναστάτρια σύζυγο του ηγέτη, τη Γουίνι και συνθέτει μαζί του ένα ταιριαστό δίδυμο.

Γίνεται ολοκάθαρο ότι η ταινία έχει ως στόχο να υμνήσει την εικόνα του Μαντέλα, ανάγοντάς τον σε σύμβολο για τις νεώτερες γενιές. Παρά τα 152 λεπτά της, παρακολουθείται ευχάριστα.

Σκηνοθεσία: Τζάστιν Τσάντγουικ, παίζουν: Ίντρις Έλμπα, Ναόμι Χάρις, Ατάντουα Κάνι, Τόνυ Κγκορόζ, Ρίαντ Μούσα. Η ταινία προβάλλεται από τη Village.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ