Όσοι πήγαμε να δούμε τον Captain America μας περίμενε, νομίζω, μια έκπληξη: ο Αμερικάνος Καπετάνιος δεν είναι ένα απολίτικο, σοβινιστικό αμερικανάκι.

Είναι μάλλον ένας σκεπτόμενος πολίτης – υπερήρωας, με δημοκρατικές ανησυχίες. Με αυτή την αφορμή λοιπόν, συγκέντρωσα εδώ κινηματογραφικές περιπτώσεις υπερηρώων που τα κατάφεραν αναπάντεχα καλά. Και κάπως έτσι με κέρδισαν.

«Superman: The Movie», 1978
Ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή: υπάρχουν φορές που θέλεις να δεις κινηματογράφο και υπάρχουν και άλλες που θες να δεις ένα προβλέψιμο μεν, αλλά καλογυρισμένο, εύληπτο και – μακάρι – συγκινητικό παραμύθι.

Ο Superman του Richard Donner, κάνοντας αυτό ακριβώς, έφτιαξε το μέτρο με το οποίο αναμετρώνται όλες οι μετέπειτα κινηματογραφικές αφηγήσεις με υπερήρωες. Ο Christopher Reeve, νέος, δυνατός και πειστικός, ενσαρκώνει τη διπλή ταυτότητα ενός τύπου που προσγειώθηκε από τον πλανήτη Krypton, για να γίνει δημοσιογράφος ως Clark Kent, υπερήρωας ως Superman και δισυπόστατο φλερτ της Lois Lane.

Στοιχεία επιστημονικής φαντασίας, οικογενειακής ατμόσφαιρας και κωμωδίας, δεμένα σ’ ένα καλοκουρδισμένο σύνολο, μια ταινία που ίσως πια να θεωρείται καλτ, πάντως όχι ξεπερασμένη.

Στα συν: η κλασική σκηνή της εναερίας γνωριμίας του υπερήρωα με την αγαπημένη του.

«Spider-Man 2», 2004
Ο Spider – Man είναι ένας από τους πιο συμπαθείς υπερήρωες για τον απλό λόγο ότι είναι ένας τυπάκος της διπλανής πόρτας, μάλλον ντροπαλός και αδέξιος, ο οποίος μπλέκεται σε μια ιστορία εκδίκησης και απόκτησης υπερδυνάμεων ακούσια.

Στο συγκεκριμένο Spider-Man, ο Sam Raimi κατάφερε να δώσει ένα αποτέλεσμα στο οποίο εξισορροπούνται οι δυσκολίες της καθημερινής ζωής με τις μεγάλες στιγμές που ο πρωταγωνιστής αφιερώνεται στο κοινό καλό.

Το ερωτικό τρίγωνο μεταξύ του Peter Parker, της Mary Jane Watson και του άσπονδου φίλου Harry Osborn εκτυλίσσεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να φωτίσει τις ιδιαιτερότητες του κάθε χαρακτήρα, ενώ ο Doctor Ock βρίσκει στο πρόσωπο του Alfred Molina τον ιδανικό εκφραστή της επιστημονικά προκληθείσας κακίας.

Στα συν: η σκηνή κατά την οποία ο Spider-Man, έχοντας βγάλει τη μάσκα του, παλεύει να σταματήσει ένα εκτός ελέγχου τρένο.

«Batman Begins», 2005
Είχαν προηγηθεί πολλές εκδοχές του Batman, μέχρις ότου ασχοληθεί με αυτόν ο Christopher Nolan. Γιατί λοιπόν, σε μία τέτοια λίστα, αναφέρομαι σε αυτή και όχι σε κάποια άλλη εκδοχή του ανθρώπου – αράχνη;

Διότι ο Nolan αποφάσισε να πει την ιστορία του Batman με ένα στιβαρό, σκοτεινό και σοβαρά κινηματογραφικό τρόπο, σε μια περίοδο που διάφορες παρόμοιες παραγωγές έκαναν εύπεπτες ταινίες που απευθύνονταν στα ταμεία και όχι στο μυαλό.

Αν ο Superman του Richard Donner έθεσε τον πήχη, o Batman του Nolan υπενθύμισε σε όσους θέλουν ν’ ασχοληθούν με αυτό το πεδίο πώς φτιάχνονται τα συναρπαστικά παραμύθια.

Στα συν: το Batmobile Tumbler στις δόξες του κατά τη διάρκεια νυχτερινής σκηνής καταδίωξης.

«Captain America: The Winter Soldier», 2014
Η ταινία που στάθηκε αφορμή για τη σύνταξη αυτής της λίστας, ο Captain America των

Joe και Anthony Russo καταφέρνει να συνδυάσει τα καλύτερα στοιχεία από τα κλασικά εκείνα ψυχολογικά θρίλερ της δεκαετίας του ’70 που απεικόνιζαν παρανοϊκούς ηγέτες με το σύγχρονο τρόπο θέασης των υπερηρώων, οι οποίοι ναι μεν συμμετέχουν άνευ δισταγμού σε επικές μάχες, είναι όμως σκεπτόμενοι και τρωτοί.

Οι αναδρομές στις ηρωικές στιγμές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου χρησιμοποιούνται για να τονίσουν την αντίθεση μεταξύ του τωρινού και του αλλοτινού ήθους, ενώ το κεντρικό ζήτημα της προληπτικής καταστολής σε σχέση με την αξία της ελευθερίας, κάνει το Captain America μια από τις πιο τολμηρές πολιτικά ταινίες του είδους.

Στα συν: ο Robert Redford στον κόντρα ρόλο ενός αμετανόητου εξουσιαστή.

Άρτεμη Φύσσα
[email protected]