Ο Αρκτικός ή Βόρειος πολικός κύκλος είναι ένας νοητός κύκλος πάνω στη Γη, παράλληλος με τον Ισημερινό και σηματοδοτεί τη γεωγραφική περιοχή μέσα στην οποία εμφανίζεται το φαινόμενο της πολικής ημέρας και της πολικής νύχτας.

Περιμετρικά και βόρεια του Αρκτικού κύκλου υπάρχουν περιοχές που ανήκουν γεωγραφικά είτε στη Ρωσία, είτε στη Νορβηγία. Τι κοινό συνδέει τις περιοχές αυτές; Ο αρκτικός ήλιος, ο οποίος παραμένει πάνω από τον ορίζοντα για 24 συνεχόμενες ώρες, τουλάχιστον για μια μέρα το χρόνο (για έξι μήνες στους πόλους) – φαινόμενο που αναφέρεται συνήθως ως Ήλιος του Μεσονυχτίου (ο Ήλιος του Μεσονυχτίου είναι φυσικό φαινόμενο, το οποίο είναι ορατό στις περιοχές που βρίσκονται μέσα στο Βόρειο και στο Νότιο Αρκτικό Κύκλο, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Οι «Λευκές Νύχτες» οφείλονται στο ίδιο φαινόμενο, αλλά είναι ορατές στις περιοχές που βρίσκονται για λίγο εκτός των ορίων των αρκτικών κύκλων). Ο αριθμός των ημερών ανά έτος, με δυνατότητα ηλίου του μεσονυκτίου, αυξάνει όσο πιο πολύ πλησιάζουμε προς τον πόλο. Αντίστοιχα το χειμώνα, ο αρκτικός ήλιος βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα για 24 ώρες, τουλάχιστον για μια μέρα το χρόνο.

Κατά τα λοιπά, τα μέρη αυτά χαρακτηρίζονται από ψυχρές μεν αλλά βιώσιμες κλιματολογικές συνθήκες. Πληθυσμιακά οι κάτοικοι των πόλεων εντός του αρκτικού κύκλου κυμαίνονται στους 30.000 με 40.000 και ο τρόπος ζωής τους δε διαφέρει και πολύ από αυτόν στις εύκρατες ζώνες.

Διαγράφοντας το τόξο του Αρκτικού κύκλου, συναντάμε πόλεις με μεγάλα φυσικά λιμάνια, βιομηχανικά κέντρα, ζώνες εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς κ.ά.

Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι από τα βόρεια…

Kirovsk, Ρωσία

Η πόλη Kirovsk, της Ρωσίας, βρίσκεται στις όχθες της λίμνης Bolshoy Vudyavr, 175 χλμ. νότια του Murmansk, στην κεντροδυτική Ρωσία. Ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 29.000 περίπου κατοίκους. Το Kirovsk είναι ένα από τα πιο γνωστά κέντρα παραγωγής σύνθετων ορυκτών μεταλλευμάτων, που χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες στη βιομηχανία αλουμινίου. Κατεξοχήν χειμερινός προορισμός, διαθέτει χιονοδρομικό κέντρο, με 4 αναβατήρες. Αν αγαπάτε τα ριψοκίνδυνα σπορ στο χιόνι, ετοιμαστείτε για κατάβαση από τα 500 μέτρα. Ακόμη εδώ θα βρείτε το βορειότερο βοτανικό κήπο της Ρωσίας.

Kandalaksha, Ρωσία

Η πόλη Kandalaksha, βρίσκεται στην περιοχή Kandalakshsky, στην κορυφή του κόλπου Kandalaksha Gulf, στη Λευκή θάλασσα, πέρα από τον Αρκτικό κύκλο. Η πόλη χρονολογείται από τον 11ο αιώνα και σήμερα ο πληθυσμός της ξεπερνάει τους 35.000 κατοίκους. Το λιμάνι της αποτελεί σημαντικό εμπορικό κέντρο αλλά και τον κατεξοχήν δίαυλο επικοινωνίας της πόλης με τον υπόλοιπο κόσμο.

Monchegorsk, Ρωσία

Η πόλη Monchegorsk, συνορεύει με τη χερσόνησο Kola και βρίσκεται 145 χλμ., νότια του Murmansk. Οι κάτοικοί της δεν ξεπερνούν τους 45.000. Πόλη ευημερούσα και με φυσικό κάλλος, περιβάλλεται από αρκετές λίμνες και είναι σίγουρα το καλύτερο μέρος για να ξεκινήσετε την εξερεύνησή σας, στο κεντρικό και νότιο τμήμα της χερσονήσου Kola. Βέβαια κινούμενοι προς τα νότια θα αντιμετωπίσετε ορισμένα «εμπόδια», όπως τις απέραντες εκτάσεις με άγρια και πυκνή βλάστηση ενώ λίγο μετά θα έρθετε αντιμέτωποι με το πελώριο εργοστάσιο Severonikel Kombinat, του οποίου οι εκπομπές θείου ενδέχεται να σας προκαλέσουν δυσφορία, αν έχετε ιδιαίτερη ευαισθησία. Η ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή που είχε προκαλέσει το εργοστάσιο στο παρελθόν, σήμερα έχει περιοριστεί δραστικά.

Bodø, Νορβηγία

Η πόλη Bodø είναι το διοικητικό κέντρο της Nordland. Με περίπου 47.000 κατοίκους, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στη βόρεια Νορβηγία, σύγχρονη και μοντέρνα, με πολλές ανέσεις και υψηλό βιοτικό επίπεδο. Εδώ θα βρείτε μερικά από τα σημαντικότερα νορβηγικά αξιοθέατα, φυσικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος. Μην παραλείψετε να επισκεφτείτε τα παλιρροϊκά κύματα του Saltstraumen και τους παγετώνες του Svartisen. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Εθνικό Μουσείο Αεροπορίας. Μπορεί η πόλη Bodø, να βρίσκεται στην «καρδιά» του Αρκτικού κύκλου, όμως το κλίμα της δεν είναι τόσο ψυχρό όσο φανταζόμαστε. Είναι μια πόλη με κρύους (αλλά με υποφερτές θερμοκρασίες) χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια.

Severomorsk, Ρωσία

Η παραθαλάσσια πόλη Severomorsk, δεν απέχει πολύ από το Murmansk. Αποτελεί την κύρια βάση του ρωσικού στόλου καθώς και το μέρος όπου προσεγγίζουν τα πλοία που καταπλέουν στην περιοχή. Ο πληθυσμός της δεν ξεπερνά κατά πολύ τους 50.000 κατοίκους και όλοι σχετίζονται με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο με τη ναυτιλία, ενώ επίσης όλοι, λίγο ή πολύ, γνωρίζονται αναμεταξύ τους. Η εγκληματικότητα στην περιοχή είναι σχεδόν μηδαμινή και οι κάτοικοι και οι επισκέπτες, νιώθουν άνετα να περπατούν στην πόλη, χωρίς να διατρέχουν κίνδυνο. Οι κάτοικοι εκτός των άλλων είναι ιδιαίτερα φιλικοί, ευγενικοί και υψηλού μορφωτικού επιπέδου.

Apatity, Ρωσία

Στο κέντρο της χερσονήσου Kola, η πόλη Apatity περιβάλλεται από τη λίμνη Imandra, τη μεγαλύτερη λίμνη της περιφέρειας Murmansk, καθώς και από τις οροσειρές Khibiny. Η υψηλότερη κορυφή της οροσειράς, η Yudychvumchorr, βρίσκεται 1200 μέτρα πάνω από την θάλασσα, ενώ ο πληθυσμός της πόλης δεν ξεπερνά τους 60.000. Η Apatity ιδρύθηκε το 1966 και το όνομά της προέρχεται από τον μετάλλευμα «απατίτης». Στην περιοχή υπάρχουν άφθονα κοιτάσματα του συγκεκριμένου ορυκτού που αποτελεί την πρώτη ύλη στην παραγωγή ορυκτών φωσφορικών λιπασμάτων.

Tromsø, Νορβηγία

Η πόλη Tromsø, βρίσκεται στο βορειότερο τμήμα της Νορβηγίας. Είναι ο κατεξοχήν προορισμός για πολιτιστικά και ιστορικά αξιοθέατα και για όμορφους, πρωινούς περιπάτους. Το βράδυ το σκηνικό αλλάζει καθώς η νυχτερινή ζωή της πόλης δεν έχει και τόσο καλή φήμη. Μικρή και πολύβουη πόλη, το Tromsø, περιβάλλεται από ένα εντυπωσιακό φυσικό τοπίο, ορατό από κάθε μεριά της. Απέχει περίπου 350 χλμ, από τον Αρκτικό Κύκλο και είναι η καλύτερη τοποθεσία για να θαυμάσετε το Βόρειο Σέλλας. Ακόμη, η πόλη φιλοξενεί ένα πανεπιστήμιο, ερευνητικά ινστιτούτα και δορυφορική βάση. Οι κάτοικοί της δεν ξεπερνούν τους 68.000 και είναι οι περισσότεροι ιδιαίτερα υψηλού μορφωτικού επιπέδου και εξειδίκευσης. Με το πέρασμα των χρόνων φαίνεται να αντιμετωπίζουν και με ιδιαίτερο χιούμορ τα ψυχρά κλίματα της περιοχής.

Vorkuta, Ρωσία

Η Vorkuta είναι η κατεξοχήν πόλη εξόρυξης άνθρακα. Βρίσκεται στη Δημοκρατία Komi, βόρεια του Αρκτικού κύκλου, στη λεκάνη άνθρακα Pechora. Αν σε κάποιους το όνομα της συγκεκριμένης πόλης θυμίζει κάτι, είναι γιατί εδώ βρίσκονταν τα στρατόπεδα εργασίας, τα περίφημα γκουλάγκ, την δεκαετία του ’30. Το πολικό κλίμα της Vorkuta, χαρακτηρίζεται από τα μικρής διάρκειας και δροσερά καλοκαίρια(με θερμοκρασίες που δεν ξεπερνούν τους 13 βαθμούς Κελσίου) και από ψυχρούς και ξηρούς χειμώνες με το θερμόμετρο να δείχνει συχνά έως και-20 βαθμούς Κελσίου. Οι κάτοικοι της σήμερα, δεν ξεπερνούν τους 70.000.

Norilsk, Ρωσία

Το Norilsk είναι η βορειότερη πόλη της Σιβηρίας και η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου στα βόρεια του Αρκτικού Κύκλου. Στην περιοχή υπάρχουν τα μεγαλύτερα εργοστάσια τήξης νικελίου και από εδώ απελευθερώνεται σχεδόν το 1% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του θείου. Κατά μήκος των δρόμων σπάνια υπάρχουν δέντρα, καθώς τα περισσότερα έχουν «δηλητηριαστεί» από την όξινη βροχή και τις μολυσμένες εκπομπές αερίων. Το κλίμα είναι ιδιαίτερα ψυχρό, με τις θερμοκρασίες να φθάνουν συχνά τους -35 βαθμούς Κελσίου, ενώ τους πιο ζεστούς μήνες του καλοκαιριού η θερμοκρασία μόλις φτάνει τους 12 βαθμούς Κελσίου. Παρά τις αντίξοες κλιματολογικές συνθήκες και παρά το ότι αποτελεί κατά βάση βιομηχανική ζώνη, η πόλη σήμερα κατοικείται από περίπου 175.000 ανθρώπους.

Murmansk, Ρωσία

Σημαντικό λιμάνι και ναυτική βάση της Ρωσίας, είναι και το Murmansk. Βρίσκεται βόρεια του Αρκτικού κύκλου, πάνω στη χερσόνησο Kola, κατά μήκος των ακτών Barent και συνορεύει με τη Φινλανδία και τη Νορβηγία. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο ότι βρίσκεται πάνω από τον πολικό κύκλο και έτσι το χειμώνα μπορεί να βυθίζεται για πολλά 24ώρα στο σκοτάδι, ενώ το καλοκαίρι να απολαμβάνει μεγάλα διαστήματα ηλιοφάνειας. Παρά τους ψυχρούς χειμώνες οι θερμοκρασίες δεν είναι και τόσο ακραίες -μέχρι και μπάνιο μπορείτε να κάνετε τον χειμώνα στις ακτές .Τέλος, είναι ιδιαίτερα πολυπληθής πόλη, με περισσότερους από 200.000 κατοίκους.