Δεν είναι πολιτικός, αν και θα μπορούσε. Είναι Γάλλος, μιλάει αγγλικά και λίγα ελληνικά, αγαπάει την Ελλάδα όσο λίγοι. Ο Jean Paul Gaultier είναι εδώ για να δείξει και έμπρακτα την αγάπη του για το ελληνικό φως, και την ελληνική ιστορία. Της Σάντυς Τσαντάκη.

Την πρώτη φορά που συνάντησα τον Jean Paul Gaultier ήταν στο Portobello στο Λονδίνο. Ψωνίζαμε από το ίδιο vintage μαγαζί. Μετά τον ξαναείδα στις επιδείξεις μόδας στο Παρίσι και ύστερα τον ξαναβρήκα στην Αθήνα, όταν είχε έρθει στο Γαλλικό Ινστιτούτο, για μια συνέντευξη για μόδα και κινηματογράφο.

Και τώρα, ο Γάλλος σχεδιαστής που έχει μάλλον βαρεθεί τον τίτλο του Enfant Terrible και του πρώην Enfant Terrible, βρέθηκε και πάλι στην Αθήνα, αυτή τη φορά στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού. Xωρίς διερμηνέα, (αν και καθόταν ακριβώς από πίσω του, για να του ψιθυρίζει στο «καλό» του αυτί, όπως είπε), εμφανίστηκε υπέρκομψος με πουά πουκάμισο, πουά γραβάτα και αθλητικά, μίλησε στα αγγλικά, με αγάπη, γενναιοδωρία ψυχής και ενθουσιασμό, για τη δική του Ελλάδα, την Ελλάδα τού χθες και του σήμερα.

Σήμερα το βράδυ ο Γάλλος σχεδιαστής σκηνοθετεί ένα αφιέρωμα για λίγους μέσα στις αίθουσες του ιστορικού (και όπως πληροφορηθήκαμε φρεσκοβαμμένου) νεοκλασικού κτιρίου, επίδειξη μόδας και επίσημο δείπνο, για την οικονομική ενίσχυση του Ιδρύματος. Αφροδίτη και Σαπφώ, φουστανέλες, παραδοσιακές φορεσιές, έργα τέχνης σε διάλογο με τις αυθεντικές συλλογές και ιστορικά αντικείμενα, σαν μάθημα ελληνικής ιστορίας, μια υπερπαραγωγή, ένα τεράστιο δώρο. Τι μας είπε ο Jean Paul Gaultier χωρίς ανάσα, ξεκινώντας με μια «καλημέρα» στα ελληνικά και «ευχαριστώ πολύ», «σαν τον Πρόεδρό μας», δηλώνοντας «χαρούμενος» και «κολακευμένος»;

Για την Ελλάδα. «Η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ζωής μου. Αν και δεν έρχομαι εδώ ως πρέσβης της Γαλλίας, θέλω να πω ότι ξέρουμε πως οι ρίζες του πολιτισμού ξεκινούν από αυτόν εδώ ακριβώς τον τόπο. Γεννήθηκα και μεγάλωσα με την Ελλάδα μέσα μου, έμαθα για την ελληνική ιστορία και ύστερα ήρθα στην Ελλάδα και ταξίδεψα στα νησιά. Αγάπησα το ελληνικό φως, τις συμπεριφορές, όλο και περισσότερο την Ελλάδα. Ήξερα μόνο την Ακρόπολη και μετά ανακάλυψα και το Μουσείο Μπενάκη και θέλησα να φτιάξω μια ολοκληρωμένη συλλογή για την Ελλάδα. Το καλύτερο κομπλιμέντο που μπορώ να κάνω είναι να δείξω παραστατικά την αγάπη μου για τη χώρα με τη δουλειά μου. Να της επιστρέψω κάτι στ' αλήθεια, όχι σαν μια άλλη χώρα που έκλεψε κάτι αγάλματα και δεν τα επέστρεψε...Εγώ της επιστρέφω την ομορφιά. Όλη σας η κουλτούρα μού δίνει απίστευτη χαρά. Η Ελλάδα κατέχει σημαντική θέση στην καρδιά μου. Η έννοια της ομορφιάς γεννήθηκε εδώ».

Για την μόδα σήμερα. «Η αληθινή μόδα υπάρχει για να αντανακλά τι συμβαίνει σήμερα στην κοινωνία. Αυτό που επικρατεί σε γενικές γραμμές είναι απόλυτο χάος. Το ίδιο ισχύει και στη μόδα. Η μόδα έχει αλλάξει, τα ρούχα έχουν γίνει ρούχα βιτρίνας για τη μάζα. Δεν την κριτικάρω, απλώς εγώ ανέκαθεν προσπαθούσα να φτιάχνω αληθινά ρούχα. Γιατί υπάρχουν τα ρούχα που φοριούνται, κι αυτά που βλέπεις κι ονειρεύεσαι. Η κοινωνία αλλάζει. Τι είναι καινούργιο; Δεν ξέρω τι είναι καινούργιο. Ο κόσμος μοιάζει τρομοκρατημένος. Εκείνο που προτιμώ είναι να φωτίζω μέσα από τη μόδα μου θετικές εικόνες, το όνειρο, αντί για τη βία. Χτίζουμε, μαζί με την κοινωνία, το πώς θα μοιάζει το μέλλον. Σαν καθρέφτης του σήμερα και του αύριο».

Για την πολιτική. «Δεν με ενδιαφέρει καθόλου η πολιτική. Αυτό που μπορείς να κάνεις μέσα από τα ρούχα είναι να δείξεις λίγη πολιτική σκέψη. Εγώ θεωρώ ότι έχω ήδη κάνει ένα βήμα και νιώθω περήφανος γι’αυτό. Μέσα από την τέχνη μου, δείχνω πόσο αγαπώ αυτή τη χώρα. Κι αυτό είναι κάτι που δεν έχει καμία σχέση με πολιτική».

Για το ανδρόγυνο στιλ. «Το ανδρόγυνο (androgyny) είναι ελληνική λέξη. Οπότε, 12 βαθμοί για την Ελλάδα. Στη μόδα παρουσιάζεις αυτό που συμβαίνει γύρω σου. Κι εγώ από παλιά είχα εντοπίσει διαφορετικά είδη ομορφιάς και ήθελα να δείξω το ανδρόγυνο στιλ, τη διπολικότητα, πως οι γυναίκες μπορούν να είναι δυναμικές και οι άνδρες μπορούν να είναι ευαίσθητοι. Πως μπορεί να υπάρχει ισότητα ανάμεσά τους».

Συμβουλές για νέους σχεδιαστές. «Δεν σπούδασα μόδα. Ό,τι έμαθα, το έμαθα μέσα από τα βιβλία, τα περιοδικά, τις ταινίες. Σημασία έχει να πιστεύεις και να αγαπάς αυτό που κάνεις. Να έχεις πάθος. Η μόδα δεν είναι εύκολη δουλειά. Δεν είναι κάτι που έκανα για να γίνω γνωστός. Ειδικά πριν από 40 χρόνια το να ασχολείσαι με την υψηλή ραπτική δεν σε έκανε και γνωστό. Από τη μόδα γινόσουν αναγνωρίσιμος μόνο μέσα από τα αρώματα. Εγώ έδειξα τα πράγματα που με εξιτάρουν. Πρέπει να είσαι παθιασμένος. Να κάνεις αυτό που σου αρέσει. Να δίνεις ερεθίσματα εσύ ο ίδιος στον εαυτό σου».

Για τη σύγχρονη Ελλάδα. «Θα πω τι με εκπλήσσει θετικά στη νέα Ελλάδα. Παρατηρώ πως το στοιχείο της αφαίρεσης είναι ακόμη ισχυρό. Σε ένα μέρος που δεν το φαντάζεσαι καν. Βρέθηκα στη Σαντορίνη, στο Αμμούδι, κάτω από την Οία, σε ένα μικρό λιμάνι με ψαροταβέρνες, κι εκεί ακριβώς υπάρχει ένα μαγαζί, αισθητικά εξαιρετικά λιτό, μέσα στα βράχια, με λευκό μάρμαρο, μαύρα διαμάντια. Αυτή είναι η νέα Ελλάδα. Μινιμαλισμός μέσα στη φύση. Θαυμάζω Έλληνες καλλιτέχνες, όπως τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, ο οποίος γνώρισε τεράστια επιτυχία πρόσφατα στο Παρίσι και την Αβινιόν. Η νέα Ελλάδα κρύβει εκπλήξεις. Το ωραιότερο συναίσθημα για μένα παραμένει πάντα το στοιχείο της έκπληξης».

ΣΑΝΤΥ ΤΣΑΝΤΑΚΗ
www.sandytsantaki.com