Ερευνητές βρήκαν ότι οι διαφορετικοί οργανισμοί αντιδρούν διαφορετικά στο ίδιο γεύμα. Μήπως αυτό σημαίνει ότι όλα όσα πιστεύαμε για το υγιεινό φαγητό μπορεί να μην ισχύουν;

Αν σας έχει τύχει να δοκιμάσετε την τελευταία δίαιτα που κυκλοφορεί στα περιοδικά και στο διαδίκτυο κι αντί να χάσετε βάρος, να παίρνετε, νιώθοντας χειρότερα από ποτέ, διερωτώμενοι τι κάνατε λάθος, οι επιστήμονες ίσως έχουν μια εξήγηση για εσάς.

Ερευνητές από το Ισραήλ, που δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο Journal Cell πριν 2 μήνες, βρήκαν ότι ο οργανισμός από άνθρωπο σε άνθρωπο αντιδρά πολύ διαφορετικά σε κάθε γεύμα, ακόμη κι όταν αυτό είναι ακριβώς το ίδιο για 2 διαφορετικά άτομα. Τι σημαίνει αυτό; Με απλά λόγια, ότι η δίαιτα που έκανε θαύματα στη σιλουέτα της συναδέλφου, μπορεί να μην έχει το ίδιο αποτέλεσμα στο δικό σας σώμα.

Τι συμβαίνει με το γλυκαιμικό δείκτη;

Οι επικεφαλής της έρευνας Eran Segal και Eran Elinav του Weizmann Institute of Science επικεντρώθηκαν στον παράγοντα-κλειδί που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ισορροπημένων πλάνων δίαιτας όπως η Atkins, Zone και South Beach: τον γλυκαιμικό δείκτη ή αλλιώς GI. Ο γλυκαιμικός δείκτης αναπτύχθηκε πριν δεκαετίες σαν ένας τρόπος μέτρησης του πώς κάποιες τροφές επηρεάζουν τα επίπεδα του σακχάρου του αίματος και θεωρείται ως ένας σταθερός αριθμός για το κάθε τρόφιμο.

Όπως προκύπτει, όμως, δεν είναι. Απ’ ό,τι φαίνεται διαφέρει αρκετά από τον έναν οργανισμό στον άλλο.

Οι ερευνητές συγκέντρωσαν 800 υγιείς και προ-διαβητικούς εθελοντές ηλικιών 18 με 70, συγκεντρώνοντας τα δεδομένα μέσα από ερωτηματολόγια, μετρήσεις σώματος, εξετάσεις αίματος, ελέγχους γλυκόζης και δείγματα κοπράνων. Οι εθελοντές συμπλήρωναν πληροφορίες για την πρόσληψη τροφής και το lifestyle τους μέσα από μια ειδική εφαρμογή στο κινητό, η οποία συνέλλεξε πληροφορίες για 46.898 γεύματα συνολικά. Στο κάθε άτομο ζητήθηκε να καταναλώνει ένα καθορισμένο πρωινό που περιλάμβανε τροφές όπως ψωμί, κάθε πρωί.

Αυτό που βρήκαν ήταν ότι η ηλικία και ο δείκτης μάζας σώματος, όπως ήταν αναμενόμενο, φάνηκε να επηρεάζει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μετά τα γεύματα, αλλά υπήρχε και κάτι άλλο. Διαφορετικοί μεταξύ τους άνθρωποι παρουσίασαν διαφορετικές αντιδράσεις στις ίδιες τροφές, παρ’ όλο που οι δικές τους αντιδράσεις δεν άλλαζαν από μέρα σε μέρα. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, οι αντιδράσεις τους ήταν αντίθετες, όπως εξηγεί ο Segal.

Τα ευρήματα αυτά οδηγούν τους ερευνητές στο συμπέρασμα ότι το να προσαρμόζουμε τα γεύματα στη βιολογία του κάθε ατόμου, μάλλον θα αποτελέσει το μέλλον των μοντέλων δίαιτας, ενώ οι εκπλήξεις ήταν πολλές.

Ένα παράδειγμα, περιλαμβάνει μια γυναίκα μέσης ηλικίας, η οποία δοκίμασε και απέτυχε με πολλές δίαιτες. Οι δοκιμές έδειξαν ότι τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, μετά την κατανάλωση ντομάτας, ανέβαιναν απότομα, κάτι που σημαίνει ότι η ντομάτα δεν ήταν καλή διατροφική επιλογή γι’ αυτήν, αφού το σάκχαρο στο αίμα συνδέεται με προβλήματα καρδιάς, παχυσαρκία και διαβήτη. Λόγω, όμως, του ότι η ίδια δεν το γνώριζε, κατανάλωνε ντομάτες αρκετές φορές την εβδομάδα στο πλαίσιο μιας υγιεινής διατροφής.

Για να φτάσουν ακόμη βαθύτερα, μάλιστα, στο γιατί υπάρχουν τέτοιες διαφορές ανάμεσα στους ανθρώπους, οι ερευνητές σχεδίασαν κι άλλο ένα πείραμα που περιλάμβανε εξατομικευμένες διαιτητικές παρεμβάσεις σε 26 νέους εθελοντές, με στόχο να μειώσουν τα επίπεδα σακχάρου του αίματος μετά τα γεύματα.

Οι ειδικοί σχεδίασαν 2 σετ γευμάτων –πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό και μέχρι 2 ενδιάμεσα γεύματα- για το κάθε άτομο, που θεωρούνταν είτε «καλή» δίαιτα, είτε «κακή». Ο κάθε συμμετέχων ακολουθούσε τη δίαιτα για μια ολόκληρη εβδομάδα και στα αποτελέσματα φάνηκαν τα εξής: οι καλές δίαιτες, όχι μόνο «δούλεψαν», αλλά εκτός του ότι έριχναν το σάκχαρο στο αίμα, έφεραν αλλαγές και στη μικροχλωρίδα του εντέρου. Ένα ενδιαφέρον εύρημα ήταν, μάλιστα, ότι ενώ οι δίαιτες ήταν εξατομικευμένες, πολλές από τις αλλαγές στη χλωρίδα του εντέρου ήταν παρόμοιες για τους συμμετέχοντες.

Όλα αυτά δείχνουν, σύμφωνα με τους ειδικούς, ότι νομίζουμε πως ξέρουμε πώς να συμπεριφερθούμε απέναντι στην παχυσαρκία και το διαβήτη, αλλά ίσως πολλές φορές να δίνονται λάθος συμβουλές.

Χρησιμοποιώντας πληροφορίες από τη μελέτη, οι ερευνητές μπόρεσαν να επινοήσουν το… κλειδί της δίαιτας: έναν αλγόριθμο που λαμβάνει υπόψη εκατοντάδες παράγοντες για ένα άτομο και τους μετατρέπει σε ένα εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο.

Τα αποτελέσματα άφησαν έκπληκτους γιατρούς και συμμετέχοντες, αφού για μερικούς μπορεί το αλκοόλ, η σοκολάτα ή το παγωτό σε μικρές ποσότητες να έκανε καλό. Πολλοί συμμετέχοντες, μάλιστα, ενθουσιάστηκαν τόσο, ενημέρωσαν φίλους και γνωστούς και τώρα οι ερευνητές έχουν περισσότερους από 4 χιλιάδες εθελοντές στις λίστες αναμονής τους για τις επόμενες έρευνες.