Κριτική ταινίας: Θεϊκό Κόλπο

kolpo
ΠΕΜΠΤΗ, 14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2014

Μια αίσθηση διακοπών θα προσφέρει στους εναπομείναντες στην πόλη το «Θεϊκό Κόλπο» του Kροάτη Βίνκο Μπρέσαν.

Μια ταινία με μαύρο χιούμορ που η αφήγησή της θα σας μεταφέρει σε ένα μικρό γραφικό νησί των Δαλματικών Ακτών, όπου διάφορα ευτράπελα και μυστήρια γεγονότα συμβαίνουν κάνοντας άνω-κάτω την κλειστή κοινωνία «του χωριού».

Η λέξη «Κόλπο» του τίτλου παραπέμπει σε μια καλοστημένη φάρσα που οργανώνεται από τον ιερέα της ενορίας (εξού και «θεϊκό»), τον περιπτερά και το φαρμακοποιό. Κοινός στόχος και των τριών αυτών προσώπων είναι η αύξηση των γεννήσεων καθώς η υπογεννητικότητα πλήττει την περιοχή, όπως και πολλές άλλες στον κόσμο.

Γραφικές φιγούρες, όπως γραφικά είναι και τα τοπία, διαδέχονται η μία την άλλη και συνθέτουν όλες μαζί ένα θέαμα πρωτότυπο και ενδιαφέρον που θα προξενήσει την περιέργεια του κοινού με τις αλλεπάλληλες κωμικο-τραγικές (ή και το αντίστροφο) καταστάσεις του. Ο ιερέας και ο περιπτεράς τρυπάνε τα προφυλακτικά που αμέριμνοι αγοράζουν μελλοντικοί εραστές ενώ ο φαρμακοποιός αντικαθιστά τα αντισυλληπτικά χάπια με βιταμίνες. Η αντισύλληψη, όπως καταλαβαίνουμε, «πάει περίπατο» και το αποτέλεσμα είναι η ραγδαία αύξηση των γεννήσεων, η δημιουργία απρόβλεπτων γάμων και η αύξηση του τουρισμού. Το νησί αποκτά μια «ιδιαίτερη» φήμη και γίνεται πόλος έλξης πολλών υποψηφίων γονιών.

Το «Θεϊκό Κόλπο» καταφέρνει να προσεγγίσει με ένα παιχνιδιάρικο τρελούτσικο ύφος σοβαρά ζητήματα και προβλήματα που αφορούν στις σχέσεις των ανθρώπων, τις προσδοκίες, την επιθυμία ή άρνηση ενός παιδιού, σατιρίζοντας το συντηρητισμό, την υποκρισία και τον επιφανειακό «καθωσπρεπισμό» τόσο της Καθολικής Εκκλησίας όσο και των μικρών κοινωνιών. Δε λείπουν, μάλιστα, και οι αναφορές στην παιδοφιλία.

Οι μηχανορραφίες των τριών κεντρικών προσώπων τούς οδηγούν σε μια ενδελεχή παρατήρηση και της παραμικρής λεπτομέρειας των ανθρώπων που έχουν βάλει στόχο. Με αυτόν τον τρόπο, «βγαίνουν στη φόρα» καλά κρυμμένα μυστικά και ατοπήματα πολλών κατοίκων του νησιού, προβάλλοντας μια εικόνα που έρχεται σε αντίθεση-αντίφαση με το προσωπείο του ευσεβούς, καλού και σεμνού πολίτη που φορούν όταν οδεύουν προς την Εκκλησία.

Χαρακτηριστικά είναι τα πλάνα έντονα αφαιρετικής αισθητικής, που δείχνουν πώς φαντάζεται ο ιερέας τις σεξουαλικές περιπτύξεις μερικών νησιωτών, βασιζόμενος στα λόγια του περιπτερά.

Με λιτότητα και έναν αέρα ευθυμίας, ο Βίνκο Μπρέσαν σκιαγραφεί το πορτραίτο μιας κοινωνίας, η οποία, αν και πολύ μικρή, στέκει ως αντιπρόσωπος των κοινωνιών των ανθρώπων. Με μια σατιρική ματιά, παρόμοια με εκείνη που υιοθέτησε στο «Marshal Tito's Spirit» το 2000 (Βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Karlovy Vary), φέρνει αντιμέτωπες διαφορετικές ομάδες βάζοντας το θεατή σε σκέψεις.

Τα τραγικά γεγονότα δεν λείπουν και η δεξιοτεχνία του σκηνοθέτη αναγνωρίζεται στο γεγονός ότι έχει κατορθώσει να βρει τον ακριβή τόνο και ρυθμό παντρεύοντας το τραγικό με το κωμικό, δύο στοιχεία που αντιφάσκουν μεταξύ τους, κατάλληλα συνδυασμένα, όμως, καταφέρουν να αποδώσουν κινηματογραφικά τον κλαυσίγελο.

Μια πλούσια σε περιεχόμενο κωμωδία που θα πρότεινα να δείτε. Έλαβε το «Βραβείο Κοινού Ματιές Στα Βαλκάνια» στο Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης 2013.

Σκηνοθεσία: Βίνκο Μπρεσάν. Παίζουν: Κρέσιμιρ Μίκιτς, Νίκσα Μπουτιγιέρ, Μαρίζα Σκάρισιτς, Λαζάρ Ριστόβσκι. Εταιρεία Διανομής: FEELGOOD.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΙΑΝΝΑΚΟΥ