Μιλήσαμε με τη συγγραφέα του Μια ζωή σαν πρόβα για τη συγγραφή και την Τέχνη, τη μητρότητα και τον έρωτα, την μοίρα και τη ζωή που, δυστυχώς, τη ζούμε σαν πρόβα μιας επόμενης.

Από το Πρόβα νυφικού στο Μια ζωή σαν πρόβα. Υποδηλώνει κάτι αυτή η επανάληψη της λέξης στον τίτλο;
Και στα δυο μου αυτά βιβλία ξεκινάω με την ίδια φράση. Όταν το διάβασε ο γιος μου, ο Λένος μού είπε απόλυτα έκπληκτςο: «Μαμά, τι είναι αυτό;». Εκείνος το παρατήρησε, εγώ δεν το είχα καν προσέξει. Δεν ξέρω γιατί συνέβη και αν κάτι υποδηλώνει. Μου βγήκε χωρίς να το καταλάβω. Ήταν μάλλον ένα τυχαίο γεγονός και αυτό και ο τίτλος. 

Είναι η ζωή μια πρόβα που τη ζούμε ως προετοιμασία για την επόμενη; 
Βέβαια, κάνουμε σίγουρα αυτό το λάθος. Προσωπικά, το έχω βιώσει απόλυτα, δεν έχω σταματήσει να ζω μια πρόβα στη ζωή μου. Από ό,τι ακούω και βλέπω γύρω μου, είναι λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων που μπορούν και ζουν πραγματικά. Μακάρι να ήξερα τι χρειάζεται η ζωή για να βιωθεί αλλιώς!

Πόσο δύσκολο είναι το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα;
Δεν θα πω πως με δυσκόλεψε ιδιαίτερα. Έγραψα το "Μια ζωή σαν πρόβα" με υλικό όσα μου έλεγε η μητέρα μου, η γιαγιά μου, όσα τους είχαν πει οι δικές τους γιαγιάδες. Μολονότι αυτοβιογραφικό, πραγματικά το είδα ως μυθιστόρημα, απλώς έτυχε να είναι το μυθιστόρημα της δικής μου οικογένειας και της δικής μου ζωής. Παράλληλα έχει ιστορικά στοιχεία γιατί καλύπτει έναν αιώνα με γεγονότα που συνέβησαν στον τόπο, πέρα από τα προσωπικά. Το προσωπικό στοιχείο δίνει μια επιπλέον συγκίνηση στο συγγραφέα.  Κυρίως με συγκινεί τώρα, όταν χρειαστεί να ανατρέξω σε ένα απόσπασμα και να το ξαναδώ από απόσταση. 

Θέατρο, μουσική, κινηματογράφος, συγγραφή. Ποια από τις τέχνες σας κέρδισε, ποια αγαπήσατε περισσότερο και σας έδωσε τις πιο καλές στιγμές;
Το πρώτο που μου έδωσε πολύ ωραίες και σπουδαίες στιγμές είναι το θέατρο με τον Λεωνίδα Τριβιζά και μετά βεβαίως η συνάντησή μου με τον Μίκη και όλη αυτή η πορεία με τα τραγούδια, τους δίσκους, τις συναυλίες. Μάλλον έχει να κάνει με τα πρόσωπα περισσότερο και όχι τόσο με την εκάστοτε τέχνη, αν και αυτά είναι σε συνάρτηση. Μεγάλη  χαρά μου έδωσε και η συγγραφή, ειδικά η Πρόβα Νυφικού που είχε τεράστια επιτυχία. Επιτυχία που ούτε την φανταζόμουν ποτέ. Μέχρι και πέρσι που ανέβηκε από τον Σωτήρη Χατζάκη στο Εθνικό Θέατρο μου έδινε μεγάλες συγκινήσεις. Η Πρόβα Νυφικού είναι ένα σημείο αναφοράς για μένα.

Πώς βλέπετε την τέχνη σήμερα. Η οικονομική κρίση είναι και πολιτιστική;
Όχι δεν είναι πολιτιστική. Από ότι βλέπω, διαβάζω και ακούω καθημερινά (αν και έχω αποστασιοποιηθεί τα τελευταία χρόνια και δεν είχα επαφή παρά μόνο πηγαίνοντας σε κάποιες παραστάσεις φίλων), υπάρχει μεγάλη φούντωση στο θέατρο από νέες ομάδες, στο τραγούδι, παντού. Φούντωση ποιοτική και ποσοτική. Αυτό είναι ένα ευτυχές γεγονός. Αν δεν είχαμε την τέχνη και τη μουσική θα ήμασταν χαμένοι. Από το πρωί μέχρι το βράδυ ακούω μουσική. Η τηλεόραση και το ραδιόφωνο, για τους μοναχικούς ανθρώπους, όπως είμαι εγώ τώρα, είναι πολύ μεγάλη παρηγοριά.

Πώς βιώσατε τα γεγονότα του καλοκαιριού, όλες αυτές τις ανατροπές στην πολιτική;
Όλο αυτό που συνέβη ήταν άθλιο, δεν θα μπορούσε κανείς να το φανταστεί. Ήταν απίστευτο να βλέπεις τις ουρές των ηλικιωμένων ανθρώπων να περιμένουν να πάρουν το πενηντάρι από τα ΑΤΜ.  Αφού ζήσαμε αυτό, περιμένω πια τα πάντα, δεν αποκλείω τίποτα! Ας ελπίσουμε ότι θα πάνε τα πράγματα καλύτερα, να βρεθεί μια λύση , να γίνει κάτι να ανακουφιστεί λίγο ο κόσμος γιατί βλέπω γύρω μου μεγάλη δυστυχία.

Οι ήρωες των βιβλίων σας έχουν δει το σκληρό πρόσωπο της ζωής. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αν σε μια ιστορία όλοι είναι ευτυχισμένοι, ποιος ο λόγος να την γράψεις; Το θέμα είναι τα προβλήματα, τα μικρά και τα μεγάλα. Αν δεν υπάρχουν δυσκολίες, δεν προχωράει μια ιστορία. Τα αρνητικά την δημιουργούν. Πάντα υπάρχει ένας κακός που θα φέρει τα πάνω κάτω, ένας καλός, ένας έρωτας ή και πολλοί.

Πόσο σημαντικός είναι ο έρωτας για τη ζωή μας; 
Δεν υπάρχει τίποτα μεγαλύτερο από τον έρωτα. Για αυτόν κάνεις τα πάντα, όλες τις τρέλες που μπορεί να φανταστεί άνθρωπος. Εγώ παράτησα πατρίδα, οικογένεια, καριέρα, φίλους, τα πάντα να τρέχω για τον έρωτα.

Δεν σε αποζημιώνει πάντα όμως.
Ποιος νοιάζεται και πού να το ξέρεις; Πας με τα μούτρα, πέφτεις επάνω και όποιον πάρει ο Χάρος.

Η μητρότητα πόση αξία έχει;
Η μητρότητα είναι κάτι μεγαλειώδες. Αν αξίζει κανείς να ζει, είναι για αυτό και τίποτε άλλο.

Έχετε πει πως πιστεύετε πολύ στη μοίρα. Εξακολουθείτε;
Ναι, πιστεύω στη μοίρα, πιστεύω πως ό,τι περνάμε είναι γραμμένο να το περάσουμε. Όσο και να προσπαθήσεις να ξεφύγεις, αυτό που είναι γραμμένο να γίνει, θα γίνει. Στην περίπτωση της δικής μου ζωής, έτσι ήταν και έτσι είναι. Με τρομάζει ως σκέψη, αλλά τι μπορώ να κάνω;

Τι καινούριο ετοιμάζετε;
Τώρα περνάω μια περίοδο όπου προσπαθώ να χωνέψω την πρόσφατη απώλεια του άνδρα μου. Είναι κάτι οδυνηρό. Το χειρότερο πράγμα. Ο χειρότερος εγκληματίας και το πιο βρωμερό υποκείμενο είναι ο θάνατος. Ακούγεται αστείο, αλλά είναι ακριβώς έτσι, ένα βρωμερό υποκείμενο που απέναντί του δεν μπορείς να κάνεις απολύτως τίποτα.

Το βιβλίο της Ντόρας Γιαννακοπούλου "Μια ζωή σαν πρόβα" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. 

Χριστίνα Χρυσανθοπούλου
[email protected]