10 προστατευόμενα νησιώτικα και μη, οικοσυστήματα!
Στα παρακάτω οικοσυστήματα σε διάφορα απομακρυσμένα μέρη του κόσμου, η ζωή αναπτύσσεται, εξελίσσεται και διακρίνεται για την προσαρμοστικότητά της, μακριά από τον ανθρώπινο πολιτισμό.
Μερικά σημεία του πλανήτη, αναπτύχθηκαν και συνεχίζουν να αναπτύσσονται, απομακρυσμένα από τον ανθρώπινο πολιτισμό και αυτό τα καθιστά όχι μόνο «τυχερά» αλλά και μοναδικά στο είδος τους. Σε πολλά από αυτά τα μέρη, η γεωγραφική απομόνωση, οδήγησε την εξέλιξη σε διαφορετικούς δρόμους και η χλωρίδα και πανίδα των περιοχών αυτών, διαφοροποιήθηκε από αντίστοιχες περιπτώσεις σε λιγότερο απομονωμένες περιοχές της γης.
Τα οικοσυστήματα αυτά είναι κυρίως νησιώτικα και αναφέρονται σε αρχιπελάγη «χαμένα» στους ωκεανούς, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις σε ενδοχώρες όπου η μορφολογία του εδάφους, «επιλέγει» να απομονώσει ένα σύστημα. Παρά αυτή τη διάκριση όμως και εκεί η ζωή αναπτύσσεται, εξελίσσεται και διακρίνεται για την προσαρμοστικότητά της.
Νησί Μόνα, Πουέρτο Ρίκο
Το νησί Μόνα, είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί στο σύμπλεγμα του Πουέρτο Ρίκο στην Κεντρική Αμερική. Το νησί το ανακάλυψε ο Κολόμβος στο δεύτερο ταξίδι του στη Νέα Γη, είναι προστατευόμενη περιοχή από το 1919 και παραμένει ακατοίκητο από ανθρώπους τα τελευταία πενήντα χρόνια. Το ιδιαίτερο οικοσύστημα του νησιού, φιλοξενεί ένα είδος ιγκουάνα, που δεν συναντάται πουθενά αλλού στον κόσμο. Είναι το μεγαλύτερο φυτοφάγο ζώο του συστήματος και ο ρόλος του για τη διατήρηση της ισορροπίας, κλίματος και βλάστησης στην περιοχή είναι πολύ σημαντικός.
Το νησί, εκτός της σπάνια πανίδας του, έχει να επιδείξει στις ομάδες που το επισκέπτονται για ερευνητικούς κυρίως σκοπούς, ακόμα και τοιχογραφίες στα σπήλαια, από τη μακρινή προκολομβιανή περίοδο.
Επίσημη ιστοσελίδα: http://islandsofpuertorico.com/isla-de-mona/ .
Sir Bani Yas, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
Το Sir Bani Yas είναι το μεγαλύτερο φυσικό νησί των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Ο προηγούμενος κυβερνήτης των Εμιράτων, Sheikh Zayed, φρόντισε ώστε το νησί -μετά από εκτεταμένη έρευνα και δουλειά- να γίνει ένα καταφύγιο για χιλιάδες είδη άγριας ζωής και φύσης. Αυτή τη στιγμή, στο Sir Bani Yas ζουν ελεύθερα πάνω από 100 είδη άγριων πουλιών και 30 είδη θηλαστικών, εκ των οποίων, ένα σπάνιο είδος αντιλόπης που μέχρι πρότινος είχε θεωρηθεί εξαφανισμένο από την άγρια ζωή, αλλά οι υπεύθυνοι του Sir Bani Yas φρόντισαν ώστε να προσφέρουν ασφαλές σπίτι σε μια αγέλη 400 από αυτά τα ζώα. Στο νησί Sir Bani Yas, φιλοξενούνται ακόμα γαζέλες, ελάφια, καμηλοπαρδάλεις, δελφίνια και θαλάσσιες χελώνες.
Επίσημη ιστοσελίδα: www.adias-uae.com/sirbaniyas.html .
Νήσος Lord Howe, Αυστραλία
Το Lord Howe, είναι ένα μικρό νησί στη θάλασσα της Τασμανίας και 600 χλμ. μακριά από την αυστραλιανή ακτή. Το νησί, δημιούργημα υποθαλάσσιας ηφαιστειακής δραστηριότητας, χαρακτηρίζεται από σπάνια ποικιλία χλωρίδας, πανίδας και μορφολογίας εδάφους. Η ενδημική ζωή του νησιού, είναι ένα ζωντανό παράδειγμα της εξελικτικής διαδικασίας της φύσης. Τα μισά από τα φυτά της περιοχής έχουν γεννηθεί και εξελιχθεί στο νησί, με πιο γνωστό από αυτά το Howea, ένα είδος φοίνικα. Το πιθανότερο μάλιστα είναι να έχετε κι εσείς μια Howea σπίτι σας αφού έχει και άλλη ονομασία και είναι περισσότερο γνωστή και ως Κέντια, από τα πιο αγαπητά φυτά εσωτερικού χώρου. Άλλωστε εκτός από τον τουρισμό, η εξαγωγή φυτών είναι η μεγαλύτερη βιομηχανία του νησιού. Ο ανθρώπινος πληθυσμός του νησιού είναι 350 κάτοικοι, ενώ δεν επιτρέπεται οι τουρίστες να ξεπερνούν τους 400 τη φορά.
Επίσημη ιστοσελίδα: www.lordhoweisland.info .
Βουνό Bosavi, Παπούα Νέα Γουινέα
Το βουνό Bosavi, ουσιαστικά, είναι ένα σβησμένο ηφαίστειο στην επαρχία της Νέας Γουινέας. Το 2009, μια διεθνής ομάδα ερευνητών, συνοδεία ενός τηλεοπτικού συνεργείου του BBC, ανακάλυψαν στην περιοχή περισσότερα από 40, άγνωστα μέχρι τότε, είδη ζωής. Όταν «καταδύθηκαν» στον κρατήρα του ηφαιστείου, βάθους ενός χιλιομέτρου, ανακάλυψαν ένα παρθένο οικοσύστημα, με ζωή, που αναπτύχθηκε σε πλήρη απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο. Σε αυτό το άκρως ιδιαίτερο περιβάλλον εντοπίστηκαν 16 είδη βατράχου, 3 είδη ψαριών, πολλά είδη εντόμων και αραχνών, ένα είδος νυχτερίδας και ένα είδος υπερμεγέθους αρουραίου.
Επίσημη ιστοσελίδα: http://bosavi.com/MountBosavi.htm .
Νήσοι Ogasawara, Ιαπωνία
Οι νήσοι Ogasawara ή αλλιώς νήσοι Bonin, είναι ένα σύμπλεγμα υποτροπικών και τροπικών νησιών, που ανήκουν μεν διοικητικά στο Τόκυο, αλλά απέχουν από την ιαπωνική πρωτεύουσα γύρω στα 1.000 χλμ., το οποίο μεταφράζεται σε 25 ώρες με το καράβι, αφού αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος να τα επισκεφτείτε. Από το 1830, τα περισσότερα από τα νησιά είναι ακατοίκητα και αυτό έδωσε τη σπάνια ευκαιρία στο οικοσύστημα να αναπτυχθεί… ανενόχλητο και έτσι να διατηρηθεί. Εξαιτίας της μεγάλης απόστασης των νησιών από οποιαδήποτε ήπειρο, πολλά από τα είδη του συστήματος έχουν υποστεί σπάνιες και μοναδικές εξελικτικές διαδικασίες.
Σήμερα, δύο από τα τριάντα νησιά (Chichijima και Hahajima), κατοικούνται από συνολικά 2.300 άτομα, ενώ 17.000 τουρίστες επισκέπτονται την περιοχή ετησίως.
Περισσότερες πληροφορίες: www.japan-guide.com/e/e8200.html .
Όρος Roraima, Βενεζουέλα
Ένα από τα υψηλότερα σημεία της Νότιας Αμερικής, βρίσκεται στη Βενεζουέλα και είναι το υψίπεδο Roraima. Επειδή το υψίπεδο είναι γεωγραφικά απομονωμένο από το δάσος που βρίσκεται στο έδαφος, περίπου το 1/3 της χλωρίδας που αναπτύχθηκε σε αυτό εμφανίζεται μονάχα εκεί. Στο υψίπεδο βρέχει σχεδόν κάθε μέρα του χρόνου, ενώ περιτριγυρίζεται από βράχους ύψους 400 μέτρων. Οι χείμαρροι που δημιουργούνται από τις συχνές βροχές, καταλήγουν σε καταρράκτες από τους ψηλότερους του κόσμου και ένα άκρως εντυπωσιακό θέαμα της φύσης.
Νήσος των Χριστουγέννων, Αυστραλία
Η νήσος των Χριστουγέννων, που πήρε το όνομά της από την ημέρα που ανακαλύφθηκε, ανήκει στην Αυστραλία και βρίσκεται στον Ινδικό Ωκεανό. Ο πληθυσμός του νησιού φτάνει τους 1.400 κατοίκους, ενώ η γεωγραφική του απομόνωση (2.600 χλμ. από τις ακτές της Αυστραλίας) το έχει οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα ενδημισμού, όσον αφορά τη χλωρίδα και την πανίδα. Το διασημότερο είδος της περιοχής είναι το κόκκινο καβούρι, του οποίου ο πληθυσμός, ανέρχεται γύρω στα 120 εκατομμύρια. Η ετήσια έξοδος των καβουριών στη θάλασσα με στόχο την αναπαραγωγή, θεωρείται ένα από τα φυσικά θαύματα του κόσμου, και συμβαίνει κάθε Νοέμβριο, μετά τις πρώτες βροχές και σε συγχρονισμό με τον κύκλο του φεγγαριού.
Επίσημη ιστοσελίδα: www.christmas.net.au .
Σοκότρα, Ινδικός Ωκεανός, Υεμένη
Η Σοκότρα είναι ένα αρχιπέλαγος τεσσάρων νησιών, στον Ινδικό ωκεανό, ενώ διοικητικά ανήκει στην Υεμένη. Το μεγαλύτερο από τα νησιά ονομάζεται επίσης Σοκότρα και αποτελεί το 95% του εδάφους του συμπλέγματος. Το νησί είναι απομακρυσμένο από την ξηρά, σε απόσταση 240 χλμ. από το Κέρας της Αφρικής και 380 χλμ. από την Αραβική Χερσόνησο. Η απομόνωση του αρχιπελάγους, η έντονη ζέστη και η ξηρασία, που χαρακτηρίζουν το κλίμα του, έχουν δημιουργήσει ένα μοναδικό και άκρως θεαματικό οικοσύστημα. Οι έρευνες έχουν αποκαλύψει πως το 1/3 των 800 φυτικών ειδών που εντοπίζονται στη Σοκότρα, δεν εντοπίζονται πουθενά αλλού, ενώ θεωρείται ένα θαύμα βιοποικιλότητας στην Αραβική Θάλασσα.
Περισσότερες πληροφορίες στο: www.socotraproject.org/index.php .
Εθνικό Πάρκο Komodo, Ινδονησία
Το Εθνικό Πάρκο Komodo, βρίσκεται στην Ινδονησία και συγκεκριμένα στις Μικρές Σούνδες. Το πάρκο εκτείνεται κυρίως στα τρία μεγαλύτερα από τα νησιά του συμπλέγματος που είναι τα Κομόντο, Παντάρ και Ρίνκα και σε 26 ακόμα μικρότερα. Το πάρκο ιδρύθηκε το 1980 για την προστασία του δράκου του Κομόντο, ο οποίος είναι το μεγαλύτερο ερπετό εν ζωή, με μέγιστο μήκος τα 3 μέτρα και βάρος τα 70 κιλά. Εξαιτίας του μεγέθους τους, οι δράκοι είναι κυρίαρχοι στο οικοσύστημα στο οποίο διαβιώνουν και ενώ συνήθως τρέφονται με τη σάρκα ήδη νεκρών ζώων, συχνά κυνηγούν τα θύματά τους, μεταξύ των οποίων πτηνά και θηλαστικά, ενώ έχουν καταγραφεί και επιθέσεις ακόμα και σε ανθρώπους.
Το Εθνικό Πάρκο, ωστόσο, μπορεί μεν να ιδρύθηκε με αφορμή την προστασία ενός ζώου, αλλά στη συνέχεια η δράση του επεκτάθηκε και προστατεύεται η βιοποικιλότητα ολόκληρης της περιοχής, υποθαλάσσια και επίγεια.
Επίσημη ιστοσελίδα: www.komodonationalpark.org/ .
Νησιά Galapagos
Τα νησιά Galapagos, είναι ένα μικρό σύμπλεγμα ηφαιστιογενών νησιών που βρίσκεται στον Ειρηνικό ωκεανό και ανήκει διοικητικά στο Εκουαδόρ. Τα νησιά είναι ιδιαιτέρως απομονωμένα στον ωκεανό, αφού από την Νοτιοαμερικανική ήπειρο τα χωρίζει απόσταση 1.000 χλμ. Το αρχιπέλαγος αποτελείται από 18 κύρια νησιά και 3 μικρότερα, και παραπάνω από 100 βράχους και βραχονησίδες, που απλώνονται στο ύψος του ισημερινού.
Τα Galapagos όμως είναι διάσημα για το μοναδικό οικοσύστημά τους, το οποίο ήταν και η έμπνευση για τη θεωρία της φυσικής επιλογής του Δαρβίνου. Γιγαντιαίες χελώνες, θαλάσσια λιοντάρια και θαλάσσια ιγκουάνα, πιγκουίνοι και ποικίλα πτηνών, παρατηρούνται στην περιοχή και εξίσου εύκολο είναι να τα πλησιάσει ακόμα και ένας επισκέπτης. Παρ’ όλη τη δεκτικότητα όμως των ζώων, τα περιοριστικά μέτρα για την προστασία τους από τους ανθρώπους είναι αυστηρά και όλοι οι τουρίστες, που φτάνουν τις 60.000 το χρόνο, συνοδεύονται πάντα από έναν εξειδικευμένο οδηγό του Πάρκου, κατά την περιήγησή τους.
Επίσημη ιστοσελίδα: www.galapagospark.org .