Στον οργανισμό μας, υπάρχουν δύο ορμόνες που η μία θέλει να μας κρατήσει αδύνατους και η άλλη θέλει να μας κάνει να φάμε. Από το ποια θα κερδίσει και ποια θα είναι ισορροπία τους, εξαρτάται και η σιλουέτα, αλλά και η υγεία μας. Μάθετε για τις ορμόνες λεπτίνη και γκρελίνη, που ανοίγουν και κλείνουν τον… διακόπτη της πείνας.

Δύο ορμόνες - λεπτίνη και γκρελίνη- επηρεάζουν ιδιαίτερα το αίσθημα πείνας, αλλά και τα επίπεδα κορεσμού που αισθανόμαστε. Ας δούμε την επιστήμη πίσω από αυτές και τι μπορούμε να κάνουμε για να επιτύχουμε την ισορροπία τους και να ωφελήσουμε το σώμα και την υγεία μας.

Λεπτίνη: Η «καλή» ορμόνη της ικανοποίησης

Το λίπος παράγει ένα χημικό σήμα στο αίμα, για να σταματήσουμε να τρώμε, που είναι αυτορυθμιζόμενο. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν παρακάμπτουμε το σήμα αυτό και συνεχίζουμε να τρώμε ακόμη κι όταν έχουμε χορτάσει.

Το λίπος συγκρατεί την όρεξη μέσω της σημαντικής ορμόνης μείωσης βάρους, της λεπτίνης -μια πρωτεΐνη που εκκρίνεται από το αποθηκευμένο λίπος. Η διέγερση της λεπτίνης μας προκαλεί να κάψουμε θερμίδες και βοηθά στην καταστολή της όρεξης.

Όμως, στους ανθρώπους, ένα κύμα από το κέντρο ευχαρίστησης του εγκεφάλου, μπορεί να αγνοήσει το πλήρες μήνυμα της λεπτίνης. Αυτό δεν σημαίνει ότι η λεπτίνη θα χάσει τη μάχη με το βάρος. Η πρόκληση είναι να διασφαλιστεί η σωστή λειτουργία της λεπτίνης, ώστε ο εγκέφαλος να απαιτεί λιγότερη τροφή.

Εάν περπατάτε 30 λεπτά την ημέρα και δημιουργήσετε μυς, τα κύτταρά σας θα γίνουν πιο ευαίσθητα για να ανταποκρίνονται στη λεπτίνη.

Γκρελίνη: Η «κακή» ορμόνη της πείνας

Όταν το στομάχι μας είναι άδειο, απελευθερώνει μια χημική ουσία που ονομάζεται γκρελίνη. Αν ακολουθούμε κάποια δίαιτα στέρησης, η έκκριση γκρελίνης αυξάνει και στέλνει περισσότερα σήματα για να φάμε! Αυτό προφανώς υπερισχύει της θέλησής μας, προκαλώντας χημικές αντιδράσεις που δε μας αφήνουν άλλες επιλογές από το να φάμε μερικά λαχταριστά γλυκά. Η γκρελίνη αυξάνει επίσης την απελευθέρωση της αυξητικής ορμόνης.

Τα επίπεδα γκρελίνης φαίνεται να είναι ρυθμιζόμενα κατά τη διάρκεια της ημέρας και είναι συνδεδεμένα με τις ώρες των γευμάτων. Το στομάχι μας εκκρίνει γκρελίνη περίπου κάθε μισή ώρα. Αυτή στέλνει ερεθίσματα στον εγκέφαλό μας. Όταν είμαστε πραγματικά πεινασμένοι (ή κάνουμε δίαιτα), τα μηνύματα έρχονται περίπου κάθε 20 λεπτά. Και ενισχύονται. Μετά από λίγο, το σώμα μας δεν μπορεί να αγνοήσει τα μηνύματα. Είναι σχεδόν αδύνατο να καταπολεμήσουμε τη βιολογία του σώματός μας.

Ο φαύλος χημικός κύκλος, σταματά όταν τρώμε. Το στομάχι μας πρέπει να είναι πλήρες για να μειώσει τα επίπεδα γκρελίνης και την όρεξή μας. Αν μπορούμε να κρατάμε τη «δαιμόνια» γκρελίνη σε χαμηλά επίπεδα, σίγουρα θα έχουμε κέρδος.

Χρησιμοποιήστε τις τροφές για ελέγξετε το αίσθημα πείνας

Οι καλές ειδήσεις! Μπορούμε να ελέγξουμε το κέντρο κορεσμού, με τις επιλογές των τροφών μας. Το φαγητό είναι ένα φάρμακο, δημιουργώντας διάφορες χημικές αντιδράσεις και στέλνοντας μηνύματα σε όλο το σώμα μας. Θα πρέπει λοιπόν οι δύο ορμόνες να εκκρίνονται στις σωστές ποσότητες, καθώς οι υπερβολές έχουν πάντα το αντίθετο αποτέλεσμα.

Όταν τρώμε τα σωστά τρόφιμα (π.χ. ξηρούς καρπούς), οι ορμόνες θα ικανοποιούν το αίσθημα πείνας μας, ενώ όταν επιλέγουμε τις λάθος τροφές (απλά σάκχαρα), το σώμα μας χάνει τον έλεγχο των ορμονών. Μπορούμε ακόμη και να εθιστούμε σε επιβλαβείς τροφές.

Ένας σημαντικός παράγοντας ενάντια στο σώμα μας είναι η φρουκτόζη από το σιρόπι καλαμποκιού (μια γλυκαντική ουσία που βρίσκεται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα). Όταν λαμβάνουμε θερμίδες από υγιεινά τρόφιμα, ικανοποιούμε την επιθυμία μας να φάμε, αναστέλλοντας την παραγωγή του Νευροπεπτιδίου Υ που αποτελεί «κλειδί» για τον έλεγχο του βάρους μας. Αλλά η φρουκτόζη σε αναψυκτικά και στο dressing της σαλάτας π.χ., δεν θεωρείται κανονική τροφή. Γι' αυτό το σώμα μας ζητά κι άλλη τροφή. Έτσι, ακόμη και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά τρόφιμα, μπορεί να έχουν κακές συνέπειες.

Αυτές οι τροφές δε μας αφήνουν να αισθανθούμε το αίσθημα κορεσμού. Είναι επίσης πλούσιες σε θερμίδες και σε ορισμένες περιπτώσεις βλάπτουν την υγεία μας, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκδήλωσης καρδιακών παθήσεων και καρκίνου.