Οι διατροφικές αλλεργίες είναι ένα αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο, που επηρεάζει περίπου το 5% του ενήλικου πληθυσμού και το 8% των παιδιών, με τα ποσοστά να αυξάνονται συνεχώς. Ας δούμε τις πιο συνηθισμένες, για να ξέρουμε ποιοι κινδυνεύουν και τι μπορούν να κάνουν γι’ αυτό.

Τι είναι η διατροφική αλλεργία;
Πρόκειται για μια κατάσταση όπου ορισμένες τροφές πυροδοτούν μια μη φυσιολογική απόκριση από τον οργανισμό μας, η οποία προκαλείται όταν το ανοσοποιητικό μας αναγνωρίζει λανθασμένα κάποιες πρωτεΐνες των τροφών ως βλαβερές. Τότε ο οργανισμός παίρνει τα μέτρα του, απελευθερώνοντας ισταμίνη, η οποία οδηγεί σε φλεγμονή. Όσοι παρουσιάζουν αλλεργίες, ακόμη και η έκθεση σε μικρή ποσότητα τροφής μπορεί να πυροδοτήσει αλλεργική αντίδραση. Τα συμπτώματα παρουσιάζονται από λίγα λεπτά μέχρι μερικές ώρες αργότερα και περιλαμβάνουν: πρήξιμο γλώσσας, προσώπου ή στόματος, δυσκολία στην αναπνοή, χαμηλή πίεση, εμετό, διάρροια, εξάνθημα, ενώ σε πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να προκληθεί αναφυλαξία. Πολλοί μπερδεύουν τη δυσανεξία με την αλλεργία, αλλά η δυσανεξία δεν εμπλέκει το ανοσοποιητικό, που σημαίνει ότι όσο κι αν επηρεάζει την ποιότητα της ζωής, μια δυσανεξία δεν είναι απειλητική για τη ζωή, όπως μπορεί να είναι μια αλλεργία.

Αλλεργία στο αγελαδινό γάλα
Πρόκειται για μια αλλεργία πιο συνηθισμένη σε μωρά και μικρά παιδιά, ειδικά σε αυτά που έχουν εκτεθεί στην πρωτεΐνη του αγελαδινού γάλακτος πριν τους 6 μήνες ζωής τους. Είναι μια πολύ συνηθισμένη αλλεργία σε αυτές τις ηλικίες, με το 90% των παιδιών να καταφέρνει να την ξεπεράσει μέχρι την ηλικία των 3, που σημαίνει ότι δεν συναντάται σε πολλούς ενήλικες. Παιδιά ή ενήλικες με αλλεργία στο αγελαδινό, συνήθως παρουσιάζουν αντίδραση σε 5-30 λεπτά μετά την πέψη του γάλακτος και ο μόνος τρόπος να απαλλαγούν είναι να μην καταναλώνουν αγελαδινό γάλα και προϊόντα που το περιέχουν, όπως τυρί, βούτυρο, γιαούρτι, παγωτό, κ.λπ. Οι θηλάζουσες μητέρες με μωρό που παρουσιάζει αλλεργία θα πρέπει επίσης να αποφύγουν τα παραπάνω.

Αβγά
Η δεύτερη πιο συνηθισμένη αιτία αλλεργιών στα παιδιά είναι τα αβγά, αλλά περίπου το 68% των αλλεργικών, ξεπερνά την αλλεργία του μέχρι τα 16. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν στομαχόπονο, δερματικές αντιδράσεις, αναπνευστικά προβλήματα και σπανίως αναφυλαξία και το κομμάτι του αβγού που πυροδοτεί κυρίως τις αλλεργίες είναι το ασπράδι, αν και συμβαίνει να είναι κάποιος αλλεργικός στον κρόκο κι όχι στο ασπράδι κι αντίστροφα. Το ότι πρέπει να αποφεύγετε τα αβγά σε περίπτωση αλλεργίας, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι πρέπει να αποφεύγετε και ό,τι τα περιέχει, αφού το μαγείρεμα και η επεξεργασία τους μπορεί να μεταβάλλει τις πρωτεΐνες που προκαλούν την αλλεργία. Σε κάποιες περιπτώσεις, μάλιστα, μπορεί η αλλεργία να ξεπεραστεί πιο σύντομα όταν καταναλώνονται τέτοια προϊόντα, αλλά η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.

Ξηροί καρποί
Άλλη μια αλλεργία που συναντάται σε αρκετούς ανθρώπους, είναι η αλλεργία σε ξηρούς καρπούς όπως αμύγδαλα, κάσιους, καρύδια, φιστίκια, βραζιλιάνικα καρύδια. Όσοι έχουν αλλεργίες σε αυτά, συνήθως έχουν και σε προϊόντα που τα περιέχουν και το καλύτερο είναι να τα αποφεύγουν, ακόμη κι α παρουσιάζουν αλλεργία σε ένα ή δύο είδη, καθώς η αλλεργία σε ένα είδος αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης αλλεργίας και σε άλλο. Οι αντιδράσεις μπορεί να είναι πολύ σοβαρές και σε αυτές οφείλεται περίπου το 50% των θανάτων που προέρχεται από αναφυλαξία. Αυτό που μπορεί να σώσει τη ζωή σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η ένεση επινεφρίνης (αδρεναλίνης), η οποία αντιστρέφει τα συμπτώματα.

Θαλασσινά
Η αντίδραση στα θαλασσινά προκαλείται από τον οργανισμό που επιτίθεται στις πρωτεΐνες τους και παρατηρείται συνήθως με την κατανάλωση γαρίδας, αστακού, καλαμαριού, χτενιών κ.ά. Η πιο συχνή αιτία είναι η πρωτεΐνη τροπομυοσίνη, αν και υπάρχουν και άλλες πρωτεΐνες που μπορεί να πυροδοτήσουν μια αλλεργία και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εμετό, διάρροια, στομαχόπονο, τα οποία μοιάζουν και με τα συμπτώματα δηλητηρίασης. Η αλλεργία αυτή συνήθως δεν περνά με το χρόνο, γι’ αυτό οι αλλεργικοί θα πρέπει να αποφεύγουν τα θαλασσινά πάντα, ενώ κάποιοι επηρεάζονται ακόμη και με τις οσμές των θαλασσινών όταν μαγειρεύονται.

Σιτάρι
Η αλλεργία στο σιτάρι προκαλείται από τις πρωτεΐνες που εντοπίζονται σε αυτό και επηρεάζει συνήθως τα παιδιά, τα οποία συνήθως την ξεπερνούν μέχρι την ηλικία των 10 ετών. Τα συμπτώματα είναι εμετοί, εξάνθημα, πρήξιμο και σε σοβαρές περιπτώσεις αναφυλαξία, ενώ πολλοί μπερδεύουν την κοιλιοκάκη και τη δυσανεξία στη γλουτένη με την αλλεργία, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν, αλλά στις περιπτώσεις αυτές δεν υπάρχει κάτι άμεσα απειλητικό για τη ζωή, όπως στην αλλεργία. Επίσης, όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη και δυσανεξία στη γλουτένη πρέπει να αποφεύγουν σιτάρι και όλα τα δημητριακά και τα προϊόντα με γλουτένη, ενώ οι αλλεργικοί στο σιτάρι πρέπει να αποφεύγουν μόνο αυτό, τόσο σε τρόφιμα, όσο και σε καλλυντικά.

Σόγια
Οι αλλεργίες από σόγια επηρεάζουν το 0,4% των παιδιών και συναντώνται συνήθως σε βρέφη και παιδιά κάτω των 3. Προκαλούνται από μια πρωτεΐνη στα φασόλια σόγιας και στα προϊόντα που τα περιέχουν, αλλά περίπου το 70% των παιδιών την ξεπερνούν. Φαγούρα στο στόμα, καταρροή, εξάνθημα, άσθμα και δυσκολία στην αναπνοή είναι μερικές αντιδράσεις, ενώ μπορεί να προκληθεί και αναφυλαξία. Η αποφυγή της σόγιας και των προϊόντων που την περιέχουν είναι η λύση.

Ψάρια
Περίπου το 2% των ενηλίκων παρουσιάζει αλλεργία στα ψάρια και σε αντίθεση με άλλες αλλεργίες, αυτή μπορεί να παρουσιαστεί αργότερα στη ζωή, με το 40% των ενηλίκων να την παρουσιάζει στην ενήλικη ζωή. Τυχαίνει, επίσης, άνθρωποι με αλλεργία στα θαλασσινά να μην έχουν και στα ψάρια. Όπως και με τα θαλασσινά, η αλλεργική αντίδραση μπορεί να είναι και μοιραία, με εμετούς και διάρροιες και σε σπάνιες περιπτώσεις αναφυλαξία. Κι εδώ η ένεση επινεφρίνης μπορεί να σώσει ζωές.

Εκτός από τις παραπάνω τροφές, που είναι οι πιο συνηθισμένες, υπάρχουν και άλλες που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία, όπως το αβοκάντο, το σουσάμι, το ροδάκινο, η μπανάνα, το ακτινίδιο, το passion fruit, το σέλινο, το σκόρδο, ο σιναπόσπορος, το χαμομήλι, ο γλυκάνισος, ενώ γενικότερα όλες οι τροφές είναι εν δυνάμει επικίνδυνες για πρόκληση αλλεργίας.