Μικρές, γλυκιές και με θαυματουργές ιδιότητες που ωφελούν την υγεία, οι σταφίδες αποτελούν την πιο υγιεινή επιλογή του χειμώνα.

Δώρο του αμπελιού και του ήλιου, οι σταφίδες είναι ένα εύγευστο και υγιεινό σνακ, ενώ κατέχουν σημαντική θέση και στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική. Το γεγονός ότι στη χώρα μας τις απολαμβάνουμε σε αφθονία μάς κάνει ίσως να μην εκτιμούμε κάποιες φορές τις τόσες ευεργετικές, αλλά και γευστικές ιδιότητές τους. Ενώ, αντίθετα, σε κάποιες χώρες του εξωτερικού θεωρούνται μια σπάνια λιχουδιά που πρέπει να αναζητήσει κανείς σε εξειδικευμένα μαγαζιά.

Η σταφίδα έχει μεγάλη... ιστορία

Οι σταφίδες αποτελούσαν βασικό στοιχείο της διατροφής των προγόνων μας, που τους απέδιδαν ευεργετικές και μαγικές ιδιότητες. Μαζί με τον μούστο και το μέλι αποτελούν τις πιο σημαντικές, παραδοσιακές γλυκαντικές ύλες.

Ιστορικά, η παραγωγή και το εμπόριο σταφίδας έχουν καθορίσει την οικονομική πορεία του ελληνικού κράτους. Η χρεωκοπία του 1893 διά στόματος Χαριλάου Τρικούπη, με το διάσημο: «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν», είχε ως βασική αιτία την πτώση στο εμπόριο της σταφίδας! Οι διακυμάνσεις στο εμπόριό της ήταν εκείνες που οδήγησαν σε εθνική κρίση και τελικά στην καθυστέρηση της πληρωμής των εξωτερικών χρεών της Ελλάδας.

Η σταφίδα καθόριζε σε τέτοιο βαθμό τη ζωή στους τόπους παραγωγής της που η οικονομική και κοινωνική ζωή πόλεων όπως η Πάτρα και το Αίγιο ήταν προσαρμοσμένη στους ρυθμούς του εμπορίου σταφίδας. Τα δικαστήρια, για παράδειγμα, έκλειναν από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο, ενώ Σεπτέμβριο και Οκτώβριο δεν τελούνταν γάμοι!

Πως γίνεται η αποξήρανση;

Οι σταφίδες, όπως σίγουρα θα γνωρίζετε, δεν είναι παρά αποξηραμένα σταφύλια. Μια απόδειξη της ευρηματικότητας του ανθρώπου, καθώς με τον τρόπο αυτό εξασφαλιζόταν η παρουσία στη διατροφή ενός προϊόντος που η φύση το προσφέρει μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες.

Η αποξήρανση γίνεται παραδοσιακά στον ήλιο, αλλά και με βύθιση σε καυτό νερό ή με αφυδάτωση. Από την ποικιλία σταφυλιού σουλτανίνα παράγεται η ξανθή σταφίδα που έχει χρυσαφένιο χρώμα και πιο στυφή γεύση και από την ποικιλία κορινθιακή, η μαύρη σταφίδα που είναι σκουρόχρωμη και έχει πιο «πυκνή» γεύση.

Θρεπτικές αλλά γεμάτες θερμίδες

Οι σταφίδες έχουν υψηλή θρεπτική αξία γι’ αυτό και συνίστανται στους αθλητές, όμως έχουν παράλληλα και υψηλή θερμιδική αξία. Περίπου 100 γραμμάρια σταφίδες έχουν 250 θερμίδες, ενώ ένα φλιτζάνι σταφίδες αντιστοιχεί σε 8 φλιτζάνια φρέσκο σταφύλι! Αποτελούν καλή πηγή σιδήρου, καλίου και σεληνίου ενώ περιέχουν βιταμίνη Α και βιταμίνες Β και είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες. Βρίθουν σακχάρων, από 67-72%, που στο μεγαλύτερο ποσοστό τους είναι φρουκτόζη. Περιέχουν, τέλος, αντιοξειδωτικά και ένα μικρό ποσοστό βιταμίνης C.

Που ωφελούν;

Λόγω των θρεπτικών ουσιών τους, οι σταφίδες βοηθούν στην αντιμετώπιση της σιδηροπενικής αναιμίας, μειώνουν την πίεση του αίματος και την κατακράτηση υγρών. Οι φυτικές ίνες που περιέχουν δρουν κατά της δυσκοιλιότητας, των αιμορροΐδων και της χοληστερόλης. Αν και κανείς θα πίστευε ότι είναι επιβλαβείς για τα δόντια, λόγω της γλυκιάς τους γεύσης και της κολλώδους φύσης τους, στην πραγματικότητα οι σταφίδες περιέχουν ουσίες που καταπολεμούν τα βακτήρια του στόματος που ευθύνονται για την τερηδόνα και την ουλίτιδα, καταστέλλουν την ανάπτυξη μικροβίων στο στόμα, εμποδίζουν την προσκόλλησή τους στα δόντια και τα ούλα και εμποδίζουν τη δημιουργία οδοντικής πλάκας.

Πως θα τις εντάξετε στη διατροφή σας;

Οι σταφίδες εκτός από ένα εξαιρετικό σνακ που θα σας γεμίσει ενέργεια και μπορεί άνετα να αντικαταστήσει άλλες λιγότερο ωφέλιμες γλυκές επιλογές, είναι και ένα συστατικό με το οποίο αξίζει να πειραματιστείτε σε φαγητά και γλυκά, αν δεν έχετε ήδη ανακαλύψει τη γευστική του αξία. Πέρα από προσθήκη στη γέμιση της γαλοπούλας που τις κάνει δημοφιλείς ιδίως την περίοδο αυτή, δοκιμάστε τις με ρύζι μπασμάτι, φτιάξτε σταφιδόψωμο, βάλτε τις σε κέικ και προσθέστε τις σε πιάτα με κρέας ή στη σαλάτα.

Είναι το τέλειο συνοδευτικό σε ένα μπολ δημητριακά το πρωί ενώ αγαπά ιδιαίτερα το συνδυασμό με μήλο και αχλάδι. Τέλος, ένα υπέροχο, χριστουγεννιάτικο ποτό που μας έρχεται από την Βόρεια Ευρώπη είναι το ζεστό κόκκινο κρασί (μπορείτε να το αγοράσετε και έτοιμο) στο οποίο θα προσθέσετε σταφίδες.

Οι σταφίδες διατηρούνται ιδανικά σε αεροστεγές δοχείο στο ψυγείο ή σε δροσερό μέρος και διατηρούν το χρώμα, τη γεύση και την θρεπτική τους αξία μέχρι και πέντε μήνες. Κι αν θέλετε να τις έχετε πάντα «πρόχειρες» για κάποια μαγειρική σας έμπνευση μπορείτε να τις καταψύξετε –ξεπαγώνουν ιδιαίτερα εύκολα και γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου.

ΤΖΟΥΛΙΑΝΝΑ ΜΠΑΡΟΥΞΗ