Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες μορφές καρκίνου;
Ο καρκίνος μαστίζει και αυτό δεν σίγουρα δεν είναι νέο. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, ο καρκίνος είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας 7,6 εκατομμύρια θανάτους (13% περίπου του συνόλου των θανάτων για το έτος 2008).
Γνωρίζουμε πολλά για τον καρκίνο, τις μορφές του, πώς πρέπει να προστατευόμαστε κ.λπ. Ωστόσο, μία τέτοια ασθένεια αλλάζει με ραγδαίους συθμούς και καλό είναι να μένουμε ενημερωμένοι. Το click@Life σας παρουσιάζει ορισμένα από τα τελευταία στοιχεία αναφορικά με την ασθένεια, όπως τα παρουσιάζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
1. Ο καρκίνος του πνεύμονα, του στομάχου, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του μαστού είναι οι μορφές που κυριαρχούν στη λίστα με τους περισσότερους θανάτους κάθε χρόνο.
2. Οι πιο συχνές μορφές καρκίνου διαφέρουν μεταξύ ανδρών και γυναικών.
3. Περίπου το 30 % των θανάτων από καρκίνο οφείλονται στις πέντε κορυφαίες «συμπεριφορές» και διατροφικές επιλογές: υψηλός δείκτης μάζας σώματος, χαμηλή πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, έλλειψη σωματικής άσκησης, κάπνισμα και αλκοόλ.
4. Το κάπνισμα είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρκίνο. Προκαλεί μάλιστα το 22% των παγκόσμιων θανάτων (από καρκίνο) και το 71 % των παγκόσμιων θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα.
5. Οι ιογενείς καρκινικές λοιμώξεις, όπως HBV / HCV και HPV ευθύνονται για το 20% των θανάτων από καρκίνο στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
6. Περίπου το 70 % όλων των θανάτων από καρκίνο το 2008 σημειώθηκαν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
7. Οι θάνατοι από καρκίνο σε όλο τον κόσμο αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται, φτάνοντας περίπου τους 13,1 εκατ. θανάτους το 2030.
Τι είναι ο καρκίνος;
Κι όμως, είναι σοκαριστικό έπειτα από αυτά τα στοιχεία να συνειδητοποιήσει κανείς ότι ο καρκίνος προκύπτει από ένα και μόνο κύτταρο. Η μετατροπή από ένα φυσιολογικό κύτταρο σε ένα κύτταρο «όγκου» βέβαια είναι μια διαδικασία πολλαπλών σταδίων, συνήθως μια εξέλιξη από μία προ-καρκινική βλάβη σε κακοήθεις όγκους. Αυτές οι αλλαγές είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης μεταξύ γενετικών παραγόντων ενός ατόμου και τριών βασικών εξωτερικών παραγόντων:
• Οι φυσικές καρκινογόνες ουσίες, όπως η υπεριώδης και η ιονίζουσα ακτινοβολία
• Τα χημικά καρκινογόνα, όπως ο αμίαντος, τα συστατικά του καπνού του τσιγάρου, η αφλατοξίνη (μια πρόσμειξη τροφίμων) και το αρσενικό (μια πρόσμειξη του πόσιμου νερού) και
• Οι βιολογικοί καρκινογόνοι παράγοντες, όπως οι λοιμώξεις από ορισμένους ιούς, βακτήρια ή παράσιτα.
Ο καρκίνος είναι ένας γενικός όρος για μια μεγάλη ομάδα ασθενειών που μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Άλλοι όροι που χρησιμοποιούνται είναι κακοήθεις όγκοι και νεοπλάσματα. Ένα καθοριστικό χαρακτηριστικό του καρκίνου είναι η ταχεία δημιουργία ανώμαλων κυττάρων, που αναπτύσσονται πέραν των συνηθισμένων ορίων τους και τα οποία μπορούν να εισβάλουν στη συνέχεια σε παρακείμενα μέρη του σώματος, προκαλώντας εξαπλώσεις (μεταστάσεις) σε άλλα όργανα. Η μετάσταση είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο.
Αναλυτικότερα οι πιο θανατηφόροι τύποι καρκίνου είναι:
• Πνεύμονας (1,37 εκατομμύρια θάνατοι)
• Στομάχι (736.000 θάνατοι)
• Ήπαρ (695.000 θάνατοι)
• Παχύ έντερο (608.000 θάνατοι)
• Μαστός (458.000 θάνατοι)
• Καρκίνος του τραχήλου (275.000 θάνατοι).
Στην περίπτωση του καρκίνου, όπως και άλλων ασθενειών, η πρόληψη όντως είναι η καλύτερη θεραπεία. Μάλιστα, τα ίδια στοιχεία του Οργανισμού αναφέρουν ότι η θνησιμότητα του καρκίνου μπορεί να μειωθεί εάν οι υποθέσεις διαγνωστούν και αντιμετωπιστούν έγκαιρα. Υπάρχουν δύο μέθοδοι πρόωρης προσπάθειες ανίχνευσης: η έγκαιρη διάγνωση και το screening.
Η έγκαιρη διάγνωση είναι στην ουσία η ευαισθητοποίηση για τα πρώιμα σημεία και συμπτώματα ( για τους τύπους καρκίνου, όπως του τραχήλου της μήτρας, του μαστού και του παχέος εντέρου), προκειμένου να ανιχνευθεί τυχόν καρκινογόνα κύτταρα. Από την άλλη πλευρά, το screening είναι η συστηματική εφαρμογή μιας δοκιμής σε ένα ασυμπτωματικό πληθυσμό. Στόχος της είναι να εντοπίσει τα άτομα με ανωμαλίες που υποδηλώνουν ένα συγκεκριμένο καρκίνο ή προ – καρκίνο, ώστε να παραπεμφθούν αμέσως για διάγνωση και θεραπεία . Τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά για τους συχνούς τύπους καρκίνου.