Διήμερο εκδηλώσεων για την Ελλάδα στην 15η Μπιενάλε της Βενετίας

t-sotiropoulou Anna Ghiraldini
ΔΕΥΤΕΡΑ, 22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2016

Η συλλογική διαχείριση της φετινής ελληνικής συμμετοχής του #ThisIsACo-op φιλοδοξεί να αφήσει το αποτύπωμά της με μια σειρά συζητήσεων, συναντήσεων, εργαστηρίων και επινοήσεων προσκαλώντας την κοινωνία αλλά και την διεθνή αρχιτεκτονική κοινότητα της Μπιενάλε σε ενεργή συμμετοχή και συνεργασία. Στις 25-26 Αυγούστου στο Ελληνικό Περίπτερο στην 15η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας.

#Together? #Μαζί;
#Imageries of Social Actions #Για το Φαντασιακό των Κοινωνικών Δράσεων 

Κατά το διήμερο των εκδηλώσεων που διοργανώνεται στις 25 και 26 Αυγούστου θα πραγματοποιηθεί ένα πείραμα βασισμένο στις πρακτικές του σχεδίου και της θεωρίας. Στόχος είναι να διερευνηθεί πώς η κοινωνική δράση και ο κοινωνικός αυτοσχεδιασμός μπορούν να θέσουν υπό αμφισβήτηση κυρίαρχα πολιτιστικά παραδείγματα και πώς μπορούν να μεταβάλλουν σημαντικά τη μορφή του αρχιτεκτονικού επαγγέλματος.  Μέσα από το διάλογο, αφηγήσεις και δράσεις, εικόνες βίντεο και βιβλιογραφικές πηγές, υποκινούνται και χαρτογραφούνται εικόνες τού βρίσκομαι-και-δρω-μαζί· ένα βασικό βήμα κατά τη διαδικασία προς τoν κοινωνικό μετασχηματισμό. 

Μαζί με τους προσκεκλημένους, η ελληνική ομάδα θα προσπαθήσει να συζητήσει και να σχεδιάσει. Θα εξετάσει, μέσα από διαλεκτικά και μη-διαλεκτικά μέσα (μέσα - media), πώς ο αυτοσχεδιασμός στον εφαρμοσμένο σχεδιασμό και την τέχνη μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα αυθόρμητης κοινωνικής συνεργασίας και πώς στη συνέχεια αυτή η πρακτική μπορεί να οδηγήσει σε πιο οργανωμένες πολιτικές στοχεύσεις. 

Πέμπτη 25 Αυγούστου 
Imageries of Social Action 
Απόγευμα @ 15.00-17.00

Anna Ghiraldini
Συζήτηση [Synergy_Symbiosis] 
Ανάμεσα στη γέννηση της εικόνας μιας κοινωνικής δράσης και στην κατανάλωσή της μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα πολλά ερωτήματα προκύπτουν γύρω από τις συνθήκες εμφάνισης των εικόνων, την ερμηνεία και το μηχανισμό της χρήσης τους. Πώς καλλιεργείται η ερμηνεία των εικόνων; Πώς αποκτάμε συνείδηση για τις πολιτικές αντιφάσεις των εικόνων/αφηγήσεων; Πώς μπορούν οι εικόνες και οι αφηγήσεις των κοινωνικών δράσεων να ξεφύγουν από το μπανάλ ή την εμπορευματοποίηση τους; Σχεδιάζονται ή μπορούν να ξεφύγουν από τον σχεδιασμό και την προκατασκευασμένη παραγωγή; Ποιες είναι τελικά εκείνες οι εικόνες που συνδέονται με τις δράσεις του κοινωνικού αυτοσχεδιασμού  και πώς ανανεώνονται σταθερά, με (ανοιχτό) στόχο την πολιτική χειραφέτηση  προς όφελος του “μεγάλου αριθμού των ανθρώπων”; 

Παρασκευή 26 Αυγούστου
Together? Imageries of Social Actions
Πρωί @11:00-13:00 
Towards a new popular (architectural) culture

Τ. Sotiropoulou
Συζήτηση [Syneleusis] 
Η πολιτική δέσμευση ενός μεγάλου μέρους των αρχιτεκτόνων με την πλευρά των φτωχών είναι μια συμμαχία που δεν μπορεί να παραχθεί ως απόρροια της συνάθροισης εθελοντικών προσπαθειών και καλών ατομικών προθέσεων. Προϋποθέτει την επικράτηση ενός συστήματος πολιτιστικών αξιών και αφηγημάτων, διαφορετικών από αυτά που επέβαλε η καθολική επικράτηση της αγοράς ακινήτων. Η τελευταία χρησιμοποίησε κατεξοχήν την εικονογραφία του μεσομεγαλοαστικού καταναλωτικού βίου και εξόρισε τις εικόνες της φτώχειας που υπονόμευε αυτό το όνειρο. Εξαιρώντας από την κοινή θέα και δαιμονοποιώντας τα φτωχά στρώματα  διαστρεβλώνονται και οι αιτίες που παράγουν την πραγματικότητα της ζωής των ανθρώπων που στερούνται βασικούς πόρους διαβίωσης και άρα έχει πολιτικό περιεχόμενο και βάρος. Η απεικόνιση της πραγματικότητας της ζωής των μεγάλων μαζών στον κινηματογράφο, την τέχνη και την αρχιτεκτονική αποτέλεσε τη βάση του πολιτιστικού προγράμματος, το οποίο συνδέθηκε διαλεκτικά με τη συγκρότηση του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κράτους πρόνοιας (δεκαετία του ’50 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ‘70). Αποτέλεσε ένα αντι-παράδειγμα (νεο-ρεαλισμός, free cinema, πειραματική τέχνη κλπ) στην αναπτυσσόμενη βιομηχανία της μαζικής κουλτούρας, η οποία είχε ως στόχο την προώθηση των αξιών της κοινωνίας της κατανάλωσης και την αποπολιτικοποίηση των λαϊκών στρωμάτων. Το πρώτο υπερασπίστηκε την αντίληψη ότι το κοινό δεν είναι ένας παθητικός δέκτης, αλλά είναι ο ενεργός φορέας και παραγωγός του πολιτισμού και της κουλτούρας. Η δεύτερη, αντιθέτως, είναι ο φορέας ενός πολιτιστικού προγράμματος, το οποίο επικυρώνεται αποκλειστικά από τους μηχανισμούς της εξουσίας και διατίθεται προς την παθητική κατανάλωσή του  από τις μάζες.

Anna Ghiraldini

Υποστηρίζουμε ότι η πραγματικότητα ενός νέου παραδείγματος του αρχιτεκτονικού επαγγέλματος, το οποίο μπορεί να παράγει έργο προς όφελος των λιγότερο προνομιούχων κοινωνικών στρωμάτων, δεν μπορεί παρά να αποτελεί συντονισμένη και διαρκή προσπάθεια προς τον μετασχηματισμό των σχέσεων που παράγουν το χώρο, όπου αρχιτέκτονες, κάτοικοι και διοικητικοί φορείς παράγουν το χώρο από κοινού και  σε διαρκή συνεργασία. Αυτή η διαδικασία μετασχηματισμού δεν μπορεί παρά να επηρεάσει τόσο τη χρήση του χώρου και όσο και τις συνήθειες της ζωής των ανθρώπων (δηλ των παραγωγών του χώρου). Έχει, κατά συνέπεια, πολιτικό περιεχόμενο και μόνο ως πολιτικό πρόγραμμα μπορούμε να την αναπτύξουμε και να την υπερασπιστούμε.

Ποιο είναι το αντι-παράδειγμα/τα στο οποίο σήμερα μπορούμε να προσβλέπουμε, ενάντια στην επικράτηση της  εξαιρετικά συγκεντρωμένης πια και ελεγχόμενης παραγωγής της μαζικής κουλτούρας; Της μαζικής κουλτούρας, η οποία καταφέρνει να εξουδετερώσει το πολιτικό περιεχόμενο των συλλογικών προσπαθειών χειραφέτησης μέσα από τη μετατροπή τους σε επουσιώδη  ή σε κοινότοπα γεγονότα ή σε νέα εμπορικά προϊόντα; Της μαζικής κουλτούρας, η οποία έχει στόχο την οικειοποίηση του χώρου της συλλογικής μνήμης μέσα από τη διαρκή διαστρέβλωση της σημασίας των αυθόρμητων κοινωνικών δράσεων, προκειμένου αυτά να χρησιμοποιούνται για την επίτευξη αντίστροφων πολιτικών σκοπών; Ποιος/α είναι εκείνος/η που θα μπορεί να παράγει και διαδίδει αυτή την πιθανή νέα λαϊκή κουλτούρα;

Anna Ghiraldini
Απόγευμα @15:00-17:00
+σχεδιάζω__Χαρτογραφώντας εμπειρίες γύρω από το συν-σχεδιάζω 
Συν-σχεδιάζω Δρώμενο/Χάπενιν 

[Synergy_Symbiosis] 
Οι κοινωνικές δράσεις στους δημόσιους χώρους μπορεί να ερμηνευθούν ως πιέσεις αυθόρμητων εκφράσεων από ομάδες ανθρώπων που προσπαθούν να παρουσιάσουν και να βρουν θέσεις στις ανάγκες τους σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η άνιση κατανομή των αγαθών και του πλούτου. 

Κατά τη διάρκεια αυτού του δρώμενου  θα θέσουμε σε δράση ένα πείραμα σχετικό με το γραφιστικό αυτοσχεδιασμό και τις εικόνες του βρίσκομαι και συνσχεδιάζω  για τις κοινωνικές ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα, αυτή είναι μια περφόρμανς όπου θα συν-σχεδιάσουμε προσεγγίζοντας το σχεδιάζω όχι ως συμβολική αναπαράσταση αλλά ως μια εικόνα ως προς τον εαυτό της. Η δράση θα πραγματοποιηθεί επί τόπου σε ένα μαυροπίνακα 36 μέτρων που βρίσκεται στο Ελληνικό περίπτερο και δια-δικτυακά μέσω μιας ψηφιακή πλατφόρμας. 

Οι αφηγήσεις ενός συλλογικού χάρτη  εμπειριών γύρω από το συμμετοχικό σχεδιασμό κατά τα εργαλεία του, οι συζητήσεις και όλες οι δράσεις που θα πραγματοποιηθούν κατά το διήμερο στο ελληνικό περίπτερο θα αποτελέσουν το υπόβαθρο για ένα διάγραμμα-τοιχογραφία από κιμωλίες. 

Anna Ghiraldini
Συντονίστριες
Anthi Kosma, Architect, PhD, Association of Greek Architects SADAS-PEA, Imprográfika (Group of Experimental Drawing).
Iris Lykourioti, Architect, Association of Greek Architects SADAS-PEA, University of Thessaly, A Whale’s architects.

Καλεσμένοι
Sara Araújo, Researcher, Center for Social Studies, University of Coimbra, co-ordinator of the program ALICE.
Daniela Arias, Architect, member of the collective Un Dia/ Una Arquitecta. 
Irma Arribas, Architect, Professor at Escuela Técnica Superior de Arquitectura de Barcelona (ETSAB). 
Akis Gavriilidis, Doctor of Philosophy, translator (Greece, Belgium). 
Tonia Katerini, Architect, President of Association of Greek Architects SADAS-PEA, STUDIO-T. 
Gonzalo Navarrete, Architect, collective Improvistos (Spain). 
Maria Sarri, Visual artist (Greece). 
Susana Zaragozá, Co-ordinator of the project Los Madriles for Intemediae of Matadero Madrid, Municipal Contemporary Art Center.