Μπορεί ο κόσμος να μην τις προτιμά και να επιλέγει πιο σίγουρες και ασφαλείς επιλογές, αλλά το σινεμά πήγε μπροστά χάρη σε ταινίες που αμφισβήτησαν τα πρότυπα της εποχής τους δοκιμάζοντας κάτι καινούριο και ρηξικέλευθο.

Με απλά λόγια, ιδού οι «περίεργες» του παγκόσμιου σινεμά.

Ανδαλουσιανός Σκύλος (1929)
Η αρχή των πάντων. Η σύμπραξη των Luis Buñuel και Salvador Dali αποτελεί ένα μνημείο σουρεαλισμού, που μέσα σε 15 λεπτά κατάφερε να πάει το σινεμά 15 έτη φωτός μπροστά. Πρόκειται για μια αλληλουχία πρωτόγνωρων και σοκαριστικών στιγμών με αποκορύφωμα το κόψιμο του ματιού με το ξυράφι. Ο «Ανδραλουσιανός Σκύλος» σήκωσε το παραπέτασμα, έδειξε τι βρίσκεται από πίσω και εμείς του οφείλουμε όλο το μοντέρνο σινεμά.

Πέρυσι στο Marienbad (1961)

Ο Alain Resnais εγκαινίασε την επαναστατική δεκαετία του 1960 με μια ταινία που αποδομεί το σινεμά και το χτίζει από την αρχή. Είναι η δουλειά μιας ιδιοφυίας και δεν είναι βέβαιο αν και ο ίδιος ο Resnais έφτασε ξανά σε τέτοια επίπεδα διαύγειας. Όσες αναλύσεις και να γίνουν πάντα κάτι θα διαφεύγει, οπότε βλέπεται καλύτερα ως εμπειρία απαλλαγμένη από τα «πώς» και τα «γιατί». Η σκηνή στον κήπο είναι από τα πιο όμορφα κάδρα που έχει δώσει ο κινηματογράφος.

Η Λάμψη που Σκοτώνει (1984)
Ένα χρόνο πριν ο Emilio Estevez γίνει είδωλο των 80s με το «Breakfast Club», πρωταγωνίστησε στο σκηνοθετικό ντεμπούτο του Alex Cox σε έναν αρκετά διαφορετικό ρόλο.

Η συγκεκριμένη ταινία εκφράζει όλη την υποκουλτούρα του Λος Άντζελες της εποχής και την έκρηξη του punk και του thrash metal, κάτι που δεν είναι τυχαίο αφού η ακραία αίσθηση της ελευθερίας που διαθέτει συνάδει μόνο με αυτά τα μουσικά παρακλάδια. Το δημιούργημα του Cox στηλιτεύει τον καταναλωτισμό της εποχής και μέσα σε όλα τα άλλα είναι το πορτρέτο μιας γενιάς που βράζει.

Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας (1998)

Όποια ταινία και να έβγαζε ο Terry Gilliam μετά το «12 Monkeys» θα είχε ένα δύσκολο έργο στη σύγκριση και για αυτό αποφάσισε να αφήσει τη φαντασία του ελεύθερη χωρίς κανέναν περιορισμό.

Η ταινία «Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας» είναι το πιο παρανοϊκό φιλμ της καριέρας του και έδωσε στον Johnny Depp έναν από τους καλύτερους ρόλους του, σε μια εποχή που ενδιαφερόταν ακόμη να δοκιμάσει καινούρια πράγματα. Δεν είναι καν η καλύτερη ταινία του Gilliam, είναι όμως από τις πιο περιπετειώδεις και κάτω από την υστερία χωρά ένα εύστοχο μήνυμα για τη γενιά του ’60.

Τραγούδια από τον δεύτερο όροφο (2000)
Πόσο εύκολο είναι να είσαι άνθρωπος; Αυτό το ερώτημα θέτει ο Roy Andersson σε μια από τις πιο σημαντικές ταινίες που βγήκαν στα 00s. Μέσα από παράδοξες, σχεδόν εφιαλτικές σκηνές, που μοιάζουν με φάρσα, διερωτάται για την έννοια του ανθρώπου στον 21ο αιώνα και είναι από αυτές τις ταινίες, που αρκεί να τις δεις μια φορά και μετά θα τις θυμάσαι για πάντα.

Enter the Void (2009)
Με το «Enter the Void», ο Gaspar Noe έσπασε κάθε σκηνοθετική σύμβαση, κάνοντας τον θεατή να βιώσει μια ασύλληπτη εμπειρία. Πρόκειται για ένα neon ταξίδι, που ακροβατεί στη λεπτή γραμμή, που χωρίζει τη ζωή από το θάνατο και κατά τη διάρκειά του νιώθεις πιο ελαφρύς και από πούπουλο. Είναι η ταινία που πάντα ήθελε να φτιάξει ο Noe και απλά το 2009 βρέθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για να γίνει.

Κόντρα στο Ρεύμα(2013)
Αν στο «Primer» ο Shane Carruth απαιτεί λογική, πλήρη και ολοκληρωτική προσήλωση στην οθόνη, στο «Κόντρα στο ρεύμα» προτάσσει αφαιρετική σκέψη και απελευθέρωση της φαντασίας.

Το πόσο έχει διχάσει φάνηκε στην προβολή της ταινίας στις Νύχτες Πρεμιέρας, όπου στο διάλειμμα είχε αδειάσει η μισή αίθουσα. Δεν τίθεται ζήτημα για τη θέση της σε αυτή τη λίστα παρά το ότι είναι πρόσφατη. Το σινεμά του μέλλοντος.

Γιάννης Μόσχος